Between Rhizome and Deconstruction in View of the Complexes of the Polish Humanities: Znaniecki in the Contexts of (Post)Lacanian Reading (EN)
https://doi.org/10.31261/CHOWANNA.2023.60-61.14
Prezentowany tekst jest próbą ukazania zarysu dwóch strategii metodologicznych: Parallaxic praxis oraz badań rizomatycznych na tle analizy książki Lecha Witkowskiego Uroszczenia i transaktualność w humanistyce. Florian Znaniecki: dziedzictwo idei i jego pęknięcia. Prowadzone rozważania osadzone są w paradygmacie badań spekulatywnych wywodzących się z badań krytycznych, które po etapie badań demaskacyjnych (zrealizowanych przez L. Witkowskiego) osadzają dyskurs w polu badań post-krytycznych. Przyjmuję założenie, że badania post-krytyczne pozwalają na afirmację wizji podmiotu prowadzącej do inicjacji jego działań osadzonych w przestrzeni wolności i uznania. W perspektywie poznawczej chodzi również o ukazanie możliwej aplikacji prac Znanieckiego z uwypukleniem psychoanalitycznych korzeni odnoszących się do takich znaczących jak: kompleks, pragnienie/życzenie, afekt, sublimacja, twórczość, wychowanie czy kultura. W warstwie interpretacyjnej zostają przedstawione aspekty mające swe źródło w transmetodologii np. twórczość, której działanie ujawnia się w podmiocie albo dla podmiotu. Aspekt krytyczny odnosić się będzie do współczesnych ograniczeń metodologicznych wynikających z uproszczonej wizji podmiotu i jego pozycji wobec natury, kultury oraz uwarunkowań społecznych. Dla dyskursu pedagogicznego w polu założeń badawczych sformułowane zostanie pytanie: jak rozwijać „arystokrację umysłową”, by zaistniała możliwość wydobycia się z marazmu intelektualnego? Przedstawione analizy mają na celu podążanie za koniecznością uruchomienia zmiany myślenia o historii oraz rozwoju współczesnej myśli humanistycznej również, jako wizji zmiany metodologicznej możliwej dzięki transmetodologicznych postulatów uwalniających badaczy z rygoru badań empirycznych. Przyjęty paradygmat badań spekulacyjnych można potraktować jako pretekst pozwalający uruchomić interpretację osadzoną w ramach (post)lacanowskiego dyskursu psychoanalitycznego. Ostatecznie chodzi o pewną intelektualną grę językową prowadzącą do przekroczenia horyzontu rozumu instrumentalnego oraz wyjście poza tendencję instrumentalizowania człowieka, jako takiego w sprzeciwie wobec podporządkowania podmiotu władzy determinantów poznawczych osadzonych w porządku tego, co w perspektywie transmetodologii możemy nazwać metodologicznym kolonializmem. Ontologiczny i epistemologiczny wymiar tekstu zbudowany jest w oparciu o narzędzia interpretacji psychoanalizy Jacquesa Lacana.
(PL)The presented text is an attempt to show the outline of two methodological strategies: parallaxic praxis and rhizomatic research against the background of the analysis of Lech Witkowski’s book Uroszczenia i transaktualność w humanistyce. Florian Znaniecki: dziedzictwo idei i jego pęknięcia. The considerations carried out are embedded in the paradigm of speculative research derived from critical studies, which, after the stage of unmasking research (done by L. Witkowski), embeds the discourse in the field of post-critical research. I assume that post-critical research allows to affirm the vision of the subject, leading to the initiation of its actions embedded in the space of freedom and recognition. In the cognitive perspective, the aim is also to show the possible application of Znaniecki’s works with emphasis on psychoanalytic roots relat‑
ing to such signifiers as complex, desire/wishes, affect, sublimation, creativity, upbringing or culture. In the interpretive layer, aspects rooted in transmethodology are presented, e.g. creativity, the action of which is revealed in the subject, or for the subject. The construction of the ontological and epistemological dimensions of the text is based on the interpretative tools of Jacques Lacan’s psychoanalysis.
Pobierz pliki
Zasady cytowania
Cited by / Share
2023
Opublikowane: 2020-06-30
English
Język Polski