O ideologizacji przekonań i postaw estetycznych (wokół publicznego sporu na temat artystycznej instalacji „Tęcza” na placu Zbawiciela w Warszawie)
Abstrakt
On the ideologization of aesthetic standpoints and attitudes (around the public dispute over the artistic installation “Tęcza” [“Rainbow”] located in Pl. Zbawiciela [Savior’s Square] in Warsaw)
The main issue of the article is the process of ideologization of the discourse on modern art. The author analyses media statements following the burning down of Julita Wójcik’s art installation “Tęcza” in Warsaw. The dispute mentioned did not focus on the aesthetic judgements, but on the symbolic value of the work. Built to symbolize the tolerance for homosexuals, the installation prompted intense aggression (both physical and verbal) among representatives of the extreme right. The author juxtaposes statements coming from both sides of the conflict. What merits particular attention here is the strategy of hybridization of discourses that are mutually exclusive (discourse of tolerance and discourse of exclusion). It aims at devaluing the discourse of tolerance and “softening” the negative image of the discourse of exclusion.
Key words: ideologization, discourse, art, exclusion, tolerance, hybridization of discourses
Bibliografia
Źródła
Bardamu T.: Tęcza. „Fronda” 2013, r 4 [online: http://www.pismofronda.pl/tecza; data dostępu: 16.05.2014].
Dymek J.: Tęcza jako potwór morski. „Krytyka Polityczna” 2014 [online: http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/opinie/20140508/dymek-tecza-jako-potwor-morski; data dostępu: 11.05.2014].
Kowalczyk M.: Tęcza pomnikiem „homofobii” Polaków [online: http://www.prawy.pl/z-kraju/5593; data dostępu: 11.05.2014].
Obywatelka Tęcza (wywiad Piotra Halickiego z Julitą Wójcik) [online: http://wiadomosci.onet.pl/warszawa/autorka-teczy-julita-wojcik-strefy-wolne-od-gejow-i-lesbijek/dt42v; data dostępu: 11.05.2014].
„Tęcza” Julity Wójcik w Warszawie [online: http://culture.pl/pl/wydarzenie/tecza-julity-wojcik-wwarszawie; data dostępu: 21.11.2013].
Sarzyńska A.: Upiorna tęcza na Placu Zbawiciela [online: http://wpolityce.pl/polityka/193464-upiorna-tecza-na-placu-zbawiciela-symbol-nie-wiadomo-czego-znow-stoi-straszy-i-prowokuje-ajesli-uczy-to-tylko-zlego-gustu; data dostępu: 15.04.2014].
Wójcik J.: „Tęcza” to pozytywne wezwanie do tolerancji. „Rzeczpospolita” 2013, nr 294 [online: www.rp.pl/artykul/1073675.html; data dostępu: 18.12.2013].
Literatura
Bartmiński J., 2008: Polifoniczność tekstu czy podmiotu? Podmiot w dialogu z samym sobą. W: Bartmiński J., Pajdzińska A., red.: Podmiot w języku i kulturze. Lublin, s. 161–185.
Bourdieu P., 1993: Language and Symbolic Power. Cambridge.
Czachur W., 2011: Dyskursywny obraz świata. Kilka refleksji. „Tekst i Dyskurs” / „Text und Diskurs” IV, s. 79–99.
Czyżewski M., Kowalski S., Piotrowski A., 1997: Rytualny chaos. Studium dyskursu publicznego. Kraków.
Dubisz S., red., 2003: Uniwersalny słownik języka polskiego. Warszawa.
Duszak A., 2010: Styl jako kategoria krytycznej analizy dyskursu. W: Bogołębska B., Worsowicz M., red.: Styl – dyskurs – media. Łódź, s. 33–45.
Fairclough N., 1995: Critical Discourse Analysis. Boston.
Fleischer M., 2005: Obserwator trzeciego stopnia. O rozsądnym konstruktywizmie. Wrocław.
Foucault M., 2002: Porządek dyskursu. Kozłowski M., tłum. Gdańsk.
Foucault M., 2010: Bezpieczeństwo – terytorium – populacja. Herer M., tłum. Warszawa.
Howarth D., 2008: Dyskurs. Gąsior-Niemiec A., tłum. Warszawa.
Kumięga Ł., 2011: Ekstremizm prawicowy w Niemczech z perspektywy badań nad dyskursem i dyspozytywem [online: http://www.wad.uni.lodz.pl/attachments/plik_nr_3_tekst.pdf; data dostępu: 15.07.2014].
Nowicka E., 2006: Świat człowieka – świat kultury. Warszawa.
„Oblicza Komunikacji” I, 2008: Ideologie w słowach i obrazach.
„Oblicza Komunikacji” II, 2009: Ideologie codzienności.
Reisigl M., 2010: Dyskryminacja w dyskursach. Przepiórkowska D., tłum. „Tekst i Dyskurs” / „Text und Diskurs” III, s. 27–63.
Reisigl M., Wodak R., 2001: Discourse and Discrimination. Rhetoric of Racism and Antisemitism. London–New York.
Skarga B., 1997: Tożsamość i różnica. Eseje metafizyczne. Kraków.
Witosz B., 2010: O dyskursie wykluczenia i dyskursach wykluczonych z perspektywy lingwistycznej. „Tekst i Dyskurs” / „Text und Diskurs” III, s. 9–27.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
