Narzędzia cyfrowe w polonistycznej dydaktyce akademickiej – zastosowania, możliwości, perspektywy

Autor

  • Beata Duda Uniwersytet Śląski w Katowicach
  • Karolina Lisczyk Uniwersytet Śląski w Katowicach

Abstrakt

Digital Tools in the Polish Language Academic Didactics – Applications, Possibilities, Prospects

The aim of the article is to present the selected digital tools for language analysis which may be applied in the academic didactics during course classes in linguistics. In the first part of the article advanced corpus search engines were discussed, for instance, National Corpus of Polish (NKJP), National Photo-corpus of the Polish Language (NFJP), as well as ChronoPress – Press Texts Portal, Spokes – corpora of conversational speech, and corpus search engine Monco PL. The second part is dedicated to the tools and applications for the individual creation of browsable language resources (Korpusomat, Virtual Laboratory of Transcription), as well as for the complex analysis of the relationships between language units (plWordnet) and the measurement of the degree of the text comprehension (Jasnopis).

Key words: digital humanities, digital linguistics, digital tools, academic didactics

Biogramy autorów

Beata Duda - Uniwersytet Śląski w Katowicach

Beata Duda, dr, pracuje w Zakładzie Lingwistyki Tekstu i Dyskursu w Instytucie Języka Polskiego im. Ireny Bajerowej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Zainteresowania badawcze: lingwistyka tekstu, lingwistyka dyskursu, socjolingwistyka. Autorka artykułów na temat strategii językowych i dyskursywnych wykorzystywanych w dyskursie publicznym i medialnym, m.in. Współczesny flâneur? Postać spacerowicza w dyskursie turystycznym (w: Dyskurs i jego odmiany. Red. B. Witosz, K. Sujkowska-Sobisz, E. Ficek. Katowice 2016); Strategie językowe w dyskursie prasowym skoncentrowanym wokół sporu o kształt Dworca PKP w Katowicach (w: Miasto. Przestrzeń zróżnicowana językowo, kulturowo i społecznie. Cz. 5. Red. M. Święcicka. Bydgoszcz 2015); Wizerunek współczesnego humanisty w dyskursie prasowym i społecznym (w: Linguarum Silva. T. 2. Słowo – znaczenie – relacja w języku i w tekście. Red. B. Mitrenga. Katowice 2013).

Karolina Lisczyk - Uniwersytet Śląski w Katowicach

Karolina Lisczyk, dr, pracuje w Zakładzie Lingwistyki Tekstu i Dyskursu w Instytucie Języka Polskiego im. Ireny Bajerowej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Zainteresowania badawcze: semantyka, gramatyka, słowotwórstwo, leksykografia. Autorka monografii Fazowość i jej wykładniki w polszczyźnie (Katowice 2015). Współredaktorka publikacji (z Marcinem Maciołkiem): Ruch w języku – język w ruchu (Katowice 2012); Granice w języku – język w granicach (2014) oraz licznych artykułów, np. Między ilością a intensywnością. O trudnościach w klasyfikowaniu czasowników saturatywnych (w: Nieokreśloność i granice. Red. M. Danielewiczowa, K. Doboszyńska-Markiewicz, A. Wójcicka. Warszawa 2017); Odwleka spotkanie czy tylko je oddala? O sposobach konceptualizowania zmiany terminu na późniejszy („Postscriptum Polonistyczne” 2017, nr 1 (19)).

Bibliografia

Słowniki

Saloni Z., Woliński M., Wołosz R., Gruszczyński W., Skowrońska D., 2015: Słownik gramatyczny języka polskiego. Warszawa.

Źródła

ChronoPress – Portal Tekstów Prasowych [online: http://chronopress.clarin-pl.eu/#!start; data dostępu: 20.11.2017].

Jasnopis [online: www.jasnopis.pl/; data dostępu: 29.11.2017].

Korpusomat [online: http://korpusomat.nlp.ipipan.waw.pl/; data dostępu: 27.11.2017].

Korpusy diachroniczne polszczyzny [online: www.korpusydiachroniczne.pl; data dostępu: 29.11.2017].

Monco PL [online: http://monco.frazeo.pl/; data dostępu: 20.11.2017].

NFJP: Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego [online: http://nfjp.pl; data dostępu: 19.11.2017].

NKJP: Narodowy Korpus Języka Polskiego [online: http://nkjp.pl; data dostępu: 12.11.2017].

Polski Korpus Sejmowy [online: http://sejm.nlp.ipipan.waw.pl/; data dostępu: 12.11.2017].

Słowosieć [online: http://plwordnet.pwr.wroc.pl/wordnet/; data dostępu: 14.10.2017].

Wirtualne Laboratorium Transkrypcji [online: http://wlt.synat.pcss.pl/wlt-web/index.xhtml; data dostępu: 20.10.2017].

Wyszukiwarka danych konwersacyjnych Spokes [online: https://spokes.clarin-pl.eu/; data dostępu: 15.11.2017].

Literatura

Biłas-Pleszak E., Sujkowska-Sobisz K., 2016: Uniwersytet wobec zmian i potrzeb współczesności. Kilka uwag na temat kierunków studiów o profilu praktycznym. „Forum Lingwistyczne”, nr 3, s. 167–172.

Bomba R., 2013: Narzędzia cyfrowe jako wyznacznik nowego paradygmatu badań humanistycznych. W: Radomski A., Bomba R., red.: Zwrot cyfrowy w humanistyce. Lublin, s. 57–71.

ChronoPress – Portal Tekstów Prasowych [online: http://chronopress.clarin-pl.eu/#!start; data dostępu: 20.11.2017].

CLARIN-PL [online: https://clarin-pl.eu/pl/uslugi/; data dostępu: 15.11.2017].

DigiLing – Trans-European eLearning Hub for Digital Linguistics [online: http://www.digiling.eu/; data dostępu: 21.11.2017].

Dylak S., 1995: Wizualizacja w kształceniu nauczycieli. Poznań.

Gruszczyński W., Ogrodniczuk M., red., 2015: Jasnopis, czyli mierzenie zrozumiałości polskich tekstów użytkowych. Warszawa.

NFJP: Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego [online: http://nfjp.pl; data dostępu: 19.11.2017].

Pałka P., Kwaśnicka-Janowicz A., 2017: Przewodnik po elektronicznych zasobach językowych dla polonistów (słowniki, kartoteki, korpusy, kompendia). Kraków [online: http://tmjp.pl/images/pdf/przewodnik_po_elektronicznych_zasobach.pdf; data dostępu: 29.11.2017].

Przepiórkowski A., Bańko M., Górski R., Lewandowska-Tomaszczyk B., red., 2012: Narodowy Korpus Języka Polskiego. Warszawa.

Sajduk B., 2014: Nowoczesna dydaktyka akademicka. Kto kogo uczy? Kraków [online: http://dydaktyka-akademicka.pl/; data dostępu: 29.11.2017].

Słowosieć [online: http://plwordnet.pwr.wroc.pl/wordnet/; data dostępu: 14.10.2017].

Pobrania

Opublikowane

2018-12-22

Jak cytować

Duda, B., & Lisczyk, K. (2018). Narzędzia cyfrowe w polonistycznej dydaktyce akademickiej – zastosowania, możliwości, perspektywy. Forum Lingwistyczne, (5). Pobrano z https://trrest.vot.pl/ojsus/index.php/FL/article/view/7432

Numer

Nr 5 (2018): Forum Lingwistyczne 5/2018

Dział

Varia

Licencja

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).