Eristic, Morality, and War

Authors

DOI:

https://doi.org/10.31261/fp.12285

Keywords:

dialectic, eristic, ethics, fallacies, persuasion

Abstract

The article addresses the ethical aspects of eristic and – more generally – the difficulties people encounter while evaluating debates in moral terms. Simplified and superficial ways to perceive eristical phenomena lead to inadequate assessments. Krzysztof Szymanek objects to the stereotype of eristic as the art of unfair debating and argues that eristical stratagems cannot be considered simpliciter as honest or dishonest without taking into account the circumstances under which arguments are exchanged. He gives and discusses examples of argumentative moves which, on the one hand, are deceptive, but, on the other, lead to the victory of what is right. A comparison of eristical fights to military battles helps to highlight the difficulties in formulating moral judgments about disputes.

Author Biography

Krzysztof Szymanek, University of Silesia in Katowice

Krzysztof Szymanek – doktor habilitowany, profesor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, zatrudniony w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

References

Arystoteles: Dzieła wszystkie. T. 1: Kategorie; Hermeneutyka; Analityki pierwsze; Analityki wtóre; Topiki; O dowodach sofistycznych. Przekł., wstępy i komentarze K. Leśniak. Wyd. 2. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.

Arystoteles: Retoryka; Retoryka dla Aleksandra; Poetyka. Przeł., wstępem i komentarzem opatrzył H. Podbielski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.

Biblia Tysiąclecia. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. W przekładzie z języków oryginalnych. Oprac. zespół biblistów polskich z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich. Wyd. 4. Pallotinum, Poznań 1991.

Hankiss E.: Pułapki społeczne. [Z węg. tłum. T. Kulisiewicz]. Wiedza Powszechna, Warszawa 1986.

Ingarden R.: O dyskusji owocnej słów kilka. W: Idem: Książeczka o człowieku. Wydawnictwo Literackie, Kraków 1987, s. 171–176.

Kamińska -Szmaj I.: Propaganda, perswazja, manipulacja – próba uporządkowania pojęć. W: Manipulacja w języku. Red. P. Krzyżanowski, P. Nowak. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie -Skłodowskiej, Lublin 2004, s. 13–27.

Korolko M.: Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny. Wyd. 2. rozsz. Wiedza Powszechna, Warszawa 1998.

Kotarbiński T.: L’éristique – Cas particulier de la théorie de la lutte. „Logique et Analyse” 1963, vol. 6, n° 21/24, s. 19–29.

Kotarbiński T.: Ontologia, teoria poznania i metodologia nauk. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo, Wrocław 1993.

Platon: Gorgias. W: Idem: Gorgias. Menon. Przeł., wstępem i komentarzem opatrzył P. Siwek. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991, s. 7–132.

Reber R.: Availability. W: Cognitive Illusions. A Handbook on Fallacies and Biases in Thinking, Judgement and Memory. Ed. R.F. Pohl. Psychology Press Taylor & Francis Group, New York 2004, s. 147–164.

Schopenhauer A.: Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów. Przeł. z niem. B. Konorski, Ł. Konorska. Przedmowa T. Kotarbiński. Wydawnictwo Literackie, Kraków 1973.

Shergill S.S. et al.: Two Eyes for an Eye: The Neuroscience of Force Escalation. „Science” 2003, vol. 301, s. 187. https://doi.org/10.1126/science.1085327.

Spranzi M.: The Art of Dialectic between Dialogue and Rhetoric: The Aristotelian Tradition. John Benjamins Publishing Company, Amsterdam–Philadelphia 2011.

Straffin Ph.D.: Teoria gier. Tłum. J. Haman. Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa 2001.

Tyszka T.: Psychologiczne pułapki oceniania i podejmowania decyzji. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 1999.

Walton D.: Dialog Theory for Critical Argumentation. John Benjamins Publishing Company, Amsterdam 2007.

Published

2021-06-29

How to Cite

Szymanek, K. (2021). Eristic, Morality, and War. Folia Philosophica, 45, 1–19. https://doi.org/10.31261/fp.12285