Zarys psychologii ogólnej Paula Natorpa według Allgemeine Psychologie in Leitsätzen zu akademischen Vorlesungen
Abstrakt
W 1904 roku Paul G. Natorp (1854-1924) publikuje swoje wykłady z psychologii ogólnej. W artykule wykazuję, iż ta stricte filozoficzna, a zarazem systematyczna praca opisuje istotne w życiu intelektualnym Europy przełomu XIX i XX wieku, zagadnienia psychologizmu i psychologii, które niemiecki myśliciel ujmuje zgodnie z założeniami filozofii transcendentalnej. Spoglądając z perspektywy przedstawiciela – krytykującej psychologizm, idealistycznej – marburskiej szkoły neokantyzmu, Natorp kreśli filozoficzny profil przedmiotu i metody psychologii; koncentruje swoje rozważania na nośnym problemie rozumienia świadomości, wyróżniając następujące jej elementy: treść świadomości, świadome Ja oraz wzajemny stosunek treści świadomości i świadomego Ja. Swoje analizy przeprowadza oddolnie (fizjologia) obrazując mechanikę działania systemu nerwowego człowieka. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie o krytyczną wykładnię projektu psychologii ogólnej Paula Natorpa z zaakcentowaniem poznawczo-relacyjnej funkcji świadomości (Bewusstsein).
Bibliografia
Arlt G.: Subjektivität und Wissenschaft. zur Psychologie des Subjekts bei Natorp und Husserl. Würzburg 1985.
Hanuszkiewicz W.: Filozofia Hermanna Cohena w perspektywie sporu o jedność metody transcendentalnej. Warszawa 2011.
Kant I.: Krytyka czystego rozumu. Tłum. R. Ingarden. Kęty 2001.
Kern I.: Husserl und Kant. Eine Untersuchung über Husserls verhältnis zu Kant und zum Neukantianismus. Den Haag 1964.
Kilijanek M.: Kant. Samoświadomość i poznanie dyskursywne. Poznań 2000.
Kubalica T.: Świadomość jako relacja w ujęciu Paula Natorpa. W: Studia Philosophica Wratislaviensia. Vol. VI, fasc. 4 (2011), s. 23–35.
Mołczanow A.: Psychologizm – antypsychologizm w logice. O co chodzi tak naprawdę w sporze pomiędzy psychologizmem a antypsychologizmem. W: Sofia nr. 8 2008.
Musioł A.: Neokrytyczna gnoseologia szkoły marburskiej. Ujęcia Paula Natorpa. W: „Folia Philosophica” 32. Katowice 2014.
Natorp P.: Allgemeine Psychologie in Leitsätzen zu akademischen Vorlesungen. Marburg 1904.
Noras A.J.: Pojęcie samoświadomości w filozofii świadomości Paula Natorpa. W: „Folia Philosophica” 32, Katowice 2014.
Oberer H.: Transzendentalsphäre und konkrete Subjektivität. Ein zentrales Thema der neueren Transzendentalphilosophie. In: Materialien zur Neukantianismus-Diskussion. Hrsg. Von H.-L. Ollig. Darmstadt 1987.
Tatarkiewicz W.: Szkoła marburska i jej idealizm. Tłum. P. Parszutowicz. Kęty 2010.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
