Społeczne wartościowanie technologii w społeczeństwie hybrydowym. Analiza wybranych problemów
DOI:
https://doi.org/10.31261/GSS_SN.2024.15.02Ключевые слова:
społeczna ocena technologii, społeczeństwo hybrydowe, hiperkonektywizacja, sieci społeczneАннотация
W artykule podjęto problem współczesnych problemów społecznego wartościowania technologii w społeczeństwie hybrydowym. W toku prowadzonej analizy zostały przywołane wybrane koncepcje teoretyczne i metodologiczne, których tematem przewodnim są efekty oddziaływań rozwoju nowych technologii na przemiany społeczne. We wprowadzeniu nakreślono ramy koncepcyjne podjętego problemu badawczego. W rozdziale pierwszym wyjaśniono kluczowe pojęcia społeczeństwa hybrydowego w kontekście wzrastającej złożoności systemów społecznych i technicznych. W rozdziale drugim scharakteryzowano wybrane trendy rozwoju nowych technologii i wskazano na główne pola ich społecznych oddziaływań. W rozdziale trzecim przeanalizowano współczesne problemy oceny technologii w ramach wyznaczonych trendów. We wnioskach dokonano podsumowania głównych ustaleń i wyciągnięto konkluzje.
Библиографические ссылки
Aleksejeva V., Lavrinenko O., Betlej A., Danileviča A., 2021: Analysis of disparities in the use of information and communication technology (ICT) in the EU countries. „Entrepreneurship and Sustainability Issues”, vol. 9 (2), s. 332—345. http://doi.org/10.9770/jesi.2021.9.2(22).
Androniceanu A.-M., Georgescu I., Tvaronavičienė M., Androniceanu A., 2020: Canonical Correlation Analysis and a New Composite Index on Digitalization and Labor Force in the Context of the Industrial Revolution 4.0. „Sustainability”, vol. 12 (6812), s. 1—20. https://doi.org/10.3390/su12176812.
Badmington N., 2011: Posthumanism. New York: Routledge.
Barney D., 2008: Społeczeństwo sieci. Przeł. M. Fronia. Warszawa: Sic!.
Betlej A., 2017: Peril and Promise of Internet Technology for Future Social Order. W: Technology, Society and Sustainability. Selected Concepts, Issues and Cases. Ed. L.W. Zacher. Cham: Springer, s. 117—128. https://doi.org/10.1007/978-3-319-47164-8_8.
Betlej A., 2019: Społeczeństwo sieciowe — potencjały zmian i ambiwalentne efekty. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Betlej A., 2020: Actors of Technosocial Changes in After Network Society. Selected Problems and Questions. „Transformacje”, nr 3/4 (94—95), s. 23—36.
Betlej A., 2022: Designing Robots for Elderly from the Perspective of Potential End-Users: A Sociological Approach. „International Journal of Environmental Research and Public Health”, vol. 19 (6), s. 1—17. https://doi.org/10.3390/ijerph19063630.
Bołtuć P., 2023: Facing the Alignment Problem Through Nimble Change-Management. Limitations of Legal Environment in Coping with Digital. „Transformacje”, nr 4 (119), s. 627—653.
Castells M., 2010: The Rise of the Network Society. Second edition. New York: Wiley Blackwell.
Castells M., 2012: Aftermath: The Cultures of the Economic Crisis. Oxford: Oxford University Press.
Chojnacki W., 2023: Wielopoziomowe sieci struktur nieformalnych potencjałem ukrytym między zadaniami, działaniami i wynikami. „Transformacje”, nr 1 (116), s. 23—47.
Coates J.F., 2012: Wartościowanie techniki — próba agendy na XXI wiek. W: Nauka. Technika. Społeczeństwo. Podejścia i koncepcje metodologiczne, wyzwania innowacyjne i ewaluacyjne. Red. L.W. Zacher. Warszawa: Wydawnictwo Poltext, s. 409—416.
Decker M., Ladikas M., 2004: Technology Assessment in Europe; between Method and Impact — The TAMI Project. W: Bridges between Science, Society and Policy: Technology Assessment — Methods and Impacts. Eds. M. Decker, M. Ladikas, S. Stephan, F. Wütscher. Berlin—Heidelberg: Springer, s. 1—10. https://doi.org/10.1007/978-3-662-06171-8_1.
Marinakis Y., Harms R., Milne B.T., Walsh S.T., 2018: Cyborged ecosystems: Scenario Planning and Participatory Technology Assessment of a Potentially Rosennean-complex Technology. „Ecological Complexity”, vol. 35, s. 98—105. https://doi.org/10.1016/j.ecocom.2017.10.005.
Masuda Y., 1981: The Information Society as Post-Industrial Society. Washington, DC: World Future Society.
Porter A.L., 1980: A Guidebook for Technology Assessment and Impact Analysis. New York: North Holland.
Postman N., 1995: Technopol. Triumf techniki nad kulturą. Przeł. A. Tanalska-Dulęba. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Rembierz M., 2015: The Play between Freedom and Power. On Human Quest for Self-Determination and Subjectivity in the Times of Ideological Fighting for Man’s Appropriation. W: Critical Realism and Humanity in Social Sciences. Archerian Studies. Vol. 1. Eds. K. Śledzińska, K. Wielecki. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, s. 119—128.
Rembierz M., 2021: The Person and the Human Individual. W: Political Ethics. Ed. B. Świercz. Kraków: Ignatianum University Press, s. 123—144.
Simon H.A., 1981: The Science of the Artificial. Cambridge: MIT Press.
Sobczyk K., 2006: Losowość, złożoność, prognozowalność: próby zrozumienia. „Nauka”, nr 2, s. 45—64.
Szpunar M., 2012: Nowe-stare medium. Internet między tworzeniem nowych modeli komunikacyjnych a reprodukowaniem schematów komunikowania masowego. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Szpunar M., 2021: Internet spłyca myślenie. W: Po szkole. Rozmowy o edukacji (2015—2020). Red. S. Iwasiów. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, s. 240—251.
Toffler A., 1970: Future Shock. New York: Random House.
Toffler A., 1990: Powershift: Knowledge, Wealth, and Violence at the Edge of the 21st Century. New York: Bantam Books.
Van Dijk J., 2012: The Network Society. Third edition. London: Sage publications.
Webster A., 1991: Science, Technology and Society: New Directions. London: Red Globe Press.
Wiltgen F., 2021: Challenge of Balancing Analog Human (Real Life) with Digital Human (Artificial Life). „Transformacje”, nr 3 (110), s. 17—33.
Zacher L.W., 2013: Reconfigurations in the World System — Between the Old Driving Forces and New Networks. „Transformacje”, nr 3—4 (78—79), s. 182—198.
Zacher L.W., 2015: Utechnicznienie człowieka i marketyzacja jego działalności a kultura przyszłości. „Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska”, nr 85, s. 617—641.
Zacher L.W., 2016: Cywilizacja techniczna — społeczeństwo informacyjne w perspektywie wiedzy. W: Społeczeństwo — technologia — gospodarka w świecie sieciowych powiązań. Ku przyszłości. Red. A. Betlej, D. Błaszczak, M. Górka. Lublin: Wydawnictwo KUL, s. 87—104.
Загрузки
Опубликован
Как цитировать
Выпуск
Раздел
Лицензия
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
