Reception of Georgi Gospodinov's work in Poland (2003-2020)

Authors

DOI:

https://doi.org/10.31261/PLS.2022.12.01.13

Keywords:

Georgi Gospodinow, recepcja w Polsce, Olga Tokarczuk, Magdalena Pytlak

Abstract

Georgi Gospodinov is one of the most translated Bulgarian writers after 1989. Magda Pytlak points to the change in the reception of Bulgarian literature in Poland using two indicators of his success — literary awards and a renowned publishing house which published The Physics of Sorrow in 2018. The article presents the reception of Georgi Gospodinov’s work in Poland in chronological order and takes into account
various genres of Gospodinov’s work (in the press, in anthologies, and as separate books), the role of his translators, the writer’s public appearances and their press reception. One of the elements of his showcase in Poland is his friendship with Olga Tokarczuk, regarded as an aspiration for the Nobel Prize in Literature.

Author Biographies

Margreta Grigorova, St. Cyril and St. Methodius University of Veliko Tarnovo

Margreta Grigorova – ur. 1964 r. w Dryanovo, Bułgaria, - prof. dr hab. w Katedrze Slawistyki, Uniwersytet im. św. Cyryla i św. Metodego, Veliko Tarnovo, (Bułgaria). Aktualne zainteresowania naukowe to twórczość Josepha Conrada, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Ryszarda Kapuścińskiego, Olgi Tokarczuk; tematyka herezji we współczesnej literaturze polskiej oraz relacje literatura-sztuka i recepcjа literatury polskiej i w Bułgarii i bułgarskiej w Polsce, polsko-bułgarskie relacje historyczno-kulturowe i literackie. Jest autorem książek: Хоризонти и пътища на полската идентичност (Horyzonty i drogi polskiej tożsamościi, 2002); Литературни посвещения. Ритуални зони на словото в полската литература (Rytualne strefy słowa w literaturze polskiej, 2004), Джоузеф Конрад Коженьовски. Творецът като мореплавател (Joseph Conrad Korzeniowski. Twórca jako żeglarz, 2011); Очите на словото (Oczyma słowa. Очите на словото, 2015). Jest tłumaczem literatury polskiej na język bułgarski, między innymi: Pianista. Wspomnienia Warszawskie Władysława Szpilmana (2019), Marek Bieńczyk, Książka twarzy (2015) i Czesław Miłosz, Rodzinna Europę (2012, wraz z Mirą Kostovą). Członеk Polskiego Towarzystwa Conradystów oraz Międzynarodowego Stowarzyszenia Polonistów. Otrzymała odznakę honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (2014), nagrodę POLONICUM Uniwersytetu Warszawskiego (2018) oraz „Złoty Krzyż Zasługi” (2019).

Andrzej Nowosad, Jagiellonian University

ANDRZEJ NOWOSAD | dr hab., adiunkt w Instytucie Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego; slawista, politolog i ekonomista. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się wokół szeroko pojętej transformacji społecznej, kulturowej, politycznej, gospodarczej, medialnej
i literackiej w państwach Europy Środkowej, Wschodniej i Południowej, a szczególnie w Bułgarii i Turcji. Pisze i publikuje w języku polskim, rosyjskim, bułgarskim, angielskim i tureckim. Autor książek, między innymi: Władza i media w Bułgarii (2008), Zróżnicowanie rozwoju współczesnej Europy (2016, z Rafałem Wisłą), Economic Transformation in Poland and Ukraine National and Regional Perspectives (2020, z Rafałem Wisłą). Tłumacz bułgarskiej literatury naukowej i pięknej. Wyróżniony między innymi: dyplomem uznania „Pńochetna gramota” od Narodowego Muzeum Literatury Republiki Bułgarii (2007), uznaniową kartą
stałego pobytu w Republice Bułgarii na wniosek Ministra Kultury Republiki Bułgarii (2006), Medalem Tysiąclecia „Car Simeon”, „Złoty Wiek” Republiki Bułgarii (2005), dyplomem uznania Ministerstwa Kultury Republiki Bułgarii (2005), dyplomem uznania Dziekana Wydziału Historycznego Uniwersytetu im. św. Cyryla i św. Metodego w Wielkim Tyrnowie w Bułgarii (2003).

References

Adamczewska I., 2020: Tyrmand, Huelle, Żulczyk i Hłasko. Puls Literatury w internecie. Wyborcza.pl, Łódź, 4.12.2020. Dostępne w Internecie: https://lodz.wyborcza.pl/lodz/7,35136,26561950,tyrmand-huelle-zulczyk-i-hlasko-puls-literatury-w-internecie.html [dostęp: 20.10.2022].

Bułgarski Instytut Kultury, 2009: Premiera książki Georgi Gospodinowa pt. „Powieść naturalna”. BIK, 12.10.2009. Dostępne w Internecie: http://bikpolska.pl/2009/11/12/premiera-ksiazki-georgi-gospodinowa-pt-powiesc-naturalna-odbyla-sie-w-warszawie/ [dostęp: 20.10.2022].

Glensk U., 2019: [Wypowiedź]. W: Georgi Gospodinow laureatem Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus 2019. BookLips, 20.10.2019. Dostępne w Internecie: https://booklips.pl/newsy/georgi-gospodinow-laureatem-literackiej-nagrody-europy-srodkowej-angelus-2019/ [dostęp: 20.10.2022].

Gołek-Sepetliewa D., 2012: Bibliografia przekładów literatury bułgarskiej w Polsce w latach 1990—2006. „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 3, s. 11—32.

Gołek-Sepetliewa D., 2013: Bibliografia przekładów literatury bułgarskiej w Polsce w 2013 roku. „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 5, cz. 2, s. 21.

Gołek-Sepetliewa D., 2014a: Bibliografia przekładów literatury bułgarskiej w Polsce w latach 2007—2012. „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 4, cz. 2, s. 13—26.

Gołek-Sepetliewa D., 2014b: Przekłady książkowe bułgarsko-polskie i polsko-bułgarskie w latach 2007—2013 „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 5, cz. 2, s. 27—38.

Gołek-Sepetliewa D., 2015: Bibliografia przekładów literatury bułgarskiej w Polsce w 2014 roku. „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 6, cz. 2, s. 9—13.

Gołek-Sepetliewa D., 2016: Bibliografia przekładów literatury bułgarskiej w Polsce w 2015 roku. „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 7, cz. 2, s. 9—10.

Gołek-Sepetliewa D., 2017: Bibliografia przekładów literatury bułgarskiej w Polsce w 2016 roku. „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 8, cz. 2, s. 11—14.

Gołek-Sepetliewa D., 2019: Bibliografia przekładów literatury bułgarskiej w Polsce w 2017 roku. „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 9, cz. 3, s. 13—15.

Gołek-Sepetliewa D., 2020: Recepcja twórczości Olgi Tokarczuk w Bułgarii. „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 10, cz. 2, s. 47—58.

Gospodinow G., 2009: Powieść naturalna. M. Hożewska-Todorow, tłum. Sejny, Wydawnictwo Pogranicze.

Gospodinow G., 2011: I inne historie. M. Pytlak, tłum. Sejny, Wydawnictwo Pogranicze.

Gospodinow G., 2012: Najważniejsze są małe historie. Rozm. przepr. D. Bugalski. Klub Trójki, Polskie Radio Program Trzeci, 24.10.2012, 21:10. Dostępne w Internecie: https://www.polskieradio.pl/9/396/Artykul/710288,Autor-Powiesci-naturalnej-w-Trojce [dostęp: 20.10.2022].

Gospodinow G., 2015: Pisarz ponad granicami [wywiad]. Rozm. przepr. A. Radomirowa, B. Pawłowska-Jądrzyk. „Załącznik Kulturoznawczy”, nr 2, s. 332—342.

Gospodinow G., 2018: Fizyka smutku. M. Pytlak, tłum. Warszawa, Wydawnictwo Literackie.

Gospodinow G., 2018, 2020: Koniec minotaurów. Wiersze wybrane (tytuł oryginalny: Избрани стиxотворения). S. Płaczkowa, K.Krumow, tłum. Łódź, Wydawnictwo Dom Literatury w Łodzi.

Gospodinow G., 2020: Spotkanie z Georgim Gospodinowem. Rozm. przepr. M. Robert. K. Krumow, tłum. Festiwal Puls Literatury w Łodzi, 9.12.2020. Dostępne w Internecie: https://www.facebook.com/FestiwalPulsLiteratury/videos/1649094058608539/ [dostęp: 20.10.2022].

Gospodinow G., Pytlak M., 2019: „Kiedy zaczynałem pisać, miałem przed oczami wspomnienie z dzieciństwa”. Xięgarnia, TVN24.pl, 2.11.2019, 18:47. Dostępne w Internecie: https://tvn24.pl/kultura-i-styl/georgi-gospodinow-i-magdalena-pytlak-w-xiegarni-laureaci-angelusa-2019-o-powiesci-fizyka-smutku-ra982421-2309953 [dostęp: 20.10.2020].

Grigorova M., 2020: Głos Olgi Tokarczuk w Bułgarii, czyli jak odnaleźć zgubioną duszę. „Postscriptum Polonistyczne”, nr 25 (1), s. 163—173.

Hemon A., ed., 2010: Best European Fiction 2010. London, Dalkey Archive Press.

Jaworski M., 2020: Wstęp. W: Festiwal Fabuły, 17—21.11.2020 [książka festiwalowa]. Poznań, Centrum Kultury Zamek.

Juda C., 2009: Rozrachunki po przełomie. Polskie przekłady z literatury bułgarskiej po 1989 r. Diagnozy i prognozy. Współczesność i tradycja. „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 1, cz. 1, s. 15—28.

Kokoszkiewicz M., 2019: Nagroda literacka Angelus dla Gospodinowa, ale pod znakiem Nobla Tokarczuk. Wyborcza.pl, Wrocław, 20.10.2019. Dostępne w Internecie: https://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/7,35771,25327477,angelus-2019-dla-georgija-gospodinowa-za-ksiazke-fizyka.html [dostęp: 20.10.2022].

Nowak A., 2015: Opowieść kompozytora [wywiad]. Rozm. przepr. A. Radomirowa. „Załącznik Kulturoznawczy”, nr 2, s. 350—358.

Nowosad A., 2005: O poniżeniu i godności człowieka w prozie bułgarskiej okresu transformacji. W: Literatury słowiańskie po roku 1989 w dialogu z Europą i światem. Nowe zjawiska, tendencje, perspektywy. T. 1: Transformacja. H. Janaszek-Ivaničková, red. Warszawa, Elipsa, s. 256—277.

Mostowska M., Biskup B., red., 2012: Podróż z nieznajomą. 33 współczesne opowiadania bułgarskie. Rzeszów, Omnibus Press.

Pytlak M., 2011: Emigracje wyobrażone. Podmiot nomadyczny w „Писма до Гаустин” Georgiego Gospodinowa. „Pamiętnik Słowiański”, R. 61, s. 107—126.

Pytlak M., 2012: Niewidzialne kryzysy. „Tygodnik Powszechny”, 14.10.2012. Dostępne w Internecie: https://www.tygodnikpowszechny.pl/niewidzialne-kryzysy-17417 [dostęp: 20.10.2022].

Pytlak M., 2013a: Polifoniczność w przekładzie. O tym jak Polacy i Bułgarzy czytają „Biesy” Fiodora Dostojewskiego. Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Pytlak M., 2013b: „Физика на тъгата” Georgiego Gospodinowa — bułgarska tęsknota za powieścią? „Studia Slavica”, t. 17, nr 2, s. 189—196.

Pytlak M., 2015: O podążaniu za muchą. W: M.J. Stankiewicz, red.: Program „Space Opery”. Poznań, Teatr Wielki im. St. Moniuszki, s. 1—4.

Pytlak M., 2018: Wymyślanie kraju [wywiad]. Rozm. przepr. M. Jakubowiak. Dwutygodnik.com, 11.2018. Dostępne w Internecie: https://www.dwutygodnik.com/artykul/8100-wymyslanie-kraju.html [dostęp: 20.10.2022].

Pytlak M., 2020: Wypełnianie pola literackiego. O zmianie w recepcji literatury bułgarskiej w Polsce. „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 10, cz. 2, s. 25—34.

Radomirowa A., 2014: Prywatne apokalipsy końca wieku: O „Powieści naturalnej” Georgiego Gospodinowa. „Załącznik Kulturoznawczy”, nr 1, s. 350—368.

Rikev K., 2019: Polska wersja „Wzniesienia” Milena Ruskowa. „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 9, cz. 3, s. 17—26.

Semrau J., 2020: Starzenie się empaty. W: Festiwal Fabuły, 17—21.11.2020 [książka festiwalowa]. Poznań, Centrum Kultury Zamek, s. 111—115.

Simeonova-Konach G., 2007: Przedmowa. W: G. Simeonova-Konach, idea, wybór, przedm., red.: Człowiek o wielu imionach. Antologia prozy bułgarskiej przełomu XX i XXI wieku. Warszawa, Wydawnictwo Varsovia-Serdika, s. 5—18.

Simeonova-Konach G., 2013: Polsko-bułgarska i bułgarsko-polska komunikacja kulturowa w kontekście zmian ustrojowych i globalizacji. Obecna, nieznana, nieodkryta. „Postscriptum Polonistyczne”, nr 2 (12), s. 19—30.

Tokarczuk O., 2019: Conrad Festiwal 2019 [spotkanie z Olgą Tokarczuk]. Rozm. przepr. M.P. Markowski. KBF, 28.10.2019. Dostępne w Internecie: https://www.youtube.com/watch?v=plAETYPZL_0 [dostęp: 20.10.2022].

Tosiek A., 2020: Strategie oporu. W: Festiwal Fabuły, 17—21.11.2020 [książka festiwalowa]. Poznań, Centrum Kultury Zamek, s. 120—124.

Varga K., 2019: Co Polaków łączy z Bułgarami. Powie wam to Gospodinow. Jego „Fizykę smutku” czyta się na jednym oddechu. Wyborcza.pl. Książki, 19.02.2019. Dostępne w Internecie: https://wyborcza.pl/ksiazki/7,154165,24454648,wschodni-spleen-czyli-nasz-przedstawiam-wam-wielkiego-bulgara.html [dostęp: 20.10.2022].

Wojnarowska A., 2017: Przekłady bułgarsko-polskie i polsko-bułgarskie. „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 8, cz. 2, s. 11—14.

Господинов Г., 2020a: Времеубежище. Плoвдив, Жанет-45.

Господинов Г., Чолева С., Люцканова В., 2019: Нобел за Олга Токарчук, „Култура”, 18.10.2019. Dostępne w Internecie: http://kweekly.bg/publication/4993 [dostęp: 10.12.2020].

Игов C., 2013: Българският Нобелов синдром. W: Нобеловата награда за литература — мост между културите. Велико Търново, Издателство Ивис, s. 60—68.

Личева А., 2019: Световен ли е „Нобел“? София, Издателство Колибри.

Рикев К., 2014: Пътешествие без резервация. „Език и литература”, бр. 1—2, s. 187.

Симеонова Конах Г., 2011: Постмодернизмът. Българският случай. София, Издателство Факел.

Шват-Гълъбова G., 2009: Присъствието — отсъствието на българската литература в Полша. „Wiener Slavistisches Jahrbuch”, Bd. 55, s. 36.

Downloads

Published

2022-12-12

How to Cite

Grigorova, M., & Nowosad, A. (2022). Reception of Georgi Gospodinov’s work in Poland (2003-2020). Przekłady Literatur Słowiańskich [Translations of Slavic Literatures], 12, 1–21. https://doi.org/10.31261/PLS.2022.12.01.13

Issue

Vol. 12 (2022): From Silence to Dialogue. Translations of Slavic Literatures 1990-2020

Section

Articles

License

The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.

1. License

The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.

2. Author’s Warranties

The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.

If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".

ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).

3. User Rights

Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.

4. Co-Authorship

If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.

I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.