How Much of Przybyszewski is in Przybyszewski? Controversies Surrounding the Bulgarian Editions of the Author’s Oeuvre

Authors

DOI:

https://doi.org/10.31261/PLS.2023.13.05

Keywords:

Przybyszewski, translation, bulgarisation, literary mystification, Bulgarian modernism

Abstract

The article addresses the controversies that accompanied the Bulgarian editions of Stanisław Przybyszewski’s oeuvre, mainly in 1910s and 1920s. The first part looks at the disputes around quality and fidelity of the translations of his works, with particular emphasis on the Homo sapiens trilogy and the essay On the Paths of the Polish Soul. The second part examines a mysterious issue of one-act play, Around the woman question, signed as a “bulgarized translation” of Przybyszewski’s drama, made by Alexander Simeonov.

References

Balcerzan E.: Tłumaczenie jako twórczość. W: idem: Literatura z literatury: strategie tłumaczy. Śląsk, Katowice 1998, s. 144—150.

Boy-Żeleński T.: Blaski i nędze mowy polskiej. W: idem: Ludzie żywi. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1956, s. 32—50.

Dąbek-Wirgowa T.: Historia literatury bułgarskiej. Zarys. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1980.

Dziedzic A.: Metafizyka doświadczalna Stanisława Przybyszewskiego. W: Przybyszewski. Re-wizje i filiacje. Red. G. Matuszek. Księgarnia Akademicka, Kraków 2015, s. 107—119.

Jarzębski J.: O zastosowaniu pojęcia „gra” w badaniach literackich. W: idem: Gra w Gombrowicza. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1982, s. 23—58.

Kawalec P.: Stanisław Przybyszewski w czeskim świecie literackim i artystycznym. Collegium Columbinum, Kraków 2007.

Lefevere A.: Translating poetry. Seven strategies and a blueprint. Van Gorcum, Assen—Amsterdam 1975.

Matuszek G.: Der geniale Pole? Niemcy o Stanisławie Przybyszewskim (1892—1992). Universitas, Kraków 1996.

Matuszek G.: Projekt androgyne i zdrada kochanki: Z cyklu Wigilii. W: eadem: Stanisław Przybyszewski — pisarz nowoczesny. Eseje i proza — próba monografii. Universitas, Kraków 2008, s. 182—188.

Moskwin A.: Stanisław Przybyszewski w kulturze rosyjskiej końca XIX — początku XX wieku. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007.

Mrówka K.: Androgyniczny model „Nagiej duszy” w twórczości Stanisława Przybyszewskiego. „Pamiętnik Literacki” 2012, nr 4, s. 45—55.

Przybyszewski S.: Szopen. Impromptu. W: idem: Na drogach duszy. L. Zwoliński i S-ka, Kraków 1900, s. 89—104.

Przybyszewski S.: Von Polens Seele: ein Versuch. Eugen Dederichs, Jena 1917.

Przybyszewski S.: Moi współcześni. Wśród obcych. Biblioteka Polska, Warszawa 1926.

Przybyszewski S.: Homo sapiens. Trylogia. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2022.

Przybyszewski S.: Proza poetycka. Pentalogia. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2022.

Skarbowski J.: Muzyczne fascynacje Stanisława Przybyszewskiego. W: Idem: Literatura — muzyka: zbliżenia i dialogi. Czytelnik, Warszawa 1981, s. 76—91.

Sławiński J.: Odbiór i odbiorca w procesie historycznoliterackim. „Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja” 1981, nr 3, s. 5—34.

Trześniowski D.: Bolesna lekcja nowoczesności. Gabrieli Matuszek „Stanisław Przybyszewski — pisarz nowoczesny”. „Wielogłos” 2008, nr 4, s. 107—115.

Wolff E.: Czytelnik pożądany. Rozważania i przykłady dotyczące wprowadzenia pewnego literaturoznawczego pojęcia. Przeł. W. Bialik. W: Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego”. T. 2. Red. K. Bartoszyński, M. Głowiński, H. Markiewicz. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Warszawa 1988, s. 388—414.

Woźniak K.: Ladislav Klíma i Stanisław Przybyszewski. W kręgu nihilizmu gnostyckiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2011.

Аретов Н.: Българските интерпретации на белетристиката от епохата на Просвещението. „Език и литература“ 1996, кн. 3/4, s. 83—89.

Богданов И.: Българската комедия. Развой и съвременно състояние. Наука и изкуство, София 1962.

Гел К.: Посредници между културите. Преводи на немски драми в България около 1900 г. W: Нашата Европа. Български представи за своето и чуждото 1870—1945. Съст. К. Гел et al. Сиела, София 2011, s. 267—322.

Георгиева Д.: Прочитът през „полска“ и „руска ръка“ или в търсене на авторитети. W: eadem: Мостове от думи. Полската литература в България в периода между двете световни войни. Св. Климент Охридски, София 1997, s. 33—39.

Душата на Полша. „Полско-български преглед“ 1920, бр. 16, s. 128.

Книжнина. „Учителски вестник“ 1911, бр. 11, s. 180—181.

Ликова Р.: Проблеми на българския символизъм. Български писател, София 1985.

Минчев С.: Из историята на българския роман. Побългаряване на чужди произведения. Държавна печатница, София 1912.

Ненов С.: Предговор. W: С. Пшибишевски: Душата на Полша. Прев. от нем. С. Ненов. Везни, София 1920, s. 3.

Пенчев Б.: Българският модернизъм: Моделирането на Аза. Проектория, София 2012.

Пундев В.: Ст. Пшибишевски. Душата на Полша. „Демократически преглед“ 1920, кн. 4, s. 328—331.

Пшибишевски С.: За щастието. Около женския въпрос. Прев. Ал. Симеонов. Бр. Г. Дюлгерови, Кюстендил 1910.

Пшибишевски С.: Homo Sapiens: Роман в 3 ч. Със статия за Пшибишевски от В. Фелдман. Прев. от рус. В. Карагьозов. Ангелов & Манев, Карнобат 1910.

Пшибишевски С.: Homo Sapiens: Роман в три части. Прев. от рус. Цв. Маринов. Ив. Лесичков, София 1919.

Пшибишевски С.: Homo Sapiens: Човекът на дивата страст. Роман в три части. Т. 1—3. Прев. от рус. Валкира. София 1930—1935.

Пшибышевский С.: Homo sapiens: Роман в 3 ч. Переводь Е. и И. Леонтьевы. Польза, Москва 1909.

Ст. П. В-в: Книжовно наводнение. „Реч“ 1911, бр. 1227, s. 1—2.

Published

2023-07-26

How to Cite

Misztela, P. (2023). How Much of Przybyszewski is in Przybyszewski? Controversies Surrounding the Bulgarian Editions of the Author’s Oeuvre. Przekłady Literatur Słowiańskich [Translations of Slavic Literatures], 13, 1–19. https://doi.org/10.31261/PLS.2023.13.05