Równość systemów prawnych w polskim prawie prywatnym międzynarodowym: iluzja czy rzeczywistość?

Autor

DOI:

https://doi.org/10.31261/PPPM.2021.28.01

Słowa kluczowe:

equal treatment of legal systems, principle, exemptions, F.C. von Savigny, K. Przybyłowski, M. Pazdan, Polish codifications of private international law 1926—1965—2011, proposals de lege ferenda

Abstrakt

The paper answers one of fundamental questions for the Polish private international law (narrowly understood): is the principle of equal treatment all legal systems in this law illusion or reality? Achievement of the intended goal needed investigation of following issues, which related to this principle: genesis and theoretical basis, content and indications, deviations, domestic legislative tendency and views in domestic doctrine. Considerations included in the paper confirmed the existence of the principle of equal treatment all legal systems in the Polish private international law. However the realization of this principle is not fully satisfied and needs certain improvements.

Bibliografia

Allerhand M., Uwagi do projektu międzynarodowego prawa prywatnego, Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej (Sekcja prawa cywilnego), Kraków, 1920.

Außereuropäische IPR-Gesetze, Hrsg. J. Kropholler, H. Krüger, W. Riering, J. Samtleben, K. Siehr, Deutsches Notarinstitut, Max-Planck-Institut für ausländisches und internationales Privatrecht, Hamburg—Würzburg, 1999.

Barcik J., Srogosz T., Prawo międzynarodowe publiczne, wyd. 3., C.H. Beck, Warszawa, 2017.

Currie B., Hill Schreter H., Unconstitutional Discrimination in the Conflict of Laws: Equal Protection, „The University of Chicago Law Review” 1960, vol. 28.

Currie B., Hill Schreter H., Unconstitutional Discrimination in the Conflict of Laws: Privileges and Immunities, „Yale Law Journal” 1960, vol. 69.

Czapliński W., Wyrozumska A., Prawo międzynarodowe publiczne. Zagadnienia systemowe, wyd. 3., C.H. Beck, Warszawa, 2014.

Dannemann G., Accidental discrimination in the conflict of laws: Applying, considering and adjusting rules from different jurisdictions, „Yearbook of Private International Law” 2008, T. 10.

Dannemann G., Die ungewollte Diskriminierung in der internationalen Rechtsanwendung: Zur Anwendung, Berücksichtigung und Anpassung von Normen aus unterschiedlichen Rechtsordungen, Mohr Siebeck, Tübingen, 2000.

Ereciński T., Prawo obce w sądowym postępowaniu cywilnym, PWN, Warszawa, 1981.

Etter K.H., Vom Einfluss des Souvänitätsgedankens auf das Internationale Privatrecht, Poligraphischer Verlag, Zürich, 1959.

Foyer J., L’égalité en droit international privé, „Archives de philosophie du droit” 2008, T. 51.

French D., MacCall-Smith K., Ruiz Abou-Nigm V., Introduction: Systematic Dialoque: Identyfying Commonalities and Exploring Linkages in Private and Public International Law, in: Linkages and Boundaries in Private and Public International Law, Eds. D. French, K. MacCall-Smith, V. Ruiz Abou-Nigm, Hart Publishing, Oxford—London—New York—New Delhi— Sydney, 2018.

Fuchs B., Statut kontraktowy a przepisy wymuszające swoje zastosowanie, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, 2003.

Gnela B., Prawo właściwe dla przysposobienia według nowej ustawy — Prawo prywatne międzynarodowe, w: Współczesne wyzwania prawa prywatnego międzynarodowego, red. J. Poczobut, Wolters Kluwer, Warszawa, 2013.

Gnela B., Przysposobienie w prawie prywatnym międzynarodowym, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 1983 [niepubl. rozpr. dokt.].

Góralczyk W., Sawicki S., Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie, wyd. 16., Wolters Kluwer, Warszawa, 2015.

Hammer-Bodelet S., L’égalité des sexes en droit international privé, Université de Rouen, Rouen, 2008 [niepubl. rozpr. dokt.].

Henrich D., Der Renvoi: Zeit für einen Abgesang, in: Grenzen Überwinden — Prinzipien bewahren. Festschrift für Berndt von Hoffmann zum 70. Geburtstag am 28 Dezember 2011, Hrsg. H. Kronke, K. Thorn, Verlag Ernst und Werner Gieseking, Bielefeld, 2011.

Hills A., Connecting Public and Private International Law, in: Linkages and Boundaries in Private and Public International Law, Hrsg. D. French, K. MacCall-Smith, V. Ruiz Abou-Nigm, Hart Publishing, Oxford—London— New York—New Delhi—Sydney, 2018.

Jakubowski J., Prawo międzynarodowe prywatne. Zarys wykładu, PWN, Warszawa, 1984.

Jessel Ch., Równouprawnienie mężczyzny i kobiety w zakresie skutków małżeństwa na tle międzynarodowego prawa prywatnego RFN, „Studia Prawnicze” 1978, z. 3.

Kinsch M.P., Principes d’égalité et conflits de lois, in: Droit international privé, Travaux du Comité français de droit international privé, Paris, 2005.

Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego. Projekt ustawy prawo prywatne międzynarodowe, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2006, z. 3.

Kropholler J., Internationales Privatrecht einschließlich der Grundbegriffe des Internationalen Zivilverfahrensrechts, Aufl. 6, J.C.B. Mohr (Paul Siebeck), Tübingen, 2006.

Lelouvier A., La principe d’égalité en droit international privé: essai d’une approche systémique. École doctorale Droit et Science Politique, Toulouse, 2019 [niepubl.].

Lorenz E., Zur Struktur des IPR, Duncker & Humblod, Berlin, 1977.

Løvdal L., Private international law, Muslim laws and gender equality: The adjudication of mahr in Scandinavian, English and French courts, University of Oslo, Oslo, 2008 [niepubl. rozpr. dokt.].

Ludwiczak W., Międzynarodowe prawo prywatne, PWN, Poznań, 1958.

Ludwiczak W., Międzynarodowe prawo prywatne, wyd. 2., PWN, Warszawa, 1967.

Ludwiczak W., Międzynarodowe prawo prywatne, wyd. 5., oprac. K. Kruczalak, Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Ars boni et aequi”, Poznań, 1996.

Ludwiczak W., Zasada równouprawnienia płci w zakresie małżeńskich stosunków osobistych i majątkowych w systemach międzynarodowego prawa prywatnego państw socjalistycznych, ze szczególnym uwzględnieniem prawa polskiego, „Studia Prawnicze” 1978, z. 3.

Martinek M., Poczobut J., Doświadczenia Niemiec i Szwajcarii w kodyfikacji prawa prywatnego międzynarodowego, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2003, z. 4.

Mataczyński M., Przepisy wymuszające swoje zastosowanie w prawie prywatnym międzynarodowym, Zakamycze, Kraków, 2005.

Mączyński A., Kodyfikacyjne zagadnienia części ogólnej prawa prywatnego międzynarodowego, w: Studia i rozprawy. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Andrzejowi Całusowi, red. A. Janik, SGH, Warszawa, 2009.

Mączyński A., Prawo właściwe dla ubezwłasnowolnienia i uznania za zmarłego, w: Rozprawy cywilistyczne. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Edwardowi Drozdowi, red. M. Pecyna, J. Pisuliński, M. Podrecka, LexisNexis, Warszawa, 2013.

Mączyński A., Statut personalny osób fizycznych. Refleksje „de lege lata” i „de lege ferenda”, w: „Leges sapere”. Studia i prace dedykowane profesorowi Januszowi Sondlowi w pięćdziesiątą rocznicę pracy naukowej, red. W. Uruszczak, P. Święcicka, A. Kremer, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 2008.

Neuhaus P.H., Freiheit und Gleichheit im internationalen Immaterialgüterrecht. „Rabels Zeitschrift für ausländisches und internationales Privatrecht” 1976, H. 1.

Nowicka A., w: Prawo prywatne międzynarodowe. Komentarz, red. J. Poczobut, Wolters Kluwer, Warszawa, 2017.

Pazdan M., O potrzebie reformy polskiego prawa prywatnego międzynarodowego i niektórych proponowanych rozwiązaniach. „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2000, z. 3.

Pazdan M., Osoby fizyczne, w: System Prawa Prywatnego, T. 20A, Prawo prywatne międzynarodowe, red. M. Pazdan, C.H. Beck, Warszawa, 2014.

Pazdan M., O sposobach usuwania kolizji wynikających z wielorakiego obywatelstwa w prawie prywatnym międzynarodowym, „Studia Iuridica Agraria” 2005, T. 5 [dedykowany Profesorowi Andrzejowi Stelmachowskiemu, red. S. Prutis, Temida 2, Białystok].

Pazdan M., O zmiennych losach i perspektywach na przyszłość odesłania w prawie prywatnym międzynarodowym, w: Oblicza prawa cywilnego. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Janowi Błeszyńskiemu, red. K. Szczepanowska- Kozłowska, Wolters Kluwer, Warszawa, 2009.

Pazdan M., Podmioty stosunków prywatnoprawnych, w: System Prawa Prywatnego, T. 20A, Prawo prywatne międzynarodowe, red. M. Pazdan, C.H. Beck, Warszawa, 2014.

Pazdan M., Prawo prywatne międzynarodowe, wyd. 1., PWN, Warszawa, 1987.

Pazdan M., Prawo prywatne międzynarodowe, wyd. 10., LexisNexis, Warszawa, 2007.

Pazdan M., Prawo prywatne międzynarodowe, wyd. 11., LexisNexis, Warszawa, 2008.

Pazdan M., Prawo prywatne międzynarodowe, wyd. 16., Wolters Kluwer, Warszawa, 2017.

Pazdan M., Stosowanie obcych norm kolizyjnych, „Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego” 2016, T. 18.

Peari S., The Foundations of Choice of Law. Choice and Equality, Oxford University Press, Oxford, 2018.

Pieńkos J., Prawo międzynarodowe publiczne, Zakamycze, Kraków, 2004.

Pilich M., Zasada obywatelstwa w prawie prywatnym międzynarodowym. Zagadnienia podstawowe, Wolters Kluwer, Warszawa, 2015.

Pilich M., w: Prawo prywatne międzynarodowe. Komentarz, red. J. Poczobut, Wolters Kluwer, Warszawa, 2017.

Poczobut J., Interes w prawie prywatnym międzynarodowym. Zagadnienia węzłowe, „Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego” 2019, T. 19.

Poczobut J., Kodyfikacje prawa prywatnego międzynarodowego Albanii, Austrii, Czecho-Słowacji, Egiptu, Grecji, Hiszpanii, Jugosławii, NRD, Portugalii, RFN, Szwajcarii, Turcji, Węgier, Włoch, ZSRR, EWG, Sorbog, Warszawa, 1991.

Poczobut J., Statut zastępczy w nowej ustawie z 2011 r. — Prawo prywatne międzynarodowe — zagadnienia podstawowe, w: Prawo międzynarodowe — teraźniejszość, perspektywy, dylematy. Księga jubileuszowa Profesora Zdzisława Galickiego, red. E. Mikos-Skuza, K. Myszona Kostrzewa, J. Poczobut, Wolters Kluwer, Warszawa, 2013.

Poczobut J., w: Prawo prywatne międzynarodowe. Komentarz, red. J. Poczobut, Wolters Kluwer, Warszawa, 2017.

Poczobut J., Wiśniewski A.W., Wprowadzenie do problematyki prawa prywatnego międzynarodowego, w: Prawo prywatne międzynarodowe. Komentarz, red. J. Poczobut, Wolters Kluwer, Warszawa, 2017.

Popiołek W., Odesłanie, w: System Prawa Prywatnego, T. 20A, Prawo prywatne międzynarodowe, red. M. Pazdan, C.H. Beck, Warszawa, 2014.

Popiołek W., w: Prawo prywatne międzynarodowe. Komentarz, red. M. Pazdan, C.H. Beck, Warszawa, 2018.

Protokoły obrad sekcji prawa cywilnego Komisji Kodyfikacyjnej, „Czasopismo Prawnicze i Ekonomiczne” 1920, nr 1—4.

Przybyłowski K., Bezpaństwowość i wielorakie obywatelstwo, nakład autora, Lwów, 1934.

Przybyłowski K., Prawo prywatne międzynarodowe. Część ogólna, Księgarnia Gubrynowicz i Syn, Lwów, 1935.

Przybyłowski K., Z problematyki stosowania obcych norm kolizyjnych. Ustawowe uregulowanie uwzględniania obcych norm kolizyjnych w polskim prawie prywatnym międzynarodowym, PWN, Kraków, 1959.

Quellen des internationalen Privatrechts — Nationale Kodifikationen, Ed. A.N. Makarov, Ed. 3, J.C.B. Mohr (Paul Siebeck), Tübingen, 1978.

Rostworowski M., Projekty ustaw o zbiegu ustawodawstw cywilnych w prawnym obrocie międzynarodowym i w obrocie wewnętrznym. Część I. Obrót prawny międzynarodowy, Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej (Sekcja prawa cywilnego), Kraków, 1920.

Savigny F.C. von, System des heutigen römischen Rechts, T. 8, Veit und Comp., Berlin, 1849.

Schulze G., Die Überwindung von Feindschaft durch Kollisionsrecht. Ein Grundgedanke des Internationalen Privatrechts von der Antike bis zu seiner Vergemeinschaftung in Europa, in: Kollision, Feindschaft und Recht, Hrsg. A. Chanos, Ch. Papacharalambous, D. Pyrgakis, J. Strangas, M. Tsapogas, Nomos Verlagsgesellschaft, Athen, 2016.

Schulze G., Moralische Forderungen und das IPR. „Praxis des Internationalen Privat- und Verhrensrechts” 2010, H. 4.

Schurig K., Anwendung ausländischen Rechts, in: G. Kegel, K. Schurig, Internationales Privatrecht. Ein Studienbuch, Aufl. 9, C.H. Beck, München, 2004.

Schurig K., Geschichte, in: G. Kegel, K. Schurig, Internationales Privatrecht. Ein Studienbuch, Aufl. 9, C.H. Beck, München, 2004.

Schurig K., Interessen, in: G. Kegel, K. Schurig, Internationales Privatrecht. Ein Studienbuch, Aufl. 9, C.H. Beck, München, 2004.

Schurig K., Ordre public, in: G. Kegel, K. Schurig, Internationales Privatrecht. Ein Studienbuch, Aufl. 9, C.H. Beck, München, 2004.

Schurig K., Rück- und Weiterverweisung, in: G. Kegel, K. Schurig, Internationales Privatrecht. Ein Studienbuch, Aufl. 9, C.H. Beck, München, 2004.

Shaw M.N.: International Law, Ed. 6, Cambridge University Press, Cambridge, 2008.

Siehr K., Równouprawnienie w zachodnioniemieckim prawie międzynarodowym dotyczącym stosunków między rodzicami a dziećmi, „Studia Prawnicze” 1978, z. 3.

Skąpski J., Zasada równości płci w odniesieniu do stosunków między rodzicami a dziećmi (łącznie z adopcją) w socjalistycznych systemach prawa prywatnego międzynarodowego, ze szczególnym uwzględnieniem prawa polskiego, „Studia Prawnicze” 1978, z. 3.

Solomon D., Die Renaissance des Renvoi im Europäischen Internationalen Privatrecht, in: Klaus Schurig zum 70. Geburtstag, Hrsg. R. Michaels, D. Solomon, Sellier European Law Publishers, München, 2012.

Sołtysiński S., Recenzja pierwszego wydania podręcznika M. Pazdana, Prawo prywatne międzynarodowe. Zarys wykładu. Warszawa 1987, s. 262, „Państwo i Prawo” 1988, z. 11.

Sonnentag M., Renvoi, in: Encyclopedia of Private International Law, T. 2, eds. J. Basedow, G. Rühl, F. Ferrari, P. de Miguel Asensio, Edward Elgar Publishing, Cheltenham, UE, Northhampton, MA, USA 2017.

Sośniak M., Prawo prywatne międzynarodowe, wyd. 1., Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, 1978.

Sośniak M., Prawo prywatne międzynarodowe, wyd. 3., Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, 1991.

Sośniak M., Rozwój nauki prawa prywatnego międzynarodowego, w: System Prawa Prywatnego, T. 20A, Prawo prywatne międzynarodowe, red. M. Pazdan, C.H. Beck, Warszawa, 2014.

Sośniak M., Zasada równorzędności płci w zakresie zawarcia, unieważnienia i rozwiązania małżeństwa w socjalistycznych systemach prawa międzynarodowego prywatnego, ze szczególnym uwzględnieniem prawa polskiego, „Studia Prawnicze” 1978, z. 3.

Sznajder-Peroń K., Niemożność stwierdzenia treści prawa obcego w rozsądnym terminie — uwagi na tle art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. — Prawo prywatne międzynarodowe, „Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego” 2015, T. 16.

Sznajder-Peroń K., Zagadnienia związane z pojmowaniem i stosowaniem prawa właściwego, w: System Prawa Prywatnego, T. 20A, Prawo prywatne międzynarodowe, red. M. Pazdan, C.H. Beck, Warszawa, 2014.

Tomaszewski M., w: Prawo prywatne międzynarodowe. Komentarz, red. J. Poczobut, Wolters Kluwer, Warszawa, 2017.

Vassilikakis E., Orientations mètodologiques dans les codifications rècentes du d.i.p. in Europe, ANRT, Paris, 1987.

Waehler J.P., Równouprawnienie mężczyzny i kobiety w międzynarodowym prawie rozwodowym Republiki Federalnej Niemiec, „Studia Prawnicze” 1978, z. 3.

Walaszek B., Łączniki, w: B. Walaszek, M. Sośniak, Prawo międzynarodowe prywatne, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 1959.

Walaszek B., Zasady dotyczące pojmowania i stosowania własnego prawa, w: B. Walaszek, M. Sośniak, Zarys prawa międzynarodowego prywatnego, PWN, Warszawa, 1968.

Walaszek B., Zasady dotyczące pojmowania i stosowania własnego prawa, w: B. Walaszek, M. Sośniak, Zarys prawa międzynarodowego prywatnego, wyd. 2., PWN, Warszawa, 1973.

Warbrick C., States and Recognition, in: International Law, ed. M.D. Evans, Oxford University Press, Oxford, 2006.

Wengler W., Das Gleichheitsprinzip im Kollisionsrecht, in: Eranion in honorem Georgii S. Maridakis, T. 3, Universitas Athenis, Athen, 1964.

Wengler W., Zur Technik der internationalprivatrechtlichen Rechtsanwendungsanweisungen des IPR-„Reform”gesetzes von 1986, „Rabels Zeitschrift für ausländisches und internationales Privatrecht” 1989, H. 3.

Wilderspin M., Overriding mandatory rules, in: Encyclopedia of Private International Law, T. 2, eds. J. Basedow, G. Rühl, F. Ferrari, P. de Miguel Asensio, Edward Elgar Publishing, Cheltenham, UE, Northhampton, MA, USA 2017.

Zachariasiewicz M., Klauzula porządku publicznego, w: System Prawa Prywatnego, T. 20A, Prawo prywatne międzynarodowe, red. M. Pazdan, C.H. Beck, Warszawa, 2014.

Zachariasiewicz M., Klauzula porządku publicznego jako instrument ochrony materialnoprawnych interesów i wartości „fori”, C.H. Beck, Warszawa, 2018.

Zachariasiewicz M., w: Prawo prywatne międzynarodowe. Komentarz, red. M. Pazdan, C.H. Beck, Warszawa, 2018.

Zachariasiewicz M.A., Przepisy wymuszające swoje zastosowanie, w: System Prawa Prywatnego, T. 20A, Prawo prywatne międzynarodowe, red. M. Pazdan, C.H. Beck, Warszawa, 2014.

Zachariasiewicz M.A., w: Prawo prywatne międzynarodowe. Komentarz, red. M. Pazdan, C.H. Beck, Warszawa, 2018.

Zoll F., Międzynarodowe i międzydzielnicowe prawo prywatne, w: Encyklopedja podręczna prawa prywatnego: założona przez Henryka Konica, red. F. Zoll, J. Wasilkowski, z. 15 (z. 5, T. 2), Instytut Wydawniczy „Bibljoteka Polska”, Warszawa [b.d.w.].

Zoll F., Międzynarodowe i międzydzielnicowe prawo prywatne w zarysie, Instytut Wydawniczy „Bibljoteka Polska”, Warszawa, 1937.

Zoll F., Projekty ustaw o polskiem prawie międzynarodowem prywatnem i o prawie międzydzielnicowem prywatnem, „Czasopismo Prawnicze i Ekonomiczne” 1920, nr 1—4.

Pobrania

Opublikowane

2021-06-19

Jak cytować

Poczobut, J. (2021). Równość systemów prawnych w polskim prawie prywatnym międzynarodowym: iluzja czy rzeczywistość?. Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego, 28, 5–49. https://doi.org/10.31261/PPPM.2021.28.01