Ekonomiczność innowacji składniowych 
w kontekście normy językowej

Autor

Słowa kluczowe:

linguistic norm, syntactic innovation

Abstrakt

The author analyses contemporary syntactic innovations based on usus, but incorrect according to linguistic rules, such as: odnośnie czego, przed i po obiedzie, dwa lub więcej samochodów, szampon dla zdrowych włosów. She proves that such forms result from language economy and the level of their preservation leads to the possibility of their normative acceptance.

Biogram autora

Ewa Kołodziejek - prof. dr hab., Instytut Polonistyki i Kulturoznawstwa, Uniwersytet Szczeciński, Polska.

Kierownik Zakładu Etnolingwistyki i Kultury Języka Uniwersytetu Szczecińskiego, kierownik Internetowej Poradni Językowej, członek prezydium Rady Języka Polskiego, przewodnicząca Zespołu Kultury Żywego Słowa RJP, członek PTJ­u, TMJP, Komisji Socjolingwistyki przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów. Autorka rozpraw z zakresu socjo- i etnolingwistyki: Gwara środowiskowa marynarzy na tle subkultury marynarskiej (1994), Człowiek i świat w języku subkultur (2005, wyd. II poszerz. 2015). Autorka książek z zakresu poprawności językowej i kultury języka, m.in.: Poprawna polszczyzna w praktyce. Poradnik dla tych, którzy chcą dobrze mówić i pisać po polsku (1998, wyd. II popr. 2002), Licz się ze słowami… Językowa corrida 3 (2003), Walczymy z bykami. Poradnik językowy PWN (2010). Popularyzuje wiedzę o języku, uczestniczy w kampanii społecznej „Język urzędowy przyjazny obywatelom”.

Bibliografia

Bańko M., 2010, Słownik wyrazów trudnych i kłopotliwych, Warszawa.

Bańko M., Krajewska M., 1994, Słownik wyrazów kłopotliwych, Warszawa.

Gębka­Wolak M., 2014, Wstępne uwagi o normie składniowej aktów prawnych, w: Piotrowicz A., Witaszek­Samborska M., Skibski K., red., Kultura komunikacji językowej 3. Kultura języka w komunikacji zawodowej, Poznań.

Kłosińska K., 2017, Istnienie i kształt normy językowej po przełomie cyfrowym, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” (w druku).

Kniagininowa M., Pisarek W., 1965, Poradnik językowy. Podręcznik dla pracowników prasy, radia i telewizji, Kraków.

Kołodziejek E., 2002, Poprawna polszczyzna w praktyce. Poradnik dla tych, którzy chcą dobrze mówić i pisać po polsku, Szczecin.

Kołodziejek E., 2008, Nowe czasy, nowe wartości, nowe znaczenia – o niektórych nowościach semantycznych w polszczyźnie medialnej, w: Dąbrowski G., red., Reverendissimae Halinae Satkiewicz cum magna aestimatione, Warszawa.

Kołodziejek E., 2010, Walczymy z bykami. Poradnik językowy PWN, Warszawa.

Kołodziejek E., 2013, Krem dla komfortu Twojej skóry – o (nie)nowej konstrukcji składniowej rozpowszechnianej przez reklamy, „Poradnik Językowy”, z. 4.

Kołodziejek E., 2016, Przed i po, dwa i więcej – o nienormatywnych, chociaż żywotnych, konstrukcjach składniowych, w: Zaśko­Zielińska M., Misiak M., Kamieniecki J., Piekot T., red., Lingua et gaudium. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Janowi Miodkowi, Wrocław.

Malinowski M., Odnośnie czegoś, czyli uzus górą, http://obcyjezykpolski.pl/odnosnie­czegos­czyli­uzus­gora/ [dostęp: 5.03.2017].

Markowski A., 2005, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia ogólne, Warszawa.

Markowski A., red., 2008, Wielki słownik poprawnej polszczyzny, Warszawa.

Markowski A. i in., 2011, Nowe spojrzenie na kryteria oceny elementów językowych, w: Piotrowicz A., Witaszek­Samborska M., Skibski K., red., Norma językowa w aspekcie teoretycznym i pragmatycznym, Poznań.

Miodek J., 1983, Rzecz o języku. Szkice o współczesnej polszczyźnie, Wrocław.

Moroz A., 2014, Granice błędu – norma językowa a teksty prawne, w: Piotrowicz A., Witaszek­Samborska M., Skibski K., red., Kultura komunikacji językowej 3. Kultura języka w komunikacji zawodowej, Poznań.

Ożóg K., 2007, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, Rzeszów.

Pisarek W., 1978, Słownik języka niby­polskiego, czyli błędy językowe w prasie, Wrocław–Warszawa–Kraków.

Rudnicka E., 2007, Potrzeby oceny normatywnej współczesnego języka polskiego a warsztat współczesnego językoznawcy normatywisty, w: Mazur J., Rzeszutko­Iwan M., red., Język polski jak narzędzie komunikacji we współczesnym świecie, Lublin.

Słoński S., 1947, Słownik polskich błędów językowych, Warszawa.

Urbańczyk S., red., 1966, Polszczyzna piękna i poprawna. Porady językowe, Wrocław–Warszawa–Kraków.

Walczak B., 1995, Przegląd kryteriów poprawności językowej, „Poradnik Językowy”, z. 9–10.

Netografia

http://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/odnosnie­do­czegos;11855.html [dostęp: 5.03.2017].

http://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Toz­podoba­sie­dla­niej­ta­odpowiedz;11353.html [dostęp: 5.03.2017].

Pobrania

Opublikowane

2020-10-29

Jak cytować

Kołodziejek, E. (2020). Ekonomiczność innowacji składniowych 
w kontekście normy językowej. Postscriptum Polonistyczne, 19(1), 87–98. Pobrano z https://trrest.vot.pl/ojsus/index.php/PPol/article/view/10117

Numer

Tom 19 Nr 1 (2017): W kręgu badań językoznawczych

Dział

Rozprawy

Licencja

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).