Polska i Polacy 
w poezji autorów piszących po polsku w Izraelu

Autor

Słowa kluczowe:

Poland, the Poles, literature, Polish and Israeli poetry

Abstrakt

The article is an attempt to analyse relations between Polish Jews, the country of their first inhabitancy along with their Polish fellow citizens. It is an extremely complicated matter, because such relations are influenced by their fondness for the lost homeland and resentment felt towards the Poles. The selected poems of the authors, representing different generations, are analysed in the article. They reveal the whole variety of personal experiences and sentiments in a more emotive way than the works of prose. The article consists of two parts entitled: The image of sentiment and The image of resentment. They are based on the poetry of Irit Amiel, Łucja Gliksman, Renata Jabłońska, Szlomo Leser, Aleksander Rozenfeld, Jael Shalitt and Aviva Shavit­Władkowska.

Biogram autora

Sławomir Jacek Żurek - prof. dr hab., Instytut Filologii Polskiej, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Lublin, Polska.

Dyrektor Międzynarodowego Ośrodka Badań nad Historią i Dziedzictwem Kulturowym Żydów Europy Środkowej i Wschodniej KUL, kierownik Katedry Dydaktyki Literatury i Języka Polskiego oraz Pracowni Literatury Polsko­Żydowskiej KUL. Autor licznych artykułów naukowych oraz monografii: „…lotny trud półistnienia”. O motywach judaistycznych w poezji Arnolda Słuckiego (1999); Synowie księżyca. Zapisy poetyckie Aleksandra Wata i Henryka Grynberga w świetle tradycji i teologii żydowskiej (2004); Z pogranicza. Szkice o literaturze polsko­żydowskiej (2008); Zastygłe w polszczyźnie. Szkice o świętach w poezji polsko­żydowskiej dwudziestolecia międzywojennego (2011); Literatura polska w Izraelu. Leksykon (wspólnie z K. Famulską­Ciesielską) (2012). Członek m.in.: Międzynarodowego Stowarzyszenia Studiów Polonistycznych, Polskiego Towarzystwa Studiów Żydowskich, Komitetu ds. Dialogu z Judaizmem Rady Episkopatu Polski, Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów, Laboratorium „Więzi”.

Bibliografia

Amiel I., 1996, Asocjacje, „Kontury”, t. VII.

Amiel I., 1996, Nie zdążyłam, „Kontury”, t. VII.

Amiel I., 1999, Sądny dzień, „Kontury”, t. X.

Amiel I., 2000, ***Nie pojadę…, „Kontury”, t. XI.

Amiel I., 2001, Jedwabne miasteczko, „Kontury”, t. XII.

Birenbaum H., 1990, Nawet gdy się śmieję, Rzeszów.

Birenbaum H., 1993, Nie o kwiatach, Kraków.

Birenbaum H., 1995, Jak można w słowach, Kraków.

Birenbaum H., 2001, Echa dalekie i bliskie – spotkania z młodzieżą, Kraków.

Birenbaum H., 2010, Moje życie zaczęło się od końca, Oświęcim.

Famulska­-Ciesielska K., 2008, Polacy, Żydzi, Izraelczycy. Tożsamości w literaturze polskiej w Izraelu, Toruń.

Famulska­-Ciesielska K., Żurek S.J., 2012, Literatura polska w Izraelu. Leksykon, Budapeszt–Kraków.

Gliksman Ł., 1988, Rozmowa z Panią Cieślakową, „Kontury”, t. I.

Gliksman Ł., 1998, Ostatni mazur 1968, „Kontury” t. IX.

Gliksman Ł., 1999, Wiersze, „Kontury”, t. X.

Gliksman Ł., 2001, Moja Pompeja, „Kontury”, t. XII.

Gliksman Ł., 2004, Wiersze zebrane, Tel Awiw.

Gross N., 1971, Co nam zostało z tych lat, Tel Awiw.

Gross N., 1975, Wiersze buntu i Zagłady, Hajfa.

Gross N., 1976, Okruszyny młodości, Tel Awiw.

Gross N., 1993, O Zagładzie – w Izraelu – po polsku, w: tegoż, Poeci i Szoa. Obraz zagłady Żydów w poezji polskiej, Sosnowiec.

Istner F., 1989, To już, Sztokholm.

Jabłońska R., 1999, Obca, Tel Awiw.

Jabłońska R., 2000, Chwile, Tel Awiw.

Jabłońska R., 2000, To co jest, Tel Awiw.

Jabłońska R., 2001, Dziwy, Tel Awiw.

Jabłońska R., 2001, Inny wymiar, Tel Awiw.

Jabłońska R., 2001, Oczekiwania, Tel Awiw.

Jabłońska R., 2001, Oddech, Tel Awiw.

Jabłońska R., 2002, Chamsin, Olsztyn.

Jabłońska R., 2006, Delete, Tel Awiw.

Jabłońska R., 2008, Statyści, Gołdap.

Jabłońska R., 2009, Blask, Gołdap.

Jabłońska R., 2010, …i tyle. Wiersze wybrane, Gołdap.

Jabłońska R., 2015, Inna, Gołdap.

Knobler R.L., 1996, Wspomnienia z lat ludobójczych 1939–1945, Kraków.

Knobler R.L., 1999, Z nowym rokiem w sądne dni. Z lat zagłady, Kraków.

Knobler R.L., 2000, Skarżysko­Kamienna – wspomnienia z Werku Ce. Chmura w sercu – wiersze o zagładzie, Kraków.

Knobler R.L., 2009, Do Jordanu od Szreniawy i Wisły, Kraków–Budapeszt.

Kossewska E., 2009, O Polsce po „izraelsku”, o Izraelu po polsku, w: Kossewska E., red., Brzemię pamięci. Współczesne stosunki polsko­izraelskie, Warszawa.

Leser S., 1994–1995, Wiersze wybrane, Hajfa.

Mandel­-Joffe S., 1989, Zmierzchy jesienne, Tel Awiw.

Mandel­-Joffe S., 1991, Moja gwiazda, Tel Awiw.

Mandel­-Joffe S., 1992, Serce, Radom.

Mandel-­Joffe S., 1994, Drzewa przed mym oknem, Tel Awiw.

Mandel-­Joffe S., 1997, Światła i cienie, Łódź.

Miller­-Kwiat L., 1989, Dzieci miasta Łodzi, Hajfa.

Miller­-Kwiat L., 1996, Bajki dla grzesznych dzieci, b.m.w.

Perisco M., 1998, Rzecz pamięci, Łódź.

Pinczewska­-Gliksman Ł., 1993, Wczoraj, Tel Awiw.

Pinczewska­-Gliksman Ł., 1995, Nostalgia, Olsztyn.

Pinczewska­-Gliksman Ł., 1996, Na aryjskich papierach, Jerozolima–Lublin.

Pinczewska­-Gliksman Ł., 2002, Dwadzieścia wierszy, Tel Awiw.

Rozenfeld A., 1986, Tam gdzie mnie nie ma. Gdzie? Jestem, Tel Awiw.

Shalitt J., 1988, Pejzaże dzieciństwa, „Kontury”, t. I.

Shalitt J., 1988, Pejzaże dzieciństwa II, „Kontury”, t. I.

Shalitt J., 1992, Powrót, „Kontury”, t. III.

Shavit A., 2001, Rozdarcie, „Kontury”, t. XII.

Stankowski A., 2000, Nowe spojrzenie na statystyki dotyczące emigracji Żydów z Polski po 1944 roku, w: Berendt G., Grabski A, Stankowski A., Studia z historii Żydów w Polsce po 1945 r., Warszawa.

Szyper A., 1991, Z poddasza snów, Łódź.

Szyper A., 1992, Nowy Jork – strach w raju, Łódź.

Szyper A., 1993, Diabeł Żyd, Łódź.

Szyper A., 1996, Wiersze wybrane, Łódź.

Szyper A., 1998, Wygnanie, Kraków.

Szyper A., 2001, Życie pod prąd, Warszawa.

Wygodzki S., 1971, Drzewo ciemności, Londyn.

Wygodzki S., 1973, Podróż zimowa, Londyn.

Wygodzki S., 1979, Pożegnanie, Londyn.

Wygodzki S., 1987, Wybór poezji, wyd. pol.-hebr., przeł. Paruz H., Londyn.

Wygodzki S., 1990, Pożegnanie, Warszawa.

Żurek S.J., 2000, Z Polską w sercu – rozmowa z Ryszardem Löwem, izraelskim historykiem literatury polskiej, „Tygiel Kultury”, nr 7–9.

Pobrania

Opublikowane

2020-10-31

Jak cytować

Żurek, S. J. (2020). Polska i Polacy 
w poezji autorów piszących po polsku w Izraelu. Postscriptum Polonistyczne, 18(2), 59–75. Pobrano z https://trrest.vot.pl/ojsus/index.php/PPol/article/view/10159