Mętlarz, kręciciel, zamięsiciel… 
– wokół leksemu mąciwoda i jego synonimów

Autor

Słowa kluczowe:

semantic field, lexical semantics, synonimy

Abstrakt

The aim of the article is to gather and systematize the synonyms of the lexeme mąciwoda (also the ones that are not used in contemporary Polish language). Each synonym is placed in a more or less capacious semantic field. The semantic differences between synonyms are also analysed in the article. Moreover, the traces of forgotten lexemes in contemporary naming and culture are revealed by the author of the paper.

Biogram autora

Beata Kiszka - doktorantka w Zakładzie Historii Języka Polskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Zainteresowania naukowe: onomastyka (ze szczególnym uwzględnieniem antroponimii i onomastyki literackiej), semantyka, historia języka polskiego. Ważniejsze publikacje: Słowna wędrówka z „biegunem”, „ceklownikiem” i „wagusem”… – w poszukiwaniu zaginionych synonimów leksemu „włóczęga”, 2013, w: Mitrenga B., red., Linguarum silva, t. 2: Słowo – znaczenie – relacja w języku i w tekście, Katowice.

Bibliografia

Anusiewicz J., 1992, Potoczność jako sposób doświadczania świata i jako postawa wobec świata, w: Anusiewicz J., Nieckula F., red., Język a kultura, t. 5, Wrocław.

Buttler D., 1978, Rozwój semantyczny wyrazów polskich, Warszawa.

Grzegorczykowa R., Laskowski R., Wróbel H., red., 1999, Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, t. 2, Warszawa.

Klemensiewicz Z., 2009, Historia języka polskiego, Warszawa.

Kleszczowa K., 1998, Staropolskie kategorie słowotwórcze i ich ewolucja. Rzeczowniki, Katowice.

Kleszczowa K., 2012, Gasnące słowa, w: Janowska A., Pastuchowa M., red., Tajemnice dynamiki języka. Księga jubileuszowa, Katowice.

Kleszczowa K., 2012, Neologizmy a problem ewolucji systemu słowotwórczego, w: Janowska A., Pastuchowa M., red., Tajemnice dynamiki języka. Księga jubileuszowa, Katowice.

Kurkowska H., 1949, O zmianach znaczeń wyrazów, w: „Poradnik Językowy”, z. 3.

Mosiołek­Kłosińska K., 1997, Antropocentryzm leksyki „zwierzęcej”, w: Grzegorczykowa R., Zaron Z., red., Semantyczna struktura słownictwa i wypowiedzi, Wrocław.

Nagórko A., 2004, Wstęp, w: Nagórko A., Łaziński M., Burkhardt H., Dystynktywny słownik synonimów, Kraków.

Piela A., 2007, Od frazeologizmu do derywatu, w: „LingVaria”, nr 1 (3).

Rejter A., 2006, Leksyka ekspresywna w historii języka polskiego. Kulturowo­komunikacyjne konteksty potoczności, Katowice.

Rejter A., 2008, Stabilność modeli nominacyjnych leksyki ekspresywnej w historii języka polskiego, w: „LingVaria”, nr 1 (5).

Tokarski R., 2013, Światy za światami. Wykłady z semantyki leksykalnej, Lublin.

Netografia

http://grillhouse.pl, [dostęp 20.09.2014].

http://lubimyczytac.pl, [dostęp 20.09.2014].

http://nkjp.pl, [dostęp 20.09.2014].

http://pl.wikipedia.org, [dostęp 20.09.2014].

http://poznajnieznane.pl, [dostęp 20.09.2014].

http://rozternik.blog.onet.pl, [dostęp 20.09.2014].

http://sjp.pwn.pl, [dostęp 20.09.2014].

http://www.bukowa.szczecin.pl, [dostęp 20.09.2014].

http://www.janow.arabians.pl, [dostęp 20.09.2014].

http://www.miejski.pl, [dostęp 20.09.2014].

http://www.nkjp.uni.lodz.pl, [dostęp 20.09.2014].

http://www.poznan.pl, [dostęp 20.09.2014].

http://www.wedel.pl, [dostęp 20.09.2014].

http://www.wsjp.pl (WSJP), [dostęp 20.09.2014].

http://www.zumi.pl, [dostęp 20.09.2014].

http://www.zwodnik.pl, [dostęp 20.09.2014].

Słowniki

Anusiewicz J., Skawiński J., 1996, Słownik polszczyzny potocznej, Warszawa–Wrocław. (SPPot)

Bańko M., red., 2000, Inny słownik języka polskiego, t. 1–2, Warszawa. (ISJP)

Bańko M., red., 2005, Wielki słownik wyrazów bliskoznacznych PWN, Warszawa. (WSWB)

Bojczuk T., 2011, Słownik psycholingwistyczny języka polskiego z komentarzem, Londyn. (SpsychJP)

Boryś W., 2005, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków. (SEJPBor)

Czeszewski M., 2006, Słownik polszczyzny potocznej, Warszawa. (SPPCz)

Doroszewski W., red., 1958–1969, Słownik języka polskiego, t. 1–11, Warszawa. (SJPDor)

Dubisz S., red., 2003, Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 1–4, Warszawa.

Kaczmarek L., Skubalanka T., Grabias S., 1994, Słownik gwary studenckiej, Lublin. (SGS)

Karłowicz J., Kryński A.A., Niedźwiedzki W., 1900–1927, Słownik języka polskiego, t. 1–8, Warszawa. (SW)

Kopaliński W., 1967, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Warszawa. (SWO)

Linde S.B., 1807–1814, Słownik języka polskiego, t. 1–6, Warszawa. (SL)

Mayenowa M.R., Pepłowski F., Mrowcewicz K., Potoniec P., red., 1966–, Słownik polszczyzny XVI wieku, t. 1–36, Wrocław–Warszawa–Kraków. (SPXVI)

Skorupka S., 1996, Słownik frazeologiczny języka polskiego, Warszawa. (SFJP)

Skorupka S., red., 1988, Słownik wyrazów bliskoznacznych, Warszawa. (SWB)

Stomma L., 2000, Słownik polskich wyzwisk, inwektyw i określeń pejoratywnych, Warszawa. (SPWIiOP)

Szymczak M., red., 2002, Słownik języka polskiego, t. 1–3, Warszawa. (SJPSzym)

Urbańczyk S., red., 1953–2002, Słownik staropolski, t. 1–11, Kraków. (SStp)

Zdanowicz A. i in., 1861, Słownik języka polskiego, t. 1–2, Wilno. (SWil)

Pobrania

Opublikowane

2020-12-07

Jak cytować

Kiszka, B. (2020). Mętlarz, kręciciel, zamięsiciel… 
– wokół leksemu mąciwoda i jego synonimów. Postscriptum Polonistyczne, 14(2), 355–376. Pobrano z https://trrest.vot.pl/ojsus/index.php/PPol/article/view/10472