Kozak w Brukseli, czyli Mariana Pankowskiego 
krytyczny zamysł na styku kultur

Autor

  • Jan Burnatowski doktorant, Instytut Filologii Polskiej, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Polska.

Słowa kluczowe:

modernity, borderlands, worldliness, Maisons Laffitte, Kultura, Jerzy Giedroyc, Witold Gombrowicz, Marian Pankowski, Rainer Maria Rilke, Edward Said, Belgium

Abstrakt

The article attempts to reinterpret Marian Pankowski’s literary project. The author that has been marginally present in Polish reception, read once again in the context of modern theories and discourses reveals the maturity and timeliness of his themes, asking difficult questions concerning the identity of man in the 20th century. The author of Matuga is interested in the very foundations of pre­modern world; he asks questions about the sense of religion, meaning of the traditionally perceived concept of nationality and ‘functionality’ of pre­Victorian model of morality.

In the article author’s conviction, such artistic attitude was possible only due to constant existence between the home country and the exile, between East and West, due to some ‘world­being’ that enabled him to ask a reader some difficult questions about condition of the contemporary man, question missing in Polish literature at that time.

The author of the article is also convinced that the most important and interesting cultural (and literary) processes always take place at the borderlands, where different cultures, genres and identities meet. Such notion is based on postcolonial theory by Edward Said.

Biogram autora

Jan Burnatowski - doktorant, Instytut Filologii Polskiej, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Polska.

Krytyk literacki, zajmuje się literaturą nowoczesną, a w szczególności polską prozą innowacyjną. Przygotowuje pracę doktorską na temat prozy Mariana Pankowskiego jako projektu literatury innowacyjnej. Publikował teksty poświęcone prozie współczesnej (M. Pankowski, W. Gombrowicz, A. Olechniewicz, R. Alameddine, J. Hajduk). Współpracował z Archiwum Instytutu Literackiego „Kultura” w Maisons – Laffitte.

Bibliografia

(AP 1998) „Acta Pancoviana”, 1998, nr 1.

Attridge D., 2007, Jednostkowość literatury, przeł. Mościcki P., Kraków: Universitas.

Barć S., 1991, Marian Pankowski – poeta, prozaik, dramaturg, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie­Skłodowskiej.

Czapliński P., 2009, Czas wymienić narracje, „Tygodnik Powszechny”, 9.06., http://tygodnik.onet.pl/33,0,28268,czas_wymienic_narracje,artykul.html, [dostęp: 14.03.2012].

Danielewicz­Zielińska M., 1999, Szkice o literaturze emigracyjnej półwiecza 1939–1989, Wrocław: Ossolineum.

Desrtee­van Wilder E., 1990, Odbiór twórczości Mariana Pankowskiego na Zachodzie, w: Barć S., Korzeniowski T., Przystasz B., red., Pisarska rozróba: w 70-lecie urodzin Mariana Pankowskiego, Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna, Lublin: Wydawnictwo Polonia.

Gumbrecht H.U., 1997, In 1926: living at the edge of time, Harvard: Harvard University Press.

Latawiec K., 1994, Na scenie świata i teatru: o dramaturgii Mariana Pankowskiego, Kraków: Universitas.

Latawiec K., 1999, Belgijskie realia w prozie Mariana Pankowskiego, „Acta Pancoviana”, nr 2.

Latawiec K., 2009, Pomiędzy Karpatami a europejską Civitas, http://www.latawiec.krakow.pl/pliki/pankowski.pdf, [dostęp: 14.03.2012].

Linde S.B., 1812, Słownik języka polskiego, cz. III (vol. V), Warszawa: [nakład autora].

Markowski M.P., 2007, Polska literatura nowoczesna. Leśmian, Schulz, Witkacy, Kraków: Universitas.

Markowski M.P., 2009, Niskie loty, „Tygodnik Powszechny”, 9.06., http://wiadomosci.onet.pl/kiosk/kraj/niskieloty,1,3347931,wiadomosc.html, [dostęp: 14.03.2012].

Pankowski M., 1983, Matuga idzie: przygody, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.

Pankowski M., 1989, Gość, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.

Pankowski M., 1999, Bolesław Leśmian, czyli bunt poety przeciw granicom, przeł. Krzewicki A., Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie­-Skłodowskiej.

Pankowski M., 2000, Polak w dwuznacznych sytuacjach, rozm. przepr. Ruta­Rutkowska K., Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.

Pankowski M., 2011, Pismo w stronę miłości, Warszawa: Biblioteka Narodowa.

Said E., 2004, Świat, tekst, krytyk, przeł. Krawczyk­Łaskarzewska A., w: Preis­Smith A., red., Kultura, tekst, ideologia. Dyskursy współczesnej amerykanistyki, Kraków: Universitas.

Said E., 2009, Kultura i imperializm, przeł. Wyrwas­Wiśniewska W., Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Sołtys W., 1990, Środowisko kulturalne Sanoka w okresie międzywojennym 1918–1939, w: Barć S., Korzeniowski T., Przystasz B., red., Pisarska rozróba: w 70-lecie urodzin Mariana Pankowskiego, Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna, Lublin: Wydawnictwo. Polonia.

Pobrania

Opublikowane

2020-12-15

Jak cytować

Burnatowski, J. (2020). Kozak w Brukseli, czyli Mariana Pankowskiego 
krytyczny zamysł na styku kultur. Postscriptum Polonistyczne, 9(1), 181–195. Pobrano z https://trrest.vot.pl/ojsus/index.php/PPol/article/view/10675