Globtroterka w wersji slow. Vlog podróżniczy „Globstory” między pragmatyką nowych mediów a poetyką reportażu

Katarzyna Frukacz

doi:10.31261/https://doi.org/10.31261/PS_P.2021.27.15

Autor

Katarzyna Frukacz Uniwersytet Śląski w Katowicach https://orcid.org/0000-0002-2910-4554

DOI:

https://doi.org/10.31261/https://doi.org/10.31261/PS_P.2021.27.15

Słowa kluczowe:

„Globstory”, vlog podróżniczy, nowe media, reportaż

Abstrakt

Artykuł ma na celu ukazanie specyfiki podróżnictwa w erze cyfrowej oraz dokonujących się rekonfiguracji w jego kobiecym nurcie. Z uwagi na reprezentatywne odzwierciedlenie obu procesów, na przedmiot rozważań został wybrany kanał podróżniczy „Globstory”, który powstał w serwisie YouTube z inicjatywy vlogerki Kai Kraskiej. Jako metodologię badania przyjęto analizę zawartości tego vloga i jego paratekstów: poświęconych mu kont na portalach społecznościowych oraz powiązanych z nim materiałów prasowych. Artykuł zawiera też liczne odniesienia do socjologii podróży i nauki o mediach.

Tak dookreślone studium, poprzedzone wprowadzeniem i przeglądem vlogów podróżniczych w Polsce, obejmuje trzy zagadnienia. Pierwszym jest charakterystyka wizerunku twórczyni „Globstory”, która realizując idee backpackingu i podróżowania wolnego, wzmacnia autentyzm swych relacji i dystansuje się wobec turystyki masowej. Następnie zostaje omówiona interakcja vlogerki z subskrybentami, zachodząca na poziomie zawartości vloga oraz zewnętrznej komunikacji w internetowych serwisach społecznościowych. Jako kontekst badania przyjęto w tej części rozpowszechnioną w dobie nowych mediów ideę tzw. kultury uczestnictwa. Ostatnim z poruszonych zagadnień są widoczne na vlogu Kraskiej nawiązania do poetyki reportażu, które wynikają z problemowego i transmedialnego ujmowania publikowanego materiału.
Artykuł finalizują rozważania o zastąpieniu mainstreamowej figury rozpoznawalnej medialnie podróżniczki przez postać niezależnej globtroterki obserwowanej w internecie. Kanał „Globstory” zostaje też uznany za inicjatywę komplementarną wobec przemian współczesnego reportażu, dokonujących się pod wpływem jego konwergencji z nowymi mediami.

Biogram autora

Katarzyna Frukacz - Uniwersytet Śląski w Katowicach

KATARZYNA FRUKACZ – dr, Instytut Literaturoznawstwa, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Katowice, Polska.

Literaturoznawczyni, badaczka reportażu i nowych mediów. Jej zainteresowania naukowe oscylują wokół problematyki reportażu literackiego, konwergencji mediów, komunikowania masowego, publicystyki prasowej i internetowej, genologii literackiej i dziennikarskiej. Autorka monografii Polski reportaż książkowy. Przemiany i adaptacje (Katowice 2019), 12. tomu z serii Czytaj po polsku. Materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego (Katowice 2016), artykułów w polskich i zagranicznych monografiach oraz czasopismach naukowych, a także tekstów publicystycznych i popularnonaukowych zamieszczanych w internetowych serwisach kulturalnych i recenzenckich.

Bibliografia

Antoniewicz A., 2017, „Podróż za jeden sub” – vlogi jako współczesna forma dzienników podróżniczych, „Spotkania Polonistyk Trzech Krajów – Chiny, Korea, Japonia”, R. 2016/2017, s. 123–132.

Boorstin D.J., 1961, From Traveler to Tourist: The Lost Art of Travel, in: idem, The Image: A Guide to Pseudo-Events in America, New York: Atheneum, s. 77–117.

Brown D., Hayes N., 2008, Influencer Marketing: Who Really Influences Your Customers?, Amsterdam–Oxford: Elsevier/Butterworth-Heinemann.

Delwiche A., Jacobs Henderson J., 2013, Introduction: What is Participatory Culture?, in: Delwiche A., Jacobs Henderson J., eds., The Participatory Cultures Handbook, Routledge: New York–London, s. 3–9.

Dickinson J., Lumsdon L., 2010, Slow Travel and Tourism, Earthscan: London–Washington, DC.

Doktorowicz K., 2020, Dziennikarstwo cyfrowe. Koniec profesjonalizmu czy nowa misja dziennikarstwa dla każdego?, w: Hess A., Świerczyńska-Głownia W., red., Nie bądźmy obojętni. Człowiek, społeczeństwo, polityka. Prace ofiarowane prof. dr hab. Teresie Sasińskiej-Klas, Kraków: Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, s. 185–205.

Domingo D., Heinonen A., 2008, Weblogs and Journalism: A Typology to Explore the Blurring Boundaries, „Nordicom Review”, vol. 29, no. 1, s. 3–15.

Dowling D., Vogan T., 2014, Can We “Snowfall” This? Digital Longform and the Race for the Tablet Market, „Digital Journalism”, vol. 3, no. 2, s. 209–224.

Edensor T., 2000, Staging Tourism: Tourists as Performers, „Annals of Tourism Research”, vol. 27, no. 2, s. 322–344.

Goffman E., 1956, The Presentation of Self in Everyday Life, Edinburgh: University of Edinburgh.

Kapuściński R., 2007, Lapidarium VI, Warszawa: Czytelnik.

Koturbasz B., 2009, Multimedialne podróżopisarstwo czyli narodziny „travelebrity”, „Panoptikum”, nr 8, s. 117–124.

Kraska K., Mękarski M., 2020a, Diego – szaleniec z dżungli, „Kontynenty”, nr 1, s. 28–37.

Kraska K., Mękarski M., 2020b, Gra. Level: Bośnia, „Kontynenty”, nr 2, s. 60–69.

Leadbeater C., Miller P., 2004, The Pro-Am Revolution. How Enthusiasts Are Changing Our Economy and Society, London: Demos.

MacCannell D., 1999, The Tourist: A New Theory of the Leisure Class, Berkeley–Los Angeles: University of California Press.

Maj A., 2010, Media w podróży, Katowice: Wydawnictwo Naukowe ExMachina.

Majorek M., 2015, Kod YouTube. Od kultury partycypacji do kultury kreatywności, Kraków: Universitas.

Maryl M., 2013, Blog jako „dziennik elektroniczny”. Analiza genologiczna blogów pisarzy, „Zagadnienia Rodzajów Literackich”, t. 56, z. 2, s. 87–110.

Morozova I., 2016, Blog podróżniczy jako przestrzeń dla kreowania i komunikowania wzorców podróży, „Folia Turistica”, nr 40, s. 119–133.

Mosser J., 2012, What’s Gonzo about Gonzo Journalism, „Literary Journalism Studies”, vol. 4, no. 1, s. 85–90.

Pietrzyk B., 2017, Obraz w sieci – kreowanie wirtualnego wizerunku za pomocą wideoblogów, w: Kampka A., Kiryjow A., Sobczak K., red., Czy obrazy rządzą ludźmi?, Warszawa: Wydawnictwo SGGW, s. 298–311.

Robinson S., 2006, The Mission of the J-Blog: Recapturing Journalistic Authority Online, „Journalism”, vol. 7, no. 1, s. 65–83.

Sarzyńska A., 2019, Być jak Tony Halik. Społeczno-kulturowe determinanty wyłonienia się kategorii travelbrytów, „Kultura Popularna”, t. 59, nr 1, s. 30–42.

Skrendo A., 2013, Nieprofesjonalne świadectwa lektury, w: Werner A., Żukowski T., red., Obraz literatury w komunikacji społecznej po roku ’89, Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN, s. 190–212.

Szczepkowska E., 2011, Blogi podróżnicze jako przejaw współczesnego „nomadyzmu”, „Media – Kultura – Komunikacja Społeczna”, nr 7, s. 118–133.

Wolny-Zmorzyński K., 2004, Reportaż – jak go napisać? Poradnik dla słuchaczy studiów dziennikarskich, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Żyrek-Horodyska E., 2018, Reportaż intermedialny Jacka Hugo-Badera i Filipa Springera, „Teksty Drugie”, nr 5, s. 372–391.

https://badaniepodroznikow.pl/wp-content/uploads/2020/07/OBP_2020_raport_web.pdf [dostęp: 28.03.2021].

https://globstory.pl/ [dostęp: 28.03.2021].

https://globstory.pl/amazonska-masakra-pila-mechaniczna/ [dostęp: 28.03.2021].

http://haloturcja.blogspot.com/ [dostęp: 28.03.2021].

https://patronite.pl/globstory [dostęp: 28.03.2021].

https://patronite.pl/globstory/description [dostęp: 28.03.2021].

https://www.facebook.com/globstory/ [dostęp: 28.03.2021].

https://www.instagram.com/globstory/ [dostęp: 28.03.2021].

https://www.youtube.com/channel/UC8uYStXS2ElBFLZVfuYzIxg [dostęp: 28.03.2021].