Półka literacka 2021

Autor

DOI:

https://doi.org/10.31261/PS_P.2022.29.05

Słowa kluczowe:

Literatura polska XXI wieku, rynek wydawniczy, bestsellery 2021 roku, podsumowanie

Abstrakt

Szkic prezentuje najciekawsze lub też najbardziej doceniane przez recenzentów polskie książki prozatorskie i poetyckie opublikowane w 2021 roku. Jego celem jest swoiste podsumowanie tego, co działo się na polskim rynku wydawniczym w minionym roku. Autorka próbuje odpowiedzieć na pytania dotyczące tego, jak kształtowały się listy bestsellerów i czy pandemia koronawirusa w jakiś sposób wpłynęła na pisarzy/pisarki, poetów/poetki i wydawców, pojawiając się w ich tekstach. Zamysłem było sprawdzenie, jakiego typu literaturę piękną najchętniej wydawano i jacy twórcy cieszyli się największym zainteresowaniem recenzentów. Krótka analiza i interpretacja dziesięciu wybranych książek prozatorskich i poetyckich pokazuje również, jak o nich pisali inni komentatorzy współczesnego życia literackiego. Wybór tekstów został oparty zatem nie tyle na subiektywnych odczuciach autorki, ile przede wszystkim na recepcji. Celem szkicu stało się ponadto zaprezentowanie różnorodności publikacyjnej oraz zwrócenie uwagi na najpopularniejsze tendencje twórcze. Wśród wymienionych prozaików i poetów znaleźli się: Łukasz Barys, Wioletta Grzegorzewska, Jakub Kornhauser, Joanna Mueller, Daniel Odija, Kira Pietrek, Maciej Płaza, Andrzej Stasiuk, Antonina Tosiek, Bohdan Zadura – a zatem w większości przypadków autorzy doskonale znani polskiej publiczności czytającej, którzy ogłosili swoje nowe książki niekiedy po kilku latach milczenia. Z przygotowanego zestawienia wynika, że szczególnym uznaniem (również „zawodowych”) czytelników cieszyły się zwłaszcza te utwory, w których twórcy próbowali scalać rozbite tożsamości, powracali do traumatycznej przeszłości, usiłując uporządkować „tu i teraz”, lub dyskutowali o problemach komunikacyjnych, a także te opowieści, które określić można mianem zaangażowanych społecznie. Tekst mieści się w obrębie literaturoznawstwa i krytyki literackiej.

Biogram autora

Agnieszka Nęcka-Czapska - Uniwersytet Śląski w Katowicach

AGNIESZKA NĘCKA-CZAPSKA - dr hab., Instytut Literaturoznawstwa, Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Śląski
w Katowicach, Katowice, Polska.

Krytyk literacki, literaturoznawca, autorka artykułów i książek poświęconych przede wszystkim prozie XX i XXI wieku: Granice przyzwoitości. Doświadczanie intymności w polskiej prozie najnowszej (Katowice 2006), Starsze, nowsze, najnowsze. Szkice o prozie polskiej XX i XXI wieku (Katowice 2010), Cielesne o(d)słony. Dyskursy erotyczne w polskiej prozie po 1989 roku (Katowice 2011), Co ważne i ważniejsze. Notatki o prozie polskiej XXI wieku (Mikołów 2012), Emigracje intymne. O współczesnych polskich narracjach autobiograficznych (Katowice 2013), Polifonia. Literatura polska początku XXI wieku (Katowice 2015). Redaktorka działu krytyki w „Postscriptum Polonistycznym”. Współredaktorka serii „Literatura i …” oraz „Skład osobowy. Szkice o prozaikach współczesnych”.

Bibliografia

Barys Ł., 2021, Kości, które nosisz w kieszeni, Wydawnictwo Cyranka, Warszawa.

Grzegorzewska W., 2021, Wilcza rzeka, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa.

Kornhauser J., 2021, Krwotoki i wiewiórki, Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu, Poznań.

Mueller J., 2021, Hista & her sista, Biuro Literackie, Stronie Śląskie.

Odija D., 2021, Pusty przelot, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.

Pietrek K., 2021, Czeski zeszyt, Biuro Literackie, Stronie Śląskie.

Płaza M., 2021, Golem, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa.

Stasiuk A., 2021, Przewóz, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.

Tosiek A., 2021, Storytelling, Biuro Literackie, Stronie Śląskie.

Zadura B., 2021, Puste trybuny, Biuro Literackie, Stronie Śląskie.

Netografia

Barys Ł., 2021, Faza bieżąca – snopowiązałka, kontrapunkt i śmierć: kilka słów o „Storytellingu” Antoniny Tosiek, https://stonerpolski.pl/faza-biezaca-snopowiazalka-kontrapunkt-i-smierc-kilka-slow-o-storytellingu-antoniny-tosiek/ [dostęp: 20.01.2022].

Bonowicz W., 2021, Moi, mistrzowie: Antonina Tosiek, „Znak”, czerwiec 2021, https://www.miesiecznik.znak.com.pl/moi-mistrzowie-antonina-tosiek/ [dostęp: 14.01.2022].

Czapiewski O., Tosiek A., 2021, I can storytell. What’s your superpower?, kultura u podstaw, 29.09.2021, https://kulturaupodstaw.pl/i-can-storytell-whats-your-superpower/ [dostęp: 21.01.2022]

Darska B., 2021, Raport z czasów kryzysu i siły, Nowości książkowe – blog Bernadetty Darskiej, 27.11.2021, http://bernadettadarska.blogspot.com/2021/11/raport-z-czasow-kryzysu-i-siy-w.html [dostęp: 19.01.2022].

Glosowitz M., 2021, Rzewna podżegaczka, biBLioteka. Magazyn literacki, https://www.biuroliterackie.pl/biblioteka/recenzje/rzewna-podzegaczka/ [dostęp: 19.01.2022].

Glosowitz M., Pietrek K., 2021, Kupiłam taki zeszyt, biBLioteka. Magazyn literacki, https://www.biuroliterackie.pl/biblioteka/wywiady/kupilam-taki-zeszyt/ [dostęp: 20.01.2022].

Góra S., 2021, Wędrowny święty? O książce „Golem” Macieja Płazy, „Kultura Liberalna”, nr 16, https://kulturaliberalna.pl/2021/04/20/wedrowny-swiety-o-ksiazce-golem-macieja-plazy/ [dostęp: 23.01.2022].

Kałuża A., 2021, Fuck off giorgio, biBLioteka. Magazyn literacki, https://www.biuroliterackie.pl/biblioteka/recenzje/fuck-off-giorgio/ [dostęp: 20.01.2022].

Kube M., 2021, Dużo dobrego czytania. Podsumowanie 2021 roku w literaturze, „Rzeczpospolita”, 28.12.2021, https://www.rp.pl/literatura/art19237861-duzo-dobrego-czytania-podsumowanie-2021-roku-w-literaturze [dostęp: 14.01.2022].

Nowacki D., 2021, Kto tak zaczyna, ma szansę zajść wysoko. Ta książka to znakomity debiut, „Gazeta Wyborcza”, 31.08.2021, https://wyborcza.pl/ksiazki/7,154165,27483492,kosci-ktore-nosisz-w-kieszeni-lukasza-barysa-smierc-krzepi.html [dostęp: 22.01.2022].

Orska J., 2021, Dlaczego wiersze poetek nie układają się w linie?, „Mały format”, nr 10–12, http://malyformat.com/2022/01/dlaczego-wiersze-poetek-ukladaja-sie-linie/ [dostęp: 20.01.2022].

Perlach J., Górecka A., Kornhauser J., 2021, Jak król został trenerem, „Czas Kultury”, nr 13, https://czaskultury.pl/artykul/jak-krol-zostal-trenerem/ [dostęp: 21.01.2022].

Piotrowska-Grot M., 2021, Zepsuta klimatyzacja i lama w taksówce, „artPAPIER”, nr 21, http://artpapier.com/index.php?page=artykul&wydanie=427&artykul=8685 [dostęp: 21.01.2022].

Podgórnik M., Zagura B., 2021, Nie uciekam od rzeczywistości, staram się ją widzieć jasno, choć trudno, żeby w zachwyceniu, „dwutygodnik” https://www.biuroliterackie.pl/biblioteka/wywiady/nie-uciekam-od-rzeczywistosci-staram-sie-ja-widziec-jasno-choc-trudno-zeby-w-zachwyceniu/ [dostęp: 15.01.2022].

Podsumowanie roku 2021, „dwutygodnik”, https://www.dwutygodnik.com/artykul/9849-podsumowanie-roku-2021.html [dostęp: 15.01.2022].

Poprawa A., 2021, W owalu cyklonu, w oku stadionu, biBLioteka. Magazyn literacki, https://www.biuroliterackie.pl/biblioteka/recenzje/w-owalu-cyklonu-w-oku-stadionu/ [dostęp: 21.01.2022].

Sabak K., 2021, Bieda, która ogranicza i nie pozwala myśleć o przyszłości. Jest tylko beznadziejne „tu i teraz”, „Newsweek”, 10.09.2021, https://www.newsweek.pl/kultura/kinga-sabak-recenzuje-ksiazke-kosci-ktore-nosisz-w-kieszeni-lukasza-barysa/wf9kk9p [dostęp: 22.01.2022].

Sadzik P., 2021a, Kości języka, „dwutygodnik”, https://www.dwutygodnik.com/artykul/9665-kosci-jezyka.html [dostęp: 20.01.2022].

Sadzik P., 2021b, Bękarty sztetla, „dwutygodnik”, https://www.dwutygodnik.com/artykul/9373-bekarty-sztetla.html [dostęp: 22.01.2022].

Sarnowska A., Stasiuk A., Andrzej Stasiuk: narzucana „pamięć zbiorowa” degeneruje naszą własną, Onet kultura, 1.05.2021, https://kultura.onet.pl/wywiady-i-artykuly/przewoz-andrzej-stasiuk-ja-jestem-z-innego-swiata-wywiad-z-autorem/c5yc2bg [dostęp: 23.01.2022].

Sobolewska J., 2021a, Elegia dla bidoków, „Polityka”, 31.08.2021, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/ksiazki/2132220,1,recenzja-ksiazki-lukasz-barys-kosci-ktore-nosisz-w-kieszeni.read [dostęp: 22.01.2022].

Sobolewska J., 2021b, Ożywić mit, „Polityka”, 9.02.2021, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/ksiazki/2102495,1,recenzja-ksiazki-maciej-plaza-golem.read [dostęp: 22.01.2022].

Sośnicki D., 2021, Przed lasem i nad rzeką, „dwutygodnik”, https://www.dwutygodnik.com/artykul/9805-przed-lasem-i-nad-rzeka.html [dostęp: 15.01.2022].

Szot W., 2021, Łukasz Barys: „Kości, które nosisz w kieszeni”, Zdaniem Szota, 9.09.2021, https://zdaniemszota.pl/4221-recenzja-lukasz-barys-kosci-ktore-nosisz-w-kieszeni [dostęp: 22.01.2022].

Szot W., 2022, Daniel Odija: „Pusty przelot”, Zdaniem Szota, 3.01.2022, https://zdaniemszota.pl/4381-recenzja-daniel-odija-pusty-przelot [dostęp: 19.01.2022].

Zaleski M., 2021, Rzeczy w mroku, „dwutygodnik”, https://www.dwutygodnik.com/artykul/9501-rzeczy-w-mroku.html [dostęp: 15.01.2022].

Pobrania

Opublikowane

2022-07-29

Jak cytować

Nęcka-Czapska, A. (2022). Półka literacka 2021. Postscriptum Polonistyczne, 29(1), 1–22. https://doi.org/10.31261/PS_P.2022.29.05