Dziedzictwo Stanisława Leszczyńskiego. O nauczaniu języka i kultury polskiej w Nancy – historia, wyzwania, zagrożenia
DOI:
https://doi.org/10.31261/PS_P.2022.29.03Słowa kluczowe:
język i kultura polska w Lotaryngii, działania Stanisława Leszczyńskiego na rzecz kultury, studia polskie w NancyAbstrakt
Celem artykułu jest opisanie dziejów nauczania języka polskiego na Uniwersytecie Lotaryńskim w Nancy – jednym z nielicznych ośrodków polonistycznych we Francji, w którym zajęcia (wciąż) prowadzone są na wszystkich poziomach nauczania – od licencjatu po studia doktoranckie. Punktem wyjścia analizy jest rok 1752, w którym Stanisław Leszczyński, król Polski i książę Lotaryngii i Baru, powołuje Collège Royal de Médecine – pierwszą jednostkę uniwersytecką w Nancy. Autorka, korzystając z francuskich źródeł archiwalnych, przedstawia zakrojone na dużą skalę działania podjęte przez Leszczyńskiego w Lotaryngii na rzecz promocji kultury i nauki polskiej. Opis wieloletniej tradycji nauczania języka polskiego na ziemi stanisławowskiej został oparty na analizie roczników i kronik emigracyjnych, a także czasopism francuskich z przełomu XIX i XX wieku. W tekście przywołane zostały najważniejsze wydarzenia i prace będące udziałem powołanej w 1961 roku Katedry Języka Polskiego: początki jej istnienia, zmiany w organizacji, kierunki nauczania oraz wyzwania i zagrożenia, przed którymi stoi. Prezentację uzupełniają charakterystyki założycieli i kierowników Katedry oraz zarys ich najważniejszej działalności badawczej. W tym celu autorka przedstawia najistotniejsze prace naukowe pochodzące z dwóch kolekcji zbiorów zgromadzonych na Uniwersytecie Lotaryńskim – Kolekcji Decaux oraz Kolekcji Lajarrige.
Bibliografia
Académie de Stanislas, 1923, Mémoires de l’Académie de Stanislas, Éd. Berger-Levrault, Nancy–Paris–Strasbourg, https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k200261f/f90.item.r=gorsky [dostęp: 1.02.2022].
Association des anciens élèves de l’École polonaise, 1910, Bulletin polonais littéraire, scientifique et artistique/Association des anciens élèves de l’École polonaise, https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k55882707/f2.item.r=ecole%20polonaise%20a%20nancy [dostęp: 1.02.2022].
Cieślak E., 1994, Stanisław Leszczyński, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Jełowicki A., 1836, Rocznik Emigracji Polskiej: Pismo polityce i Literaturze narodowej poświęcone, b.n.w, Paryż, https://books.google.fr/books?id=UtdbAAAAcAAJ&printsec=frontcover&hl=pl#v=onepage&q&f=false [dostęp: 6.12.2021].
Kronika emigracji polskiej, 1836, b.n.w, t. 3–4, Paryż, https://books.google.fr/books?id=Kq8DAAAAYAAJ&printsec=frontcover&hl=pl#v=onepage&q&f=false [dostęp: 6.12.2021].
L’Information universitaire, 1924, L’Information universitaire: journal hebdomadaire, https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k45855615/f2.item.r=chaire%20polonaise%20a%20nancy [dostęp: 1.02.2022].
Markiewicz Z., 1978, Étienne Decaux (18 III 1926 – 9 VIII 1976), „Les Cahiers Franco-Polonais”, s. 7–9.
Palais de l’Academié, 1934, L’université de Nancy 1572–1934, Éd. du Pays lorrain, Nancy.
Paskiewicz S.R., 2021, L’enseignement et l’apprentissage du français en Pologne et du polonais en France de 1989 à 2017: approche comparée. Niepublikowana praca doktorska przygotowana na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Lotaryńskiego pod kierunkiem dr. hab. Stanisława Fiszera.
Siatkowska-Callebat K., 2014, L’histoire de l’enseignement du polonais en France, w: Enseigner et apprendre le polonais langue étrangère, red. L. Kolankiewicz, A. Zieniewicz, Centre de civilisation polonaise; Polonicum, centre d’enseignement de polonais langue étrangère, Paris–Warszawa, s. 192–204.
Société d’histoire de la Lorraine et du Musée lorrain, 1920, Le Pays lorrain: revue régionale bi-mensuelle illustrée, https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k115263m/f363.item.r=etudiants%20polonais%20a%20universite%20de%20nancy [dostęp: 1.02.2022].
Tersen E., 1954, Lorraine et Pologne, L’Amitié Franco-Polonaise, Paris.
Université de Nancy. Faculté des lettres et sciences humaines, 1934, Annales de l’Est, Éd. Berger-Levrault, Nancy–Paris–Strasbourg, https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k115506m/f125.item.r=biszynski [dostęp: 1.02.2022].
Université de Nancy. Faculté des lettres et sciences humaines, 1935, Annales de l’Est, Éd. Berger-Levrault, Nancy, https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k1154951/f131.item.r=biszynski [dostęp: 1.02.2022].
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
