(Nie)uchwytna opowieść o sobie samej. Na marginesie „Rozmów w tańcu” Agnieszki Osieckiej

Autor

DOI:

https://doi.org/10.31261/PS_P.2024.33.04

Słowa kluczowe:

Agnieszka Osiecka, autobiografizm, wywiad, rozmowa

Abstrakt

Jedną z ciekawszych form opowieści o samym/samej sobie wydają się autobiografie i wywiady-rzeki, w których pisarze i pisarki starają się jednocześnie podrzucać i mylić tropy, wikłając się w – mniej lub bardziej „nadzorowane” – intymne wyznania. Intrygującym przykładem takiej strategii jest Agnieszka Osiecka, która w autobiograficznym wywiadzie z samą sobą zatytułowanym Rozmowy w tańcu próbuje o(d)słaniać własne „ja” i (z)mierzyć się nie tylko z demonami przeszłości, ale także ze swoimi rozterkami, słabościami, zawodami i upadkami. Powracając do wspomnień na temat swojego dzieciństwa, rodziców, trudnych lat dojrzewania i nie mniej trudnej dorosłości, szkicuje portret kobiety starającej się odnaleźć własne miejsce w destrukcyjnym świecie, poszukującej miłości, próbującej pogodzić rolę matki i poetki. Z tych opowieści wyłania się także pejzaż dojmującej rzeczywistości, jaka ją otaczała oraz anegdotki na temat ludzi, którzy pojawiali się w jej życiu. Mówiąc o innych, Osiecka starała się odciągać uwagę od siebie samej. Rozmowy w tańcu pokazują, że dla nie sposób stworzyć jednego, spójnego wizerunku Osieckiej, ponieważ poetka zadbała o to, by być w opowieściach i wspomnieniach innych nieuchwytną.

Biogram autora

Agnieszka Nęcka-Czapska - Uniwersytet Śląski w Katowicach

AGNIESZKA NĘCKA-CZAPSKA – dr hab., Instytut Literaturoznawstwa, Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Katowice, Polska. Krytyk literacki, literaturoznawca, autorka artykułów i książek poświęconych przede wszystkim prozie XX i XXI wieku: Granice przyzwoitości. Doświadczanie intymności w polskiej prozie najnowszej (Katowice 2006), Starsze, nowsze, najnowsze. Szkice o prozie polskiej XX i XXI wieku (Katowice 2010), Cielesne o(d)słony. Dyskursy erotyczne w polskiej prozie po 1989 roku (Katowice 2011), Co ważne i ważniejsze. Notatki o prozie polskiej XXI wieku (Mikołów 2012), Emigracje intymne. O współczesnych
polskich narracjach autobiograficznych (Katowice 2013), Polifonia. Literatura polska początku XXI wieku (Katowice 2015). Redaktorka działu krytyki w „Postscriptum Polonistycznym”. Współredaktorka serii „Literatura i …” oraz „Skład osobowy. Szkice o prozaikach współczesnych”

Bibliografia

Biały B., 2020, Osiecka. Tego o mnie nie wiecie, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa.

Czermińska M., 1994, Wygnanie i powrót. Autor jako problem w badaniach literackich, w: Kryzys czy przełom. Studia z teorii i historii literatury, red. M. Lubelska, A. Łebkowska, Universitas, Kraków, s. 165–173.

Felberg-Sendecka K., 2016, Koleżanka. Fragmenty rozmowy Karoliny Felberg-Sendeckiej z Magdą Czapińską, w: A. Osiecka, Neponset, oprac. i posłowie K. Felberg-Sendecka, Prószyński Media, Warszawa, s. 127–142.

Gombrowicz W., 1982, Dzieła zebrane, T. VI, Dziennik (1953–1956), Instytut Literacki, Paryż.

Grochowski G., 2003, Fikcje osobiste i prawda artystyczna, „Teksty Drugie”, nr 2–3, s. 6–10.

Gutkowska B., 2005, Odczytywanie śladów. W kręgu dwudziestowiecznego autobiografizmu, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.

Michałowski P., 2000, Prywatne kolekcje w depozycie fikcji: „Kwiaty polskie” Juliana Tuwima, „Teksty Drugie”, nr 3, s. 179–195.

Nowacki D., 2000, „Ja” nieuniknione. O podmiocie pisarstwa Jerzego Andrzejewskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.

Nycz R., 2002, Tropy „ja”. Koncepcje podmiotowości w literaturze polskiej ostatniego stulecia, w: R. Nycz, Język modernizmu. Prolegomena historycznoliterackie, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, s. 87–115.

Osiecka A., 2014, Na początku był negatyw, Prószyński i S-ka, Warszawa.

Osiecka A., 2021, Rozmowy w tańcu, Prószyński i S-ka, Warszawa.

Ostałowska L., Smoleński P., 1997, To nie mój pies, ale moje łóżko, „Gazeta Wyborcza. Magazyn”, nr 18, s. 9.

Ryciak U., 2021, Potargana w miłości. O Agnieszce Osieckiej, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Szymańska J., 2003, Legenda w anegdocie zamknięta, w: Agnieszka Osiecka o kobietach, mężczyznach i świecie, red. P. Derlatka, A. Lambryczak, M. Traczyk, Poznańskie Studia Polonistyczne, Poznań, s. 20–31.

Turowska Z., 2008, Agnieszki. Pejzaże z Agnieszką Osiecką, Prószyński i S-ka, Warszawa.

Wojciechowska M., 2003, Melancholia w piosenkach Agnieszki Osieckiej, w: Agnieszka

Osiecka o kobietach, mężczyznach i świecie, red. P. Derlatka, A. Lambryczak, M. Traczyk, Poznańskie Studia Polonistyczne, Poznań, s. 107–113.

Zaleski M., 1996, Formy pamięci. O przedstawianiu przeszłości w polskiej literaturze współczesnej, słowo/obraz terytoria, Warszawa.

Pobrania

Opublikowane

2024-04-19

Jak cytować

Nęcka-Czapska, A. (2024). (Nie)uchwytna opowieść o sobie samej. Na marginesie „Rozmów w tańcu” Agnieszki Osieckiej. Postscriptum Polonistyczne, 33(1), 1–15. https://doi.org/10.31261/PS_P.2024.33.04