Dobry klimat do nauki polskiego. Standardy prostej polszczyzny w glottodydaktyce (na przykładzie tekstów dotyczących kryzysu klimatycznego)

Autor

DOI:

https://doi.org/10.31261/PS_P.2023.31.08

Słowa kluczowe:

glottodydaktyka polonistyczna, humanistyka ekologiczna, glottodydaktyka dla klimatu, prosta polszczyzna

Abstrakt

Niniejszy tekst stanowi pokłosie projektu VF pt. „The V4 Humanities Education for the Climate”. W obliczu coraz gwałtowniejszych zmian klimatu, wpływających na życie nas wszystkich, również glottodydaktyka polonistyczna nie może pozostać obojętna. Aktualnym problemem staje się to, w jaki sposób zaangażować ją do celów humanistyki ekologicznej. Autorka artykułu przedstawia pomysł na to, jak sprawić, by autentyczne treści dotyczące kryzysu klimatycznego gościły jak najczęściej na zajęciach języka polskiego jako obcego. Proponuje zaadaptowanie reguł prostego języka polskiego (plain language) oraz zastosowanie narzędzi redakcyjnych Jasnopis i Logios do celów glottodydaktycznych. Aplikacje te stosują metody jakościowo-ilościowe, które pozwalają na obiektywną ocenę przystępności tekstu, a także uproszczenie go do pożądanego poziomu zaawansowania. W drugiej części artykułu zaś zaprezentowano autorskie materiały na poziomie B2 dotyczące ochrony środowiska, przygotowane na podstawie autentycznych tekstów prasowych, z wykorzystaniem wspomnianej metodologii i aplikacji internetowych. Są one opatrzone komentarzem metodycznym, który ma za zadanie zachęcenie innych lektorów do wykorzystywania materiałów autentycznych, reguł prostej polszczyzny oraz narzędzi Jasnopis i Logios.

Biogram autora

Magdalena Zakrzewska-Verdugo - Wolny Uniwersytet Brukselski

MAGDALENA ZAKRZEWSKA-VERDUGO – dr, Katedra Polonistyki, Wolny Uniwersytet Brukselski, Bruksela, Belgia. Tytuł doktora porównawczej filologii słowiańskiej uzyskała na Uniwersytecie Palackiego w Ołomuńcu w 2016 roku. W latach 2017–2022 pracowała jako lektor języka polskiego na Uniwersytecie Komeńskiego w Bratysławie. Od 2022 roku jest lektorem NAWA na Wolnym Uniwersytecie Brukselskim. Jej zainteresowania
naukowe to: glottodydaktyka polonistyczna i przekładoznawstwo. Najważniejsze publikacje: Przekład literacki jako problem filologiczno-kulturowy (na podstawie analizy tłumaczeń tekstów D. Masłowskiej, M. Witkowskiego i S. Shutego na język rosyjski) (Olomouc 2017), Полонистиката в чуждестранните университети през погледа на лектора по полски език и литература („Чуждоезиково обучение” 2020), Polski na A. Część III. Podręcznik języka polskiego (nie tylko) dla Słowaków (Bratislava 2021).

Bibliografia

Literatura

Burzyńska-Kamieniecka A., 2020, Wykorzystanie koncepcji „plain language” w upraszczaniu tekstów do testowania znajomości języka polskiego jako obcego, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 27, s. 527–542.

Council of Europe, 2003, Europejski system opisu kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie, Wydawnictwa Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli, Warszawa.

Lipińska E., Seretny A., 2005, ABC Nauczania języka polskiego jako obcego, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.

Madeja A., Morcinek B., 2007, Polski mniej obcy, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice.

Piekot T., Zarzeczny G., Moroń E., 2019, Standard „plain language” w polskiej sferze publicznej, w: Lingwistyka kryminalistyczna. Teoria i praktyka, red. M. Zaśko-Zielińska,

K. Kredens, Quaestio, Wrocław, s. 197–214.

Seretny A., 2006, Wskaźnik czytelności tekstu jako pomoc w określaniu stopnia jego trudności, „Ling Varia”, nr 2 (2), s. 87–98.

Seretny A., 2015, Słownictwo w dydaktyce języka. Świat słów na przykładzie języka polskiego jako obcego, Księgarnia Akademicka, Kraków.

Stempek I., Stelmach A., 2014, Polski krok po kroku 2, Glossa, Kraków.

Zakrzewska-Verdugo M., 2021, Polski na A. Część III, Vydavateľstvo UK, Bratislava.

Zarzeczny G., 2016, Dyskurs glottodydaktyczny w podręcznikach do nauczania języka polskiego jako obcego wydanych w USA i Wielkiej Brytanii po 1945 r. [niepublikowana rozprawa doktorska, dostępna w Bibliotece Uniwersytetu Wrocławskiego].

Netografia

http://plwordnet.pwr.wroc.pl/wordnet/ [dostęp: 26.01.2023].

https://commons.wikimedia.org/wiki/Main_Page [dostęp: 14.04.2023].

https://dobrewiadomosci.net.pl/ [dostęp: 25.01.2023].

https://jasnopis.pl/ [dostęp: 25.01.2023].

https://logios.dev/ [dostęp: 25.01.2023].

https://obywatel.gov.pl/ [dostęp: 14.04.2023].

https://simple.wikipedia.org/wiki/Main_Page [dostęp: 20.01.2023].

https://sjp.pwn.pl/ [dostęp: 26.01.2023].

https://wsjp.pl [dostęp: 26.01.2023].

https://www.hec.us.edu.pl/edukacja-humanistyczna-v4-dla-klimatu/ [dostęp: 20.01.2023].

Prosty język, 2023, https://www.gov.pl/web/sluzbacywilna/prosty-jezyk [dostęp: 29.01.2023].

Zakrzewska-Verdugo M., [b.r.], Scenariusz 23. Good News from the World. The Environment on Advanced Level (Synonyms) [scenariusz lekcji jpjo], https://www.hec.platforma.us.edu.pl/wp-content/uploads/2023/02/scenario_MZV.pdf [dostęp: 07.04.2023].

Pobrania

Opublikowane

2023-07-19

Jak cytować

Zakrzewska-Verdugo, M. (2023). Dobry klimat do nauki polskiego. Standardy prostej polszczyzny w glottodydaktyce (na przykładzie tekstów dotyczących kryzysu klimatycznego). Postscriptum Polonistyczne, 31(1), 1–18. https://doi.org/10.31261/PS_P.2023.31.08

Numer

Tom 31 Nr 1 (2023): Edukacja humanistyczna w czasach antropocenu

Dział

EKOLOGICZNE VARIA DYDAKTYCZNE

Licencja

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).