Półka literacka 2023

Autor

DOI:

https://doi.org/10.31261/PS_P.2024.33.12

Słowa kluczowe:

literatura polska XXI wieku, rynek wydawniczy, bestsellery 2023 roku, podsumowanie

Abstrakt

Szkic prezentuje najciekawsze / najbardziej doceniane przez recenzentów polskie książki prozatorskie i poetyckie opublikowane w 2023 roku. Jego celem jest swoiste podsumowanie tego, co działo się na polskim rynku wydawniczym w minionym roku. Autorka próbuje odpowiedzieć na pytania dotyczące tego, jak kształtowały się listy bestsellerów i czy poczucie zagrożenia wywołane choćby pandemią koronawirusa lub wojną w Ukrainie w jakiś sposób wpłynęło na pisarki/pisarzy, poetów/poetki, odbijając się w ich tekstach. Zamysłem było sprawdzenie, jakiego typu literaturę piękną najchętniej wydawano i jacy pisarze/pisarki, poeci/poetki cieszyli się największym zainteresowaniem recenzentów. Przedstawiona krótka analiza i interpretacja dziesięciu utworów prozatorskich i poetyckich pokazuje również, jak o nich pisali inni komentatorzy współczesnego życia literackiego. Wybór książek został zatem oparty nie tyle na subiektywnych odczuciach autorki, ile przede wszystkim na recepcji. Celem szkicu stało się ponadto zaprezentowanie różnorodności publikacyjnej oraz zwrócenie uwagi na najpopularniejsze tendencje twórcze. Wśród omówionych twórców znaleźli się: Martyna Bunda, Anna Cieplak, Darek Foks, Inga Iwasiów, Marcin Kurek, Bartłomiej Majzel, Zośka Papużanka, Marta Podgórnik, Joanna Roszak i Michał Witkowski – a zatem w większości przypadków autorzy doskonale znani polskiej publiczności czytającej, którzy ogłosili swoje nowe książki niekiedy po kilku latach milczenia. Z przygotowanego zestawienia wynika, że szczególnym uznaniem (także „zawodowych”) czytelników cieszyły się przede wszystkim te dzieła, w których twórcy usiłowali scalać rozbite tożsamości, powracali do traumatycznej przeszłości, próbując uporządkować „tu i teraz”. Tekst mieści się w obrębie literaturoznawstwa i krytyki literackiej.

Biogram autora

Agnieszka Nęcka-Czapska - Uniwersytet Śląski w Katowicach

AGNIESZKA NĘCKA-CZAPSKA – dr hab., Instytut Literaturoznawstwa, Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Katowice, Polska. Krytyk literacki, literaturoznawca, autorka artykułów i książek poświęconych przede wszystkim prozie XX i XXI wieku: Granice przyzwoitości. Doświadczanie intymności w polskiej prozie najnowszej (Katowice 2006), Starsze, nowsze, najnowsze. Szkice o prozie polskiej XX i XXI wieku (Katowice 2010), Cielesne o(d)słony. Dyskursy erotyczne w polskiej prozie po 1989 roku (Katowice 2011), Co ważne i ważniejsze. Notatki o prozie polskiej XXI wieku (Mikołów 2012), Emigracje intymne. O współczesnych polskich narracjach autobiograficznych (Katowice 2013), Polifonia. Literatura polska początku XXI wieku (Katowice 2015). Redaktorka działu krytyki w „Postscriptum Polonistycznym”. Współredaktorka serii „Literatura i …” oraz „Skład osobowy. Szkice o prozaikach współczesnych”.

Bibliografia

Literatura

Bunda M., 2023, Podwilcze, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Cieplak A., 2023, Ciało huty, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Foks D., 2023, Patriotka, Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury, Poznań.

Iwasiów I., 2023, Późne życie, Wydawnictwo Drzazgi, Okoniny.

Kurek M., 2023, Sois sage, Warstwy, Wrocław.

Majzel B., 2023, Nagonka, Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury, Poznań.

Papużanka Z., 2023, Żaden koniec, Marginesy, Warszawa.

Podgórnik M., 2023, Erwin i Fatum, Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury, Poznań.

Roszak J., 2023, om, Biuro Literackie, Kołobrzeg.

Witkowski M., 2023, Autobiografia. Wiara. 1975–1990, Znak Literanova, Kraków.

Netografia

Budnik A., Przekłuwanie balonika, kultura u podstaw, 3.07.2023, https://kulturaupodstaw.pl/przekluwanie-balonika/ [dostęp: 18.11.2023].

Dunin K., 2023, Intymne wyznania, szczerość – ale nie z tych powodów to ważna książka [„Moja ukochana i ja” Renaty Lis], „Krytyka Polityczna”, 15.04.2023, https://krytyka-polityczna.pl/kultura/czytaj-dalej/kinga-dunin-czyta/renata-lis-moja-ukochana-i-ja-martyna-bunda-podwilcze/?fbclid=IwAR08_EiOCqf2I76d_0J-nQddzv_Z7QGof4PhCT8BBS2hzpFj8PFkmJU2ouc [dostęp: 19.11.2023].

Fiedorczuk J., 2023, Niech ktoś, „dwutygodnik”, nr 8, https://www.dwutygodnik.com/artykul/10854-niech-ktos.html [dostęp: 19.11.2023].

Fredro-Smoleńska M., 2023, „Żaden koniec” Zośki Papużanki: Potrzeba wiary w sens, „Vogue”, 7.07.2023, https://www.vogue.pl/a/recenzja-powiesci-zaden-koniec-zoski-papuzanki [dostęp: 19.11.2023].

Jarzyna A., 2023, 432 hz, https://www.biuroliterackie.pl/biblioteka/recenzje/432-hz/ [dostęp: 15.11.2023].

Lektor, 2023, To już dziś? Lektor o książce Ingi Iwasiów „Późne życie”, „Tygodnik Powszechny”, 12.06.2023, https://www.tygodnikpowszechny.pl/juz-dzis-lektor-o-ksiazce-ingi-iwasiow-pozne-zycie-183669 [dostęp: 19.11.2023].

Nowicka S., 2023, Bigbitowe straty, „artPAPIER”, nr 18, https://www.artpapier.com/index.php?page=artykul&wydanie=470&artykul=9552&kat=1 [dostęp: 18.11.2023].

Pabian M., 2023, Do codziennej gry, kulturapoznan.pl, 8.06.2023, https://kultura.poznan.pl/mim/kultura/news/ksiazki,c,18/do-codziennej-gry,205842.html [dostęp: 15.11.2023].

Sadzik P., 2023, Raporty z Alei tornad, „dwutygodnik”, nr 6, https://www.dwutygodnik.com/artykul/10778-raporty-z-alei-tornad.html [dostęp: 19.11.2023].

Seryjni poeci: Darek Foks, „Patriotka”, (2023). Rozmawia Agnieszka Waligóra, 2023, https://youtu.be/qOjCvf07adk?si=FtYsqFpGVK1CAkwm [dostęp: 15.11.2023].

Sobolewska J., 2023, Historia się zaciera, „Polityka”, 14.08.2023, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/ksiazki/2223478,1,recenzja-ksiazki-anna-cieplak-cialo-huty.read?gad_source=1&gclid=Cj0KCQiA3uGqBhDdARIsAFeJ5r1SnWMnrx8oJ53RBSlIi5AeDpx8930aiKRc_OhalBJTSnVvks6wTeoaAs_VEALw_wcB [dostęp: 18.11.2023].

Wróbel O., 2023, Życie rodzinne to pudełko z puzzlami. Układanka Papużanki, wyborcza.pl, 26.06.2023, https://wyborcza.pl/ksiazki/7,154165,29908891,zycie-rodzinne-to-pudelko-z-puzzlami-ukladanka-papuzanki.html [dostęp: 18.11.2023].

Pobrania

Opublikowane

2024-06-20

Jak cytować

Nęcka-Czapska, A. (2024). Półka literacka 2023. Postscriptum Polonistyczne, 33(1), 1–19. https://doi.org/10.31261/PS_P.2024.33.12