Kraj-obrazy. Topografie w wybranych późnych utworach Elizy Orzeszkowej
Słowa kluczowe:
landscape, geocritics, geopoetics, OrzeszkowaAbstrakt
The aim of the article is to reinterpret the landscapes created by Eliza Orzeszkowa with the use of the tools offered by geocritics and geopoetics. It enables treating topography as the main element of the literary landscape, which – in the case of Orzeszkowa – creates the landscape itself. Topography/’topographic experience’ contains the landscape and makes it visible. Using some selected examples, the author of the article explains how space has been created and which senses it evokes.
Bibliografia
Borkowska B., 1996, Pozytywiści i inni, Warszawa.
Buczyńska-Garewicz H., 2006, Miejsca, strony, okolice. Przyczynek do fenomenologii przestrzeni, Kraków.
Frydryczak B., 2013, Krajobraz. Od estetyki the picturesque do doświadczenia topograficznego, Poznań.
Mazur A., 2004, „Realizm poetycki” w późnej twórczości Elizy Orzeszkowej, w: Bobrowska B., Fita S., Malik J.A., red., Literatura i sztuka drugiej połowy XIX wieku. Światopoglądy, postawy, tradycje, Lublin.
Mytych-Forajter B., 2014, Krajobrazy, w: tejże: Latająca ryba. Studia o podróżopisarstwie Ignacego Domeyki, Katowice.
Orzeszkowa E., 1939, Australczyk, Kraków.
Orzeszkowa E., 1950, Bene nati. Powieść wiejska, Toruń.
Orzeszkowa E., 1950, Bracia, w: tejże: Melancholicy, t. II, Krzyżanowski J., red., Pisma zebrane, t. XXXIV, Warszawa.
Orzeszkowa E., 1952, Oblicze matki, w: tejże: Drobiazgi, t. II, Krzyżanowski J., red., Pisma zebrane, t. LII, Warszawa.
Pietraszko S., 2012, Krajobraz i kultura, w: tegoż: Kultura. Studia teoretyczne i metodologiczne, Wrocław.
Pietrzak M., 2005, Ewolucja poglądów geograficznych na krajobraz, w: Maik W., Rembowska K., Suliborski A., oprac., Geografia jako nauka o przestrzeni, środowisku i krajobrazie, Łódź.
Rybicka E., 2014, Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Kraków.
Schlögel K., 2009, W przestrzeni czas czytamy. O historii cywilizacji i geopolityce, przeł. Drozdowska I., Musiał Ł., posł. Orłowski H., Poznań.
Sławek T., 2013, Mapa domu, w: Sławek T., Kunce A., Kadłubek Z., Oikologia: nauka o domu, Katowice.
Sławek T., 2007, Miasto zapomniane przez Boga i ludzi i fragment z Horacego, w: Kadłubek Z., red., Genius Loci. Studia o człowieku w przestrzeni, Katowice.
Stępnik K., 2010, Rosja Orzeszkowej, w: Stępnik K., red., Twórczość Elizy Orzeszkowej, Lublin.
Tomkowski J., 1993, Mój pozytywizm, Warszawa.
Wigos O., 1992, Kresy. Krytyka nowego podejścia, „Goniec Kresowy”, nr 9.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
