Car, wschód, cywilizacja: Imperium Rosyjskie w trawelogu Edny Dean Proctor

Autor

DOI:

https://doi.org/10.31261/pr.13208

Słowa kluczowe:

Edna Dean Proctor, A Russian Journey, trawelog, obraz Rosji, Wschód, Europa, orientalizm, kobieca literatura podróżnicza

Abstrakt

Amerykańska pisarka Edna Dean Proctor (1829–1923) znana w swojej ojczyźnie jako poetka i postępowa działaczka społeczna, opublikował swój trawelog jeszcze w 1871 roku, po podróży po krajach Europy Zachodniej i Ziemi Świętej, w tym Imperium Rosyjskim. „A Russian Journey” był kilkakrotnie wznawiany w Ameryce, w tym został opublikowany w 1890 roku. To tekst tego wydania posłużył jako materiał do niniejszego artykułu. Celem badań jest zidentyfikowanie cech obrazu Rosji, utrwalonego przez podróżniczkę, powstałego na skrzyżowaniu kilku pól dyskursywnych, rosyjskiego i orientalnego, europejskiego i wschodniego. Analiza twórczości autorki opiera się na refleksji kulturowej, która pozwala zidentyfikować symboliczne i mitopoetyczne kody konstruowania mentalności „granicznej”, a także na uwzględniającym płeć podejściu postkolonialnym, odsłaniającym zderzenie idei kolonialnej i antykolonialnej. Badania dowodzą, że europejskie kody nie odgrywają istotnej roli sensotwórczej, rosyjskie również, podczas gdy kody orientalne w pełni się uwydatniają. Próby wpisania rozwoju Imperium Rosyjskiego w dyskurs Zachodni prowadzą do powstania przesunięć semantycznych i dychotomii pojęć wschodnich i europejskich.

Biogramy autorów

Elena Annenkova - Dragomanov National Pedagogical University

Dr hab., prof. katedry Literatury Światowej i Teorii Literatury Narodowego Uniwersytetu Pedagogicznego im. M. P. Dragomanowa w Kijowie, historyk literatury. Opublikowała ponad 70 prac naukowych z zakresu historii literatury europejskiej, pomiędzy nimi: monografia «Слово вечной жизни»: дискурс традиции И. С. Тургенева в прозе русского зарубежья (Б. К. Зайцев, И. С. Шмелев, М. А. Осоргин) (2011); podręczniki «Французька література ХІХ століття: від Стендаля до Мопассана» (2008), «Англійська література вікторіанської доби. Курс лекцій» (2016). «Сучасна польська поезія. Хрестоматія» (2018). Zainteresowania naukowe: historia literatury, proza europejska XIX–XXI wieku, powieść wiktoriańska i neowiktoriańska, intermedialność, filozofia literatury.

Kontakt: aes.kyiv@gmail.com

 

Elena Yufereva - National Pedagogical Dragomanov University

Dr hab, prof. katedry Literatury Światowej i Teorii Literatury Narodowego Uniwersytetu Pedagogicznego im. M.P. Dragomanova (Kijów). Autor ponad 100 publikacji, w tym monografie Жанрово-родовий синтез у поетичному щоденнику та подорожі (українська та російська поезія ХІХ – початку ХХ ст.) (2010), Динамика периферийных жанров в русской поэзии второй половины ХІХ века (2014). Zainteresowania naukowe: literatura faktu, gatunek podróżniczy, literatura marginalna (peryferyczna).

Kontakt: elena.yufereva@gmail.com

Bibliografia

Adair, Gigi, Filipova, Lenka. Introduction: Gendered travel and the genre of travel writing, in: Encountering Difference. New Perspectives on Genre, Travel and Gender. Wilmington: Vernon Press, 2020. 7-26.
Altman, Michael J. “Orientalism in Nineteenth-Century America”. The Oxford Handbook of Religion and Race in American History. Paul Harvey and Kathryn Gin Lum (еd.). Oxford: Oxford University Press, 2018. <https://www.oxfordhandbooks.com/view/10.1093/oxfordhb/9780190221171.001.0001/oxfordhb-9780190221171> (9.08.2021).
Bassnett, Susan. “Travel Writing and Gender”. Travel Writing. Peter Hulme and Tim Young (еd.). Cambridge: Cambridge University Press, 2006. 225-242.
Dobrushin, Maxim. The Invention of Russia in America, 1880-1920. PhD. University of California of Santa Cruz, 2018. <https://escholarship.org/content/qt9h04h57r/qt9h04h57r.pdf> (9.08.2021) (In English)
Cansu, Özge Özmen. American Travel Narratives of the Orient (1830-1870): a Study in the Nineteenth Century Latent Orientalism. PhD Thesis. Jacobs University, 2010. <file:///C:/Users/user/Downloads/phd20100121_oezmen.pdf> (10.08.2021).
Chatterjee, Choi. “Transnational Romance, Terror, and Heroism: Russia in American Popular Fiction, 1860-1917”. Comparative Studies in Society and History. 2008, No. 50 (3): 753-777.
Kassis, Dimitrios. Deconstructions of the Russian Empire in Western Travel Literature. Cambridge Scholars Publishing, 2021.
Lewis, Reina. Gendering Orientalism: Face, Feminity and Representation. London: Routledge, 1996.
Marinova, Margarita D. Transnational Russian-American Travel writing. London: Routledge, 2011.
Mills, Sara. Discourses of Difference. An Analysis of Women's Travel Writing and Colonialism. London, New York: Routledge, 1991.
Proctor, Edna Dean. A Russian Journey. Revised Edition, with Prelude. Boston and New York: Houghton, Mifflin and Company; Cambridge: The University Press, 1890.
Ramli, Aimillia Mohd. “Contemporary Criticism on the Representation of Female Travellers of the Ottoman Harem in the 19th Century: A Review”. Intellectual Discourse 2011, No. 19.2: 263-279. <https://journals.iium.edu.my/intdiscourse/index.php/id/article/view/233/193> (10.08.2021).
Said, Edward. Orientalism. London: Penguin, 1977.
Smethurst, Paul, Kuehn Julia (eds). Travel Writing, Form, and Empire: The Poetics and Politics of Mobility. New York: Routledge, 2009.
Short, Emma. Introduction. Women Writing Travel, 1890–1939. Journeys. The International Journal of Travel and Travel Writing, 2015, Vol. 16, No. 1: 1-7.
Short, Emma. “’Those Eyes Kohl Blackened Enflame’ Re-reading the Feminine in Gertrude Bell's Early Travel Writing”. Journeys. The International Journal of Travel and Travel Writing, 2015, Vol. 16, No. 1. 8–28.
Takelani, Etsuko. U.S. Women Writers and the Discourses of Colonialism, 1825-1861. Knoxville: University of Tennessee Press, 2003.
Thompson, Carl. “Journeys to Authority: Reassessing Women’s Early Travel Writing, 1763–1862”. Women’s Writing, 2017, Vol. 24: 131–150.
Yeğenoğlu, Meyda. Colonial Fantasies. Towards a Feminist Reading of Orientalism. Cambridge, New York: Cambridge University Press, 1998.

Pobrania

Opublikowane

2022-05-30

Jak cytować

Annenkova, E., & Yufereva, E. (2022). Car, wschód, cywilizacja: Imperium Rosyjskie w trawelogu Edny Dean Proctor. Przegląd Rusycystyczny, (2 (178), 119–136. https://doi.org/10.31261/pr.13208