Nurt archiwalny we współczesnej literaturze rosyjskiej

Autor

  • Eleonora Szafrańska

DOI:

https://doi.org/10.31261/pr.13854

Słowa kluczowe:

dokumenty archiwalne, współczesna literatura rosyjska, represje stalinowskie, powieść Saszy Filipienko Czerwony Krzyż, powieść Suhbata Aflatuniego Raj na ziemi

Abstrakt

NURT ARCHIWALNY WE WSPÓŁCZESNEJ LITERATURZE ROSYJSKIEJ

Autor prezentuje nurt „archiwalny” współczesnej literatury rosyjskiej. Otwarcie zbiorów archiwów państwowych w latach 90. było szokującym etapem dla obywateli w zrozumieniu najnowszej historii ZSRR. Znajomość tych materiałów zapoczątkowała w literaturze nowy wektor – „archiwalny”. Artykuł dotyczy dwóch tekstów współczesnej literatury rosyjskiej: powieści Saszy Filipienko Czerwony Krzyż i powieści Suhbata Aflatuniego Raj na ziemi. Wszystkie wydarzenia i zwroty akcji w tych utworach nie są fikcją literacką, ale opierają się na materiałach ze śledztw oskarżonych w latach 1937-1938: protokoły przesłuchań, akty oskarżenia, zeznania krewnych, różnego rodzaju świadectwa. Autor tekstu literackiego wypełnia luki w sprawach: buduje powiązania między protokołami przesłuchań, przywraca kontekst psychologiczny między oskarżonym a śledczymi. Dzięki tym zabiegom obraz przeszłości staje się pełny i przekonujący.

Biogram autora

Eleonora Szafrańska

doktor habilitowany, profesor. Krąg zainteresowań naukowych: współczesna literatura rosyjska; kontekst traumatyczny XX wieku w literaturze i sztuce; problematyka postkolonialna w literaturze i sztuce; wiedza o Azji Środkowej.

Ważniejsze publikacje: Туркестанский текст в русской культуре: Колониальная проза Николая Каразина (историко-литературный и культурно-этнографический комментарий): монография, Санкт-Петербург 2016, 370 s.; О русском ориентализме, «русском мире» в колониальной литературе и их переосмыслении в постколониальной литературе // «Новое литературное обозрение» 2020, № 1(161), s. 291–306.

E-mail: shafranskayaef@mail.ru

Bibliografia

Aflatuni, Suhbat. Raj zemnoj: Roman, «Еksmo», Moskva 2019 [Афлатуни, Сухбат. Рай земной: Роман, «Эксмо», Москва 2019].
Filipenko, Sasha. Krasnyj Krest: Roman, «Vremja», Moskva 2018 [Филипенко, Саша. Красный Крест: Роман, «Время», Москва 2018].
Gosudarstvennyj arhiv RF, fond 10035, opis' 1 [Государственный архив РФ, фонд 10035, опись 1].
Gromova, Natal'ja. Kljuch. Poslednjaja Moskva: Arhivnyj roman, «AST», Moskva 2013 [Громова, Наталья. Ключ. Последняя Москва: Архивный роман, «АСТ», Москва 2013].
Shafranskaja, Еleonora. Arhivnyj roman Natal'i Gromovoj: postsovetskaja recepcija XX veka. Zvezda 2016, no. 4: 230–235 [Шафранская, Элеонора. Архивный роман Натальи Громовой: постсоветская рецепция ХХ века. Звезда 2016, no. 4: 230–235].
Shafranskaja, Еleonora. O russkom orientalizme, «russkom mire» v kolonial'noj literature i ih pereosmyslenii v postkolonial'noj literature. Novoe literaturnoe obozrenie 2020, no. 1(161): 291–306 [Шафранская, Элеонора. О русском ориентализме, «русском мире» в колониальной литературе и их переосмыслении в постколониальной литературе. Новое литературное обозрение 2020, no. 1(161): 291–306].
Shafranskaja, Еleonora. Butovskij poligon vs Nukusskij muzej imeni I.V. Savickogo. Znamja 2021, no. 7: 180–205 [Шафранская, Элеонора. Бутовский полигон vs Нукусский музей имени И.В. Савицкого. Знамя 2021, no. 7: 180–205].
Tyszkowska-Kasprzak, Elżbieta. Pamięć historyczna w powieści Suhbata Aflatuniego „Raj na ziemi”. Acta Neophilologica 2021, t. 23, no. 1: 183–194.

Pobrania

Opublikowane

2022-11-07

Jak cytować

Szafrańska, E. (2022). Nurt archiwalny we współczesnej literaturze rosyjskiej. Przegląd Rusycystyczny, (4), 25–38. https://doi.org/10.31261/pr.13854