Rosjanie w utworach Michała K. Pawlikowskiego

Autor

  • Grzegorz Paweł Pełczyński Uniwersytet Wrocławski Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej

Abstrakt

Artykuł dotyczy Michała K. Pawlikowskiego (1893-1972), pisarza wywodzącego się z Kresów, a po II wojnie światowej żyjącego na emigracji. W jego dorobku zostały utrwalone bardzo ciekawe portrety Rosjan, z którymi stykał się w ostatnich dekadach istnienia imperium Romanowych i w okresie emigracji. A także głębokie przemyślenia na temat historii i kultury rosyjskiej. Ponieważ był on emigrantem, jego pisma w niewielkim stopniu są znane w Polsce. Warto jednak w pełni wprowadzić je do obiegu krajowego.

Biogram autora

Grzegorz Paweł Pełczyński - Uniwersytet Wrocławski Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej

Grzegorz Pełczyński.  Ukończył etnologię  (1986) i teologię (1990) w Uniwersytecie Adama Mickiewicza. Zainteresowania naukowe: kwestie etniczne, antropologia filmu jako dyscyplina naukowa, religioznawstwo, literatura piękna jako źródło etnograficzne . Prowadził badania w Polsce, na Ukrainie, w Armenii, Rosji, Kazachstanie i Austrii. W latach 1987-2013 pracownik Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM. Od 2013 profesor w Katedrze Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Szczecińskiego. Przewodniczący Komisji Etnograficznej Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Założyciel i redaktor naczelny anglojęzycznego czasopisma internetowego „Our Europe. Ethnography – Ethnology  - Anthropology of Culture”.  Wydał m.in: Najmniejsza mniejszość. Rzecz o Karaimach polskich (1995), Ormianie polscy w wieku XX. Problem odrębności etnicznej (1997), Dziesiąta muza w stroju ludowy. Wizerunki kultury chłopskiej w kinie PRL (2002), Karaimi polscy (2004), Restauracja Kresowa (2011), Ewangelikalizm w Rosji (XIX-XX wiek) (2012, wyd. 2. 2013), współredagował: Antropologia wobec fotografii i filmu (2004), Obrazy kultur (2006), Polacy wobec wielości kultur (2011). Autor książek  dla dzieci: Opowieści dla Kubusia, opowieści dla Jakuba (2012), Ulubiona bajka (2014) i tomu opowiadań Cukierki i fajerwerki (2015). 

Bibliografia

Ćwikliński K., Nieobecny i niedoceniony. Kilka uwag o pisarstwie Michała K. Pawlikowskiego i sytuacji pisarza emigracyjnego, [w:] K. Ćwikliński, Znani i nieobecni. Studia z problematyki polskiej literatury emigracyjnej i życia literackiego na uchodźstwie, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Mikołaja Koepernika, Toruń 2008, 181-196.

Hadaczek B., Kresy w literaturze polskiej. Studia i szkice, Wojewódzki Ośrodek Metodyczny, Gorzów Wielkopolski 1999.

Kuczyński A., Syberia. 400 lat polskiej diaspory. Zesłania, martyrologia i sukces cywilizacyjny Polaków, Wydawnictwo Kubajak, Krzeszowice 2016.

Pawlikowski M. Okno na Rosję, "Wiadomości" 1955-1972, {cykl artykułów].

Pawlikowski M., Dzieciństwo i młodość Tadeusza Irteńskiego, Wydawnictwo LTW, Łomianki 2010.

Pawlikowski M., Wojna i sezon. Powieść, Pamiętnik emigracyjny Tadeusza Irteńskiego, Wydawnictwo LTW, Łomianki 2011.

Pawlikowski M., Sumienie Polski i inne szkice kresowe, Wydawnictwo LTW, Łomianki 2014.

Pawlikowski M., Listy do redaktorów „Wiadomości”, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2014.

Pełczyński G., Restauracja Kresowa, Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne, Kraków 2011.

Pełczyński G., Michał K. Pawlikowski – pisarz kresowy, „Literatura Ludowa” 2016, nr 6 , s. 23-32.

Urbanowski M., Posłowie, w: M. K. Pawlikowski, Dzieciństwo i młodość Tadeusza Irteńskiego, Wydawnictwo LTW, Łomianki 2010, s. 427-438.

Stanisławski W., Emigracja i mniejszość rosyjska w II Rzeczypospolitej. Próba charakterystyki społeczności, „Sprawy Narodowościowe” 1996, z. 2, s. 23-60.

Struve G., Przyjaciel Michał K. Pawlikowski, przeł.. J. Łobodowski, „Wiadomości”, 1972, nr 34, s. 3

Sucharski T., Michała Kryspina Pawlikowskiego "Okna na Rosję" - rekonesans badawczy, "Studia Rossica", 2012, t. XXII, s. 341-363.

Sucharski T., Rosja w emigracyjnych wspomnieniach ostatniego pokolenia polskich ziemian „Północno-Zachodniego Kraju” Imperium Romanowych [w:] A. Jarzyna, Z. Kopeć, M. Jaworski (red.), Obraz Rosji w literaturze polskiej XX wieku, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, Poznań 2014, s. 388-389.

Wertyński A., Podróże z pieśnią, przeł. S. Ludkiewicz, Czytelnik, Warszawa 1967.

Wiernicka V, Rosjanie w Polsce. Czas zaborów 1795-1915, Bellona, Warszawa 2015.

Zychowicz P., Niepoprawny kronikarz Wielkiego Księstwa, „Rzeczpospolita”, „PlusMinus. Tygodnik Rzeczypospolitej”, 2010, nr 33, s. 22.

Pobrania

Opublikowane

2018-05-13

Jak cytować

Pełczyński, G. P. (2018). Rosjanie w utworach Michała K. Pawlikowskiego. Przegląd Rusycystyczny, (1). Pobrano z https://trrest.vot.pl/ojsus/index.php/PR/article/view/5185

Numer

Nr 1 (2018)

Dział

Artykuły

Licencja

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).