DOŚWIADCZENIE GŁODU: PIOTROGRÓD-LENINGRAD

Autor

DOI:

https://doi.org/10.31261/pr.9049

Słowa kluczowe:

Leningrad, Piotrogród, Lichaczow, głód, wspomnienia, świadectwo

Abstrakt

Czytając wspomnienia, zapiski oblężonych leningradczyków nieraz można natknąć się na informacje dotyczące głodu, jaki zapanował w mieście podczas wojny domowej. Okazuje się, że te dwa doświadczenia graniczne kryją w sobie wiele zatrważających podobieństw, obejmujących m.in. ten sam mechanizm zachowań wobec narastającego głodu. I właśnie z tej perspektywy w artykule podjęto próbę analizy Wspomnień Dmitrija Lichaczowa. Autorka zwraca uwagę na podobieństwa w opisie głodu w Piotrogrodzie i w Leningradzie, ale i różnice, wszak głód w porewolucyjnej Rosji pojawia się w świadectwie Lichaczowa w kontekście wspomnień z dzieciństwa, zaś blokada Leningradu widziana jest oczami dorosłego człowieka – męża, ojca, ale i syna, który w niezmiernie ciekawy sposób rejestruje traumatyczne przemiany ciała i psychiki człowieka oblężonego.

Biogram autora

Beata Pawletko

Dr hab., prof. UŚ; zatrudniona w Instytucie Literaturoznawstwa na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Śląskiego. Redaktor naczelna czasopisma „Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze”. Zainteresowania badawcze: studia nad pamięcią i traumą w obszarze literatury i kultury rosyjskiej. Ważniejsze publikacje: Josif Brodski i Tomas Venclova wobec emigracji, Katowice 2005; Blokada Leningradu i jej reprezentacje w świetle innych doświadczeń granicznych, Katowice 2016; Współczesne kino rosyjskie w obliczu traum wojennych. Kontekst literacki i kulturowy, Katowice 2020 (we współautorstwie z Beatą Waligórską-Olejniczak).

Kontakt: beata.pawletko@us.edu.pl

Bibliografia

Bazylow, Ludwik, Wieczorkiewicz, Paweł. Historia Rosji. Wrocław: Ossolineum, 2005.
Gildner, Anna. Proza Jewgienija Zamiatina. Kraków: Uniwersytet Jagielloński, 1993.
Goldman, Emma. My disillusionment in Russia. New York: Doubleday, Page & Company, 1923.
Khmelevskaya, Yuliya. “Obezumevshiye roditeli otbirali yedu u detey.” Besed. Mozzhukhin, Andrey. 15.11.2017 [Хмелевская, Юлия. “Обезумевшие родители отбирали еду у детей.” Бесед. Мозжухин, Андрей. 15.11.2017] <https://m.lenta.ru/articles/2017/11/15/golod_1921/>.
Lichaczow, Dmitrij. Wspomnienia. Transl. Żyłko, Bogusław. Warszawa: Wydawnictwo „Sedno”, 2016.
Musayev, Vadim Ibragimovich. “Gorodskaya povsednevnost’.” Yarov, Sergey Viktorovich. Balashov, Yevgeniy Mikhaylovich. Musayev, Vadim Ibragimovich. Rupasov, Aleksandr Ivanovich. Chistikov, Aleksandr Nikolayevich. Petrograd na perelome epokh. Gorod i yego zhiteli v gody revolyutsii i Grazhdanskoy voyny. Moskva:Tsentrpoligraf, 2013. 95-194 [Мусаев, Вадим Ибрагимович. “Городская повседневность.” Яров, Сергей Викторович. Балашов, Евгений Михайлович. Мусаев, Вадим Ибрагимович. Рупасов, Александр Иванович. Чистиков, Александр Николаевич. Петроград на переломе эпох. Город и его жители в годы революции и Гражданской войны. Москва: Центрполиграф, 2013. 95-194].
Pawletko, Beata. Blokada Leningradu i jej reprezentacje w świetle innych doświadczeń granicznych. Katowice: „Śląsk” i SIW, 2016.
Pipes, Richard. Komunizm. Transl. Górski, Jan Jerzy. Warszawa: Świat Książki, 2008.
Stempowski, Tadeusz. “Bezlitosne fotografie: głód w Rosji w latach 1921–1923.” 12.11.2017, <http://fototekst.pl/bezlitosne-fotografie-glod-w-rosji-w-latach-1921-1923/>.
Vodolazkin, Evgeniy Germanovich. “Odeyalo Likhacheva.” [Водолазкин, Евгений Германович. “Одеяло Лихачева.”] <http://evgenyvodolazkin.ru/461_evgenij-vodolazkin-odeyalo-lixacheva/>.
Volynets, Аleksey Nikolayevich. “Pervaya blokada Petrograda.” 7.05.2014 [Волынец, Алексей Николаевич. “Первая блокада Петрограда.” 7.05.2014] <https://rusplt.ru/policy/blokada-pitera-9693.html>.
Yarov, Sergey Viktorovich. Balashov, Yevgeniy Mikhaylovich. Musayev, Vadim Ibragimovich. Rupasov, Aleksandr Ivanovich. Chistikov, Aleksandr Nikolayevich. Petrograd na perelome epokh. Gorod i yego zhiteli v gody revolyutsii i Grazhdanskoy voyny. Moskva:Tsentrpoligraf, 2013 [Яров, Сергей Викторович. Балашов, Евгений Михайлович. Мусаев, Вадим Ибрагимович. Рупасов, Александр Иванович. Чистиков, Александр Николаевич. Петроград на переломе эпох. Город и его жители в годы революции и Гражданской войны. Москва: Центрполиграф, 2013].
Zamiatin, Jewgienij. Jaskinia. Transl. Putrament, Maria & Podgórzec, Zbigniew, et al. Białystok: Wydawnictwo „Łuk”, 1993.
Zubok, Vladislav Martinovich. “Dmitriy Likhachev: zhizn’ i vek (glavy iz knigi).” Zvezda 2016, № 11 [Зубок, Владислав Мартинович. “Дмитрий Лихачев: жизнь и век (главы из книги).” Звезда 2016, № 11] <http://magazines.russ.ru/zvezda/2016/11/dmitrij-lihachev-zhizn-i-vek.html>.
Zubow, Walentin. Lata przez mękę Rosja 1917–1925. Transl. Ulicka, Danuta. Warszawa: Wydawnictwo „Sedno”, 2015.

Pobrania

Opublikowane

2020-09-06

Jak cytować

Pawletko, B. (2020). DOŚWIADCZENIE GŁODU: PIOTROGRÓD-LENINGRAD. Przegląd Rusycystyczny, 172(4). https://doi.org/10.31261/pr.9049

Numer

Tom 172 Nr 4 (2020): Przegląd Rusycystyczny 2020, nr 4

Dział

Artykuły

Licencja

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).