Carola Neher – zapomniana ofiara Wielkiego Terroru

Autor

DOI:

https://doi.org/10.31261/RSL.2022.32.03

Słowa kluczowe:

Carola Neher, Bertolt Brecht, reżim nazistowski, Wielki Terror

Abstrakt

Artykuł jest poświęcony tragicznej historii życia Caroli Neher — wybitnej aktorki niemieckiej, bliskiej współpracowniczki Bertolta Brechta. W latach 30. uciekła ona z nazistowskich Niemiec do Związku Radzieckiego i stała się jedną z ofiar Wielkiego Terroru. Losy artystki posłużyły jako temat wystawy zorganizowanej przez Międzynarodowe Stowarzyszenie „Memoriał” w 2017 roku oraz spektaklu teatralnego Memoria, wystawionego przez Centrum im. Меyerholda w Moskwie i wyreżyserowanego przez Anastasiję Patłaj.

Bibliografia

Braun, Kazimierz. Druga Reforma Teatru? Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1979.

Brecht, Bertolt. “Efekty osobliwości w chińskiej sztuce aktorskiej.” Transl. Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe. Mei Lanfang. Mistrz opery pekińskiej. Ed. Guderian-Czaplińska, Ewa, Ziółkowski, Grzegorz. 173–184. Wrocław: Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, 2005.

Burzyńska, Anna R. “W zamku Sinobrodego.” Skóra węża. Program sztuki teatralnej wystawionej w Teatrze Narodowym w Warszawie w reżyserii Artura Urbańskiego, prapremiera 27 maja 2021 roku [Burzyńska, Anna R. “W zamku Sinobrodego.” Skóra węża. Programme of the play staged at the National Theatre in Warsaw, directed by Artur Urbański, premiere 27th May 2021].

Centr im. Ws. Meyerholda. Memorija. Dir. A. Patlaj. http://meyerhold.ru/memoriya/. Accessed 8 May 2022. [Центр им. Вс. Мейерхольда. Мемория. Реж. А. Патлай. http://meyerhold.ru/memoriya/. Дата обращения: 8 мая 2022].

Conquest, Robert. Wielki Terror. Transl. Jeżewski, Władysław. Warszawa: Wydawnictwo Michał Urbański, 1997.

Ginzburg, Jewgienija. Stroma ściana. Transl. Mandalian, Andrzej. Warszawa: Czytelnik, 2010.

Kizny, Tomasz. Wielki Terror 1937–1938. Warszawa: Wydawnictwo Agora, 2013.

Kotkiewicz, Aurelia. “‘Jedno imię, jedno życie, jeden znak.’ Przywracanie pamięci o Wielkim Terrorze (1937–1938).” Przegląd Rusycystyczny, no. 3 (163), 2018: 36–47.

Kryś, Marek. “Brecht w dokumentach filmowych.” Wokół Bertolta Brechta. Studia i szkice. Ed. Szewczyk, Grażyna Barbara, Feliszewski, Zbigniew, Bąkiewicz, Marta Jadwiga. 309–321. Kraków: Universitas, 2016.

“Ogoniok. Jezheniedielnyj illustrirovannyj zhurnal.” http://magzdb.org/j/163. Accessed 8 May 2022 [“Огонёк. Еженедельный иллюстрированный журнал.” http://magzdb.org/j/163. Дата обращения: 8 мая 2022].

Osińska, Katarzyna. Leksykon teatru rosyjskiego XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, 1997.

Osińska, Katarzyna. Teatr rosyjski XX wieku wobec tradycji. Gdańsk: słowo/obraz/terytoria, 2009.

Schlögel, Karl. Terror i marzenie. Moskwa 1937. Transl. Drozdowska-Broering, Izabela, Kałążny, Jerzy. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2012.

Smaga, Józef. Rosja w 20. stuleciu. Kraków: Znak, 2001.

“Teatr zhizni Karoly Neyer. Sud’ba nemetskoy aktrisy, pogibshey v GULAGE” (exposition). https://www.memo.ru/ru-ru/projects/vystavka-teatr-zhizni--karoly-neer/. Accessed 8 May 2022 [“Театр жизни Каролы Неер. Судьба немецкой актрисы, погибшей в ГУЛАГе” (выставка). https://www.memo.ru/ru-ru/projects/vystavka-teatr-zhizni-karoly-neer/. Дата обращения: 8 мая 2022].

Vera Vasil’yeva. Mezhdu dvukh diktatur. Radio Svoboda, 18 December 2017. https://www.svoboda.org/a/28913608.html. Accessed 8 May 2022 [Васильева, Вера. Между двух диктатур. Радио Свобода, 18 декабрь 2017. https://www.svoboda.org/a/28913608.html. Дата обращения: 8 мая 2022].

Pobrania

Opublikowane

2022-10-05

Jak cytować

Kotkiewicz, A. (2022). Carola Neher – zapomniana ofiara Wielkiego Terroru. Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze, 32, 1–11. https://doi.org/10.31261/RSL.2022.32.03

Numer

Tom 32 (2022): (RE)PRESJE, (RE)WIZJE

Dział

Dział główny

Licencja

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).