Bohaterowie czy złoczyńcy? Komunikacja memetyczna polskiej polityki w czasach kryzysu COVID-19

Autor

DOI:

https://doi.org/10.31261/spus.14838

Słowa kluczowe:

memy internetowe, COVID-19, schematy narracyjne, satyra polityczna, polaryzacja

Abstrakt

W niniejszym badaniu omówiono sposób przedstawiania i narracji polityki w memach internetowych w Polsce podczas pandemii COVID-19. Nasze ustalenia potwierdzają, że memy pełniły rolę wyznaczników opinii i były wyrazem zbiorowej tożsamości, co być może przyczyniło do polaryzacji społeczno-politycznej przez budowanie wizerunku „wroga” nielubianych polityków jako „złoczyńców”.

Biogramy autorów

Róża Norström - Uniwersytet Śląski w Katowicach

Dr Róża Norström, adiunkt, Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Medialnej, Uniwersytet Śląski w Katowicach. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się na komunikowaniu politycznym, stosunkach międzynarodowych i conflict reporting. 

Paweł Sarna - Uniwersytet Śląski w Katowicach

Dr hab. Paweł Sarna prof. UŚ, adiunkt, Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Medialnej, Uniwersytet Śląski w Katowicach. Jego zainteresowania badawzce koncentrują się na retoryce w komunikacji medialnej. 

Bibliografia

Literature

AbdulMagied, S. A. (2022). Othering, Identity, and Recognition: The Social Exclusion of the Constructed ‘Other’. Future Journal of Social Science, 1(1), 111–128.

Chłopicki, W., & Brzozowska, D. (2021). Sophisticated humor against COVID-19: the Polish case. HUMOR, 34(2), 201–277.

Cybulska, A. (2020). Zaufanie do polityków na przełomie maja i czerwca (Report No. 69). https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2020/K_069_20.PDF (accessed: 14.02.2022)

Cohen, C. J., & Kahne, J. (2012). New Media and Youth Political Action. Oakland: Youth and Participatory Politics Research.

de Saint Laurent, C., Glăveanu, V. P., & Literat, I. (2021). Internet Memes as Partial Stories: Identifying Political Narratives in Coronavirus Memes. Social Media and Society, 7, 1–13.

Denisova A. (2019). Internet Memes and Society. Social, Cultural, and Political Contexts. New York: Routledge.

Entman, R. M. (1993). Framing: Toward clarification of a fractured paradigm. Journal of Communication, 43(4), 51–58.

Frye, N. (1957). Anatomy of Criticism: Four Essays. Princeton: Princeton University Press.

Galtung, J. (2006). Peace Journalism as an Ethical Challenge. GMJ: Mediterranean Edition, 1(2), 1–5.

Guenther, L., Ruhrmann, G., Bischoff, J., Penzel, T., & Weber, A. (2020). Strategic framing: Analyzing memes posted by the German identitarian movement on Facebook. Social Media + Society, 6(1), 1–13.

Hagström, L., & Gustafsson, K. (2019). Narrative power: how storytelling shapes East Asian international politics. Cambridge Review of International Affairs, 32(4), 387–406.

Huntington, H. E. (2016). Pepper spray co and the American dream: Using synecdoche and metaphor to unlock internet memes’ visual political rhetoric. Communication Studies, 67(1), 77–93.

Jenkins, H. (2006). Convergence culture: Where old and new media collide. New York: New York University Press.

Knobel, M., & Lankshear, C. (2007). A new literacies sampler. New York: Peter Lang.

Łotocki, Ł., & Mikiński, K. (2022). Sfery zgody i konfliktu w polskim dyskursie politycznym wokół strategii walki z pandemią COVID-19. Studia politologiczne, 65, 212–243.

Makhortykh, M., & González Aguilar, J. M. (2020). Memory, politics and emotions: internet memes and protests in Venezuela and Ukraine. Continuum, 34(3), 342–362.

Mularska-Kucharek, M. (2011). Zaufanie jako fundament życia społecznego na przykładzie badań w województwie łódzkim [Trust as the foundation of social life on the example of research in the Lodzkie Voivodship]. Studia Regionalne i Lokalne, 2(44), 76–91.

Norgaard Kristensen, N., & Mortensen, M. (2021). ‛Don’t panic people! Trump will tweet the virus away’: meme contesting and confirming populist political leaders during the COVID 19 crisis. Information, Communication & Society, 24, 2442–2458.

Norström, R., & Sarna, P. (2021). Internet memes in Covid-19 lockdown times in Poland. Comunicar, 29(67), 75–85.

Oppenheimer, L. (2006). The Development of Enemy Images: A Theoretical Contribution. Peace and Conflict: Journal of Peace Psychology, 12(3), 269–292.

Pidkuimukha, L., & Kiss, N. (2020). Battle of Narratives: Political Memes During the 2019 Ukrainian Presidential Election. Cognitive Studies, 20, 1–24.

Sanecka-Tyczyńska, J. (2015). Ocena III Rzeczpospolitej – płaszczyzna polaryzacji współczesnej polskiej sceny politycznej. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis, 14, 99–114.

Sarna, P., & Norström, R., (2022). Retoryka racji i emocji w czasach kryzysu [Rhetoric of reasons and emotions in times of crisis]. Res Rhetorica, 9(3), 80–97.

Shifman, L. (2013). Memes in a digital world: Reconciling with a conceptual troublemaker. Journal of Computer-Mediated Communication, 18(3), 362–377.

Shifman, L. (2014). Memes in Digital Culture. Cambridge and London: MIT Press.

Sroka, J. (2019). Obrazkowe memy internetowe. [Pictorial Internet memes]. Warszawa: CeDeWu.

Wasilewski, J. (2012). Opowieści o Polsce. Retoryka narracji [Tales about Poland. Rhetoric of narratives]. Warszawa: Studio Headmade.

Wiggins, B. E. (2019). The Discursive Power of Memes in Digital Culture Ideology, Semiotics, and Intertextuality. New York: Routledge.

Wielgosz, Ł. (2020). Trzy ujęcia polaryzacji politycznej. Wrocławskie studia politologiczne, 28, 32–52.

Online sources

Bajda, I. (2022, 16 January). 35 lat serialu “Alternatywy 4”. Cham u władzy, czyli niezapomniany Wilhelmi w roli Anioła. https://haloursynow.pl/pl/11_wiadomosci/19113_35-lat-serialu-alternatywy-4-cham-u-wladzy-czyli-niezapomniany-wilhelmi-w-roli-aniola.html (accessed: 25.01.2023).

Besty (Ed.) (b.d.). #hehe. https://besty.pl/tag/hehe/strona/755 (accessed: 7.07.2023).

Dziennik Polski (Ed.) (2020a, 12 May). Memy o koronawirusie i kwarantannie obnażają prawdziwe uczucia, ale uczą też profilaktyki przed Covid-19. https://dziennikpolski24.pl/memy-o-koronawirusie-i-kwarantannie-obnazaja-prawdziweuczucia-ale-ucza-tez-profilaktyki-przed-covid19/ga/c15-14753252/zd/42645871 (accessed: 7.07.2023).

Dziennik Polski (Ed.) (2020b, 21 April). Memy o kwarantannie. Zobacz najlepsze memy o pandemii koronawirusa. https://dziennikpolski24.pl/memy-o-kwarantannie-zobacz-najlepsze-memy-o-epidemii-koronawirusa/ga/c15-14929164/zd/43009282 (accessed: 7.07.2023)

Dziennik Zachodni (Ed.) (2020, 4 May). Odmrażanie gospodarki. Memy o luzowaniu obostrzeń w galeriach handlowych i muzeach trafiają w punkt. https://dziennikzachodni.pl/odmrazanie-gospodarki-memy-o-luzowaniu-obostrzen-wgaleriach-handlowych-i-muzeach-trafiaja-w-punkt/ga/c1-14950296/zd/43156558 (accessed: 7.07.2023)

Eastern European Movies (2023). Sexmission (Seksmisja) – A Cult Classic of Polish Cinema. https://easterneuropeanmovies.com/articles/sexmission-seksmisja-acult-classic-of-polish-cinema (accessed: 25.01.2024).

Eastern European Movies (b.d.). Teddy Bear. https://easterneuropeanmovies.com/comedy/teddy-bear (accessed: 25.01.2024).

Głos Szczeciński (Ed.) (2020, 12 May). Memy o koronawirusie i kwarantannie obnażają prawdziwe uczucia, ale uczą też profilaktyki przed Covid-19. https://gs24.pl/memy-o-koronawirusie-i-kwarantannie-obnazaja-prawdziwe-uczuciaale-ucza-tez-profilaktyki-przed-covid19/ga/c15-14753252/zd/42793263 (accessed: 7.07.2023).

Goorsky (2020, 25 July). Wypłaszczanie B-). [Image attached] [Status update]. Facebook. https://www.facebook.com/goorskypl/posts/pfbid037EfYBcTtDy‑ZBiGGZ7TBQ665byfsUmvECz6rdiLdckL9PUzQq7yYDhh4aNPohw8TSl (accessed: 8.07.2023).

Gov.pl (b.d.). Coronavirus: information and recommendations. https://www.gov.pl/web/coronavirus (accessed: 25.01.2024).

Koronawirus Memy (2020, 24 March). Cóż to za wojownik ????. [Image attached] [Status update].Facebook,https://www.facebook.com/Koronawirusmemy/photos/pb.100044615714493.-2207520000./144321987123354/?type=3 (accessed: 7.07.2023).

Paczaizm (2020, b.d.). Lekarz do rządu mam zakaz mówienia o pandemii wszystko inne dali ludzie. https://paczaizm.pl/lekarz-od-rzadu-mam-zakaz-mowienia-opandemii-wszystko-inne-dali-ludzie/ (accessed: 7.07.2023).

Politico (b.d). Boris Johnson’s former top adviser says herd immunity was UK plan to fight coronavirus. https://www.politico.eu/article/boris-johnsons-former-top-adviser-says-herd-immunity-was-uk-plan-to-fight-coronavirus/ (accessed: 25.01.2024).

Portal i.pl (2020, 12 May). Memy o koronawirusie i kwarantannie obnażają prawdziwe uczucia, ale uczą też profilaktyki przed Covid-19. https://i.pl/memy-o-koronawirusie-i-kwarantannie-obnazaja-prawdziwe-uczucia-ale-ucza-tez-profilaktyki-przed-covid19/gh/c15-14753252/5?fbclid=IwAR0tapdmzRfWEAOKmzPik7EJYOjRiRydUoy95IRVo6omyitC_-boZGyVJlU (accessed: 7.07.2023).

Sekcja Gimnastyczna (2020a, 16 March). Dzień świra, reż. Marek Koterski [Image attached] [Status update]. Facebook. https://www.facebook.com/SekcjaGimnastyczna/posts/pf bid02299HnR3uVThP7PdSEYoAPkfCaao6jLDiMVXxLHh‑T8esxxANtU7c7hqrB3mGpStsml (accessed: 8.07.2023).

Sekcja Gimnastyczna (2020b, 2 May). Miś, reż. Stanisław Bareja [Image attached] [Status update]. Facebook. https://www.facebook.com/SekcjaGimnastyczna/posts/EXjXoZc6vvge8bKRc2P1SQydCWFZDgZaJ3vBPgvnDVoYhtnnTf4b7Gi‑ZaNl (accessed: 8.07.2023).

Sekcja Gimnastyczna (2020c). Alternatywy 4, reż. Stanisław Bareja [Image attached] [Status update]. Facebook. https://www.facebook.com/SekcjaGimnastyczna/posts/pfbid09ZDNjk6Yqox35MpK4PaWeKobjnZAic8Dh77Z9TPJsFgSoS7RBu5ZJwe6EQ9qnf8Wl(accessed: 8.07.2023).

Wichary, M. (2015, 9 October). “Alternatywy 4” in America. Bringing a TV show from my old home to my new one. https://mwichary.medium.com/alternatywy-4-in-america-82307c788475 (accessed: 25.01.2024).

Opublikowane

2022-12-29

Jak cytować

Norström, R., & Sarna, P. (2022). Bohaterowie czy złoczyńcy? Komunikacja memetyczna polskiej polityki w czasach kryzysu COVID-19. Studia Politicae Universitatis Silesiensis, 35, 33–51. https://doi.org/10.31261/spus.14838