Elementy starożytnych koncepcji filozoficznych tianming i tianxia w przywództwie politycznym komunistycznych Chin
DOI:
https://doi.org/10.31261/spus.16194Słowa kluczowe:
tianming, tianxia, przywództwo polityczne, legitymizacja, Chińska Republika LudowaAbstrakt
Polityczno-filozoficzne koncepcje tianming i tianxia mniej więcej od XI w. p.n.e. były fundamentem legitymizacji władzy politycznej w Chinach. Tianming (‘mandat nieba’) zakładał, że cesarz ma przyzwolenie niebios na sprawowanie władzy, a tianxia (‘wszystko pod niebem’) oznaczało obszar objęty tą władzą. Pomimo
wielokrotnych zmian ustrojów – od cesarstwa przez demokrację i dyktaturę po współczesny socjalizm – tradycyjne idee wciąż stanowią ważną wartość dla chińskiego społeczeństwa. Stąd też celem artykułu jest zbadanie, w jaki sposób obecne komunistyczne władze Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL) wykorzystują je do
sprawowania przywództwa politycznego i do jego legitymizacji. Na podstawie analizy historycznej oraz studium przypadków działań współczesnych władz ChRL autor pragnie dowieść, że obie koncepcje nadal są istotnym aspektem sprawowania władzy w Chinach.
Bibliografia
Babones, S. (2020). From tianxia to tianxia: The generalization of a concept. Chinese Political Science Review, 5, 131–147. https://doi.org/10.1007/s41111-019-00139-9
Bayer, J., Dziak, W. (2010). Kilka uwag o chińskim nacjonalizmie. Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk.
Bogusz, M. (2022). Chiny po XX Zjeździe KPCh: nowy etap rewolucji Xi Jinpinga. https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2022-11-07/chiny-po-xxzjezdzie-kpch-nowy-etap-rewolucji-xi-jinpinga
Ching J. (2002). East Asian religions. W: W.G. Oxtoby (red.), World religions: Eastern traditions (wyd. 2, s. 316–429). Oxford University Press.
Cong, X. (2013). „Road to Revival”: A new move in the making of legitimacy for the ruling party in China. Journal of Contemporary China, 22(83), 905–922. https://doi.org/10.1080/10670564.2013.782133
Dykmann, K., Bruun, O. (2021). China’s pledge to civilise „all under heaven”. Journal of Current Chinese Affairs, 50(2), 227–247.
Fairbank, J.K. (1983). The United States and China. Wyd. 4. Harvard University Press.
Falkenhausen, L. von (1996). The concept of wen in the ancient Chinese ancestral cult. Chinese Literature: Essays, Articles, Reviews (CLEAR), 18, 1–22. https://doi.org/10.2307/495623
Góralczyk, B. (2018). Wielki renesans. Chińska transformacja i jej konsekwencje. Wydawnictwo Akademickie Dialog.
Jia, J. (2021). The classical Confucian conception of heaven’s mandate. Philosophy Compass, 16(5), e12737, https://doi.org/10.1111/phc3.12737
Kamińska, K. (2018). Dżibuti – chiński przyczółek w Rogu Afryki. W: J. Marszałek-Kawa i T. Dmochowski (red.), Rozważania o kierunkach współczesnej polityki Chin (s. 27–49). Wydawnictwo Adam Marszałek.
Lai, H.H. (2002). The life span of unified regimes in China. The China Review, 2(2), 93–124.
Ling, L.H.M. (2010). Journeys beyond the West: World orders and a 7th century Buddhist monk. Review of International Studies, 36(S1), s. 225–248. https://doi.org/10.1017/S0260210510001580
Mao, Z. (2023). The Confucian concepts of tianxia 天下, yi-xia 夷夏 and Chinese nationalism. Asian Philosophy, 33(1), 75–89. https://doi.org/10.1080/09552367.2022.2155351
Merquior, J.G. (1984). Rousseau and Weber: Two studies in the theory of legitimacy. Routledge.
Nesbitt-Larking, P., Chan, A.L. (2023). The political leadership of Xi Jinping: Narratives of integrity through ordeal. Journal of Contemporary China, 33(145), 135–150. https://doi.org/10.1080/10670564.2023.2184201
Pankenier, D.W. (1995). The cosmo-political background of Heaven’s Mandate. Early China, 20, 121–176. https://doi.org/10.1017/S0362502800004466
Pestana, L.F., Ferreira Gomes, N.E. (2022). China’s „tianxia” and foreign policy in the pandemic context. Janus.net – E-journal of International Relations, 13(2), 123–140. https://doi.org/10.26619/1647-7251.13.2.4
Ren, J. (2022). Tianxia: The threefold connotation, vehicle of language, and journey to reestablishment. Journal of Chinese Humanities, 8, 339–355. https://doi.org/10.1163/23521341-12340140
Smith, S.N. (2021). China’s „major country diplomacy”: Legitimation and foreign policy change. Foreign Policy Analysis, 17(2), orab002, https://doi.org/10.1093/fpa/orab002
Sullivan, L.R., Liu-Sullivan, N.Y. (2021). Historical dictionary of Chinese culture. Rowman & Littlefield.
Wood, M. (2022). Chiny. Portret cywilizacji, przeł. A. Walulik. Grupa Wydawnicza Foksal.
Xiaoqing, D.L. (2022). COVID-19, the Belt and Road Initiative, tianxia / The Chinese universe, and universal human rights. W: G. Ziccardi Capaldo (red.), The global community yearbook of international law and jurisprudence 2021 (s. 197–216). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oso/9780197659083.003.0010
Xinhua (2020). Xi Jinping and China’s anti-poverty war he commands. http://www.xinhuanet.com/english/2020–10/17/c_139447664.html
Zhao, T. (2019). Redefining a philosophy for world governance. Springer.
Zhao, T. (2021). „All-under-Heaven” (tianxia 天下): Between idealism and realism.Journal of Global Ethics, 17(1), 26–41. https://doi.org/10.1080/17449626.2021.1964579
Zheng, Y. (2010). China and international relations: The Chinese view and thecontribution of Wang Gungwu. Routledge.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
