Evolution of the Polish political regime in the period of democratic transition
Abstract
Abstract: Transition, which is the starting point for any democratic change, in the Polish political context constituted a period of development of institutional solutions, which set the direction for the evolution of the political regime in sensu stricto in the years to come. An analysis of the relationship between the parliament, the president and the government requires that a reference be made to the traditional political regime models, that is parliamentarism, presidentialism and semi‑presidentialism. The functioning of either of these models assumes that a certain democratic minimum exists both in terms of a set of formal rules and political practice. Meanwhile, in the initial phase of the system change (from the Round Table to the first, fully competitive parliamentary elections in 1991), institutions characteristic for both democratic and authoritarian regimes functioned alongside each other. In these conditions, institutions restricted the political actors’ freedom of action by creating the political framework. The period of democratic transition perfectly illustrates the influence of actors on the shaping of specific institutional solutions.
Key words: transition, political regime, parliament, president, governmentReferences
Antoszewski A., Herbut R.: Systemy polityczne współczesnej Europy. Warszawa 2006.
Antoszewski A.: Instytucje władzy ustawodawczej i wykonawczej. In: Polityka w Polsce w latach 90. Wybrane problemy. Eds. A. Antoszewski, R. Herbut. Wrocław 1999.
Antoszewski A.: Wzorce rywalizacji politycznej we współczesnych demokracjach europejskich. Wrocław 2004.
Chmaj M.: Sejm „kontraktowy” w transformacji systemu politycznego Rzeczypospolitej Polskiej. Lublin 1996.
Codogni P.: Wybory czerwcowe 1989 roku. U progu przemiany ustrojowej. Warszawa 2012.
Diamond L., Fukuyama F., Horowitz D.L., Plattner M.F.: Discussion. Reconsidering the Transition Paradigm. ”Journal of Democracy" 2014, Vol. 25, No. 1.
Diamond L.: Is the Third Wave Over? "Journal of Democracy" 1996, Vol. 7, No. 3.
Dudek A.: Historia polityczna Polski 1989-2012. Kraków 2013.
Duverger M.: A New Political System Model: Semi -Presidential Government. ”European Journal of Political Research" 1980, Vol. 8, No. 2.
Elgie R.: “Semi-Presidentialism: Concepts, Consequences and Contesting Explanations.” Political Studies Review 2004, Vol. 2.
Elgie R.: A Fresh Look at Semipresidentialism. Variations on a Theme. ”Journal of Democracy" 2005, Vol. 16, No. 3.
Glajcar R.: Relacje prezydenta z organami władzy ustawodawczej. In: Prezydent w Polsce po 1989 r., studium politologiczne. Eds. R. Glajcar, M. Migalski. Warszawa 2006.
Jednaka W.: Gabinety koalicyjne w III RP. Wrocław 2004.
Krawczyk T.: Stosunki między rządem i opozycją w wybranych państwach Europy. Toruń 2005.
Krouwel A., Verbeek B.: “Instytucje jako pola walki: demokratyczne konsekwencje budowania instytucji w systemach postkomunistycznych.” In: Demokracja w Europie Środkowej, 1989-99. Studia historyczne i porównawcze. Ed. J. Miklaszewska. Kraków 2001.
Kruk M.: Prawo inicjatywy ustawodawczej w nowej Konstytucji RP. "Przegląd Sejmowy" 1998, No. 2(25).
Kruk M.: System rządów w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. In: Ustrój polityczny Rzeczypospolitej Polskiej w nowej Konstytucji z 2 kwietnia 1997 roku. Eds. W. Skrzydło, R. Mojak. Lublin 1998.
Małajny R.M.: Trzy teorie podzielonej władzy. Katowice 2003.
March J.G., Olsen J.P.: Rediscovering Institutions: The Organisational Basis of Politics. New York 1989.
McMenamin I.: Semi-presidentialism and democratisation in Poland. In: Semi-presidentialism in Central and Eastern Europe. Eds. R. Elgie, S. Moestrup. Manchester 2008.
Montesquieu Ch.: The Spirit of Laws. Volume: 1. New York 1900.
O’Donnell G., Schmitter Ph.C.: Transitions from Authoritarian Rule. Tentative Conclusions about Uncertain Democracies. Baltimore-London 1986.
Opaliński B.: Rozdzielenie kompetencji władzy wykonawczej między Prezydenta RP oraz Radę Ministrów na tle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku. Warszawa 2012.
Podolak M.: Rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego (12 I-5 XII 1990). In: Gabinety koalicyjne w Polsce w latach 1989-1996. Eds. M. Chmaj, M. Żmigrodzki. Lublin 1998.
Poguntke Th., Webb P.: The Presidentialization of Politics in Democratic Societies: A Framework for Analysis. In: The Presidentialization of Politics. A Comparative Study of Modern Democracies. Eds. Th. Poguntke, P. Webb. Oxford 2005.
Przeworski A.: Democracy and the market. Political and economic reforms in Eastern Europe and Latin America. Cambridge 1991.
Sarnecki P.: Ustrój polityczny Polski po wejściu w życie ustawy konstytucyjnej z 7 kwietnia 1989 r. ”Przegląd Sejmowy" 2009, No. 3 (92).
Sartori G.: Comparative Constitutional Engineering. An Inquiry into Structures, Incentives and Outcomes. New York 1997.
Shugart M.S., Carey J.M.: Presidents and Assemblies. Constitutional Design and Electoral Dynamics. New York 1992.
Skach C.: The ‘newest’ separation of powers: Semipresidentialism.”International Journal of Constitutional Law" 2007, Vol. 5, No. 1.
Skórzyński J.: Rewolucja Okrągłego Stołu. Kraków 2009.
Słomka T.: Socjalistyczna demokracja parlamentarna: granice porozumienia ustrojowego w 1989 r. In: Czas próby. Polski przełom polityczny roku 1989. Eds. A. Materska-Sosnowska, T. Słomka. "Studia Politologiczne" 2009, Vol. 15.
Sokolewicz W.: Zasada podziału władz w prawie i orzecznictwie konstytucyjnym Rzeczypospolitej Polskiej. In: Konstytucja i gwarancje jej przestrzegania. Księga pamiątkowa ku czci prof. Janiny Zakrzewskiej. Eds. J. Trzciński, A. Jankiewicz. Warszawa 1996.
Strøm K.: Democracy as Political Competition. ”American Behavioral Scientist" 1992, Vol. 35, No. 45.
Ustawa z dnia 29 grudnia 1989 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Dz. U. 1989, nr 75, nr 444.
Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Ordynacja wyborcza do Sejmu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej X kadencji, na lata 1989—1993. Dz. U. 1989, nr 19, nr 102.
Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Ordynacja wyborcza do Senatu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Dz. U. 1989, nr 19, nr 103.
Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Dz. U. 1989, nr 19, nr 101.
Winczorek P.: Subiektywne spojrzenie na przemiany ustrojowe lat 1989-2009. ”Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 2009, Vol. LXXI, issue 2.
Wojtaszczyk K.A.: Systemy polityczne. In: Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce. Eds. B. Szmulik, M. Żmigrodzki. Lublin 2002.
Wu Y.-Sh.: Semi-Presidentialism and Nascent Democracies as a Research Agenda. Paper presented at the 20th World Congress of International Political Science Association, Fukuoka, July 9-12, 2006, http://paperroom.ipsa.org/papers/paper_5297.pdf (accessed: 15.05.2014).
Zielonka J.: New Institutions in the Old East Bloc. In: The Global Resurgence of Democracy. Eds. L. Diamond, M. F. Plattner. Baltimore-London 1996.
Downloads
How to Cite
Issue
Section
License
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
