Kryzys kultury europejskiej w ujęciu Leszka Kołakowskiego

Authors

  • Agnieszka Turoń-Kowalska Uniwersytet Śląski w Katowicach

Abstract

Abstract: Drawing on the Heglian interpretation of history, which suggests that no epoch is able to properly identify itself, Leszek Kołakowski ponders the crisis of the 20th-century European civilization. Not knowing the fundamentals of one’s own culture is defined by the philosopher as an aspect of postmodern Europe. An attempt at defining one’s own civilization is to be simultaneously an effort made to define oneself — a human being. For Kołakowski, the problem of postmodernity results from the triumph of rationality, in particular the idea of modern rationality. Therefore, the analysis of European culture is to be merely a stimulus to investigate the condition of European civilization, namely its intellectual condition, but also, and more importantly, an attempt at answering the question on how to deal with the decay of humanism, the collapse of values and “the idolatry of politics.” Kołakowski points out to the spirit of self-criticism and uncertainty, which is the feature of European culture and turns out to be an opportunity to uphold its spiritual certainty.

Key words: Leszek Kołakowski, European civilization, the crisis of culture, “the idolatry of politics”

Author Biography

Agnieszka Turoń-Kowalska, Uniwersytet Śląski w Katowicach

magister filozofii, adiunkt w Zakładzie Teorii Polityki i Myśli Politycznej w Instytucie Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Członek Polskiego Towarzystwa Nauk Politycznych oraz European Consortium for Political Research. Zainteresowania naukowe skupiają się na doktrynach europejskiej myśli społecznej i politycznej XIX i XX wieku. Podejmowane zagadnienia znajdują się w obrębie szeroko rozumianej historii idei, filozofii polityki, filozofii społecznej oraz kwestii z zakresu antropologii filozoficznej, które pozwalają na konstatacje dotyczące człowieka i jego miejsca w społeczeństwie i państwie (odwieczne pytanie o conditio humana). Ponadto zainteresowania koncentrują się również na polskiej myśli społeczno-politycznej II połowy XX wieku, w szczególności nad zagadnieniem „heglowskiego ukąszenia”, szczególnie na myśli Leszka Kołakowskiego.

References

Adorno T.: Dialektyka negatywna. Przekł. i wstęp K. Krzemieniowa przy współpr. S. Krzemienia-Ojaka. Warszawa 1986.

Dymarski Z: Dwugłos o złu. Ze studiów nad myślą Józefa Tischnera i Leszka Kołakowskiego. Gdańsk 2009.

Gadacz T.: Historia filozofii XX wieku. T. 1. Kraków 2009.

Grudziński L.: Dylematy ludzkiej egzystencji. Leszek Kołakowski jako krytyk współczesnej kultury. W: Filozofia i myśl społeczna Leszka Kołakowskiego. Materiały konferencji zorganizowanej w Radomiu w dniu 27 maja 1994 r. przez Radomskie Towarzystwo Naukowe. Red. S. Jedynak, G. Łuszkiewicz. Radom 1995.

Grynberg H.: Winię Europę. W: H. Grynberg: Monolog polsko-żydowski. Wołowiec 2003.

Hartman J.: Sokrates na polskiej biesiadzie. „Gazeta Wyborcza”, 28 lutego 2014, http://wyborcza.pl/magazyn/1,136820,15545476,Sokrates_na_polskiej_biesiadzie.html (dostęp: 09.07.2014).

Kaute W.: Holocaust jako problem europejskiej kultury. W: Człowiek przeciwko człowiekowi. Dwudziestowieczne ludobójstwo systemów totalitarnych. Red. I.S. Grat. Białystok 2006.

Kaute W.: Leszek Kołakowski-„Najwybitniejszy filozof polski”. „Gazeta Uniwersytecka UŚ” 2002, nr 10—11, http://gu.us.edu.pl/node/214031 (dostęp: 05.07.2014).

Kaute W.: Polityka jako urzeczywistnienie filozofii. Tradycja i współczesność. W: Filozofia i polityka w XX wieku. Red. M. Szulakiewicz. Kraków 2001.

Kłoczowski A.: Więcej niż mit. Leszka Kołakowskiego spory o religię. Kraków 1994.

Kołakowski L.: Bałwochwalstwo polityki. W: L. Kołakowski: Moje słuszne poglądy na wszystko. Kraków 1999.

Kołakowski L.: Czy diabeł może być zbawiony i 27 kazań. Londyn 1984.

Kołakowski L.: Epistemologia strip-tease’u. W: L. Kołakowski: Pochwała niekonsekwencji. Pisma rozproszone sprzed roku 1968. T. 3. Londyn 2002.

Kołakowski L.: Fabulamundi i nos Kleopatry. W: L. Kołakowski: Czy diabeł może być zbawiony i 27 kazań. Londyn 1984.

Kołakowski L.: Główne nurty marksizmu. T. 1. Warszawa 1989.

Kołakowski L.: Kapłan i błazen (Rozważania o teologicznym dziedzictwie współczesnego myślenia). W: L. Kołakowski: Pochwała niekonsekwencji. Pisma rozproszone sprzed roku 1968. T. 2. Londyn 2002.

Kołakowski L.: Myśli wyszukane. Red. A. Pawelec. Kraków 2000.

Kołakowski L.: O tolerancji. W: L. Kołakowski: Mini wykłady o maxi sprawach. Kraków 2004.

Kołakowski L.: Obecność mitu. Warszawa 2005.

Kołakowski L.: Odwet sacrum w kulturze świeckiej. W: Czy diabeł może być zbawiony i 27 kazań. Londyn 1984.

Kołakowski L.: Ogólna teoria nie-uprawiania ogrodu. „Zeszyty Literackie” 1986, nr 15.

Kołakowski L.: Samozatrucie otwartego społeczeństwa. W: L. Kołakowski: Cywilizacja na ławie oskarżonych. Warszawa 1990.

Kołakowski L.: Szukanie barbarzyńcy. Złudzenie uniwersalizmu kulturalnego. W: L. Kołakowski: Cywilizacja na ławie oskarżonych. Warszawa 1990.

Kołakowski L.: Wielka encyklopedia filozofii i nauk politycznych. W: L. Kołakowski: Moje słuszne poglądy na wszystko. Kraków 1999.

Kołakowski L.: Wieś utracona. W: L. Kołakowski: Czy diabeł może być zbawiony i 27 kazań. Londyn 1984.

Mordka C.: Od Boga historii do historycznego Boga: wprowadzenie do filozofii Leszka Kołakowskiego. Lublin 1997.

Ortega y Gasset J.: Bunt mas. Przeł. P. Niklewicz. Warszawa 2004.

Ortega y Gasset J.: Sobre un Goethe bicentenario. In: J. Ortega y Gasset: Obras completas. T. 9: (1933-1948): Obra póstuma.

Pascal B.: Myśli. Przeł. T. Żeleński (Boy). Warszawa 1968.

Polit K.: Kryzys cywilizacji Zachodu w myśli José Ortegi y Gasseta. Lublin 2005.

Popper K.R.: Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie. T. 1: Urok Platona. Przeł. H. Krahelska. Warszawa 2006.

Przyszłość w rękach humanistów. „Tygodnik Powszechny” 2014, nr 8, http://tygodnik.onet.pl/nr-8-3372-23-lutego-2014 (dostęp:09.07.2014).

Downloads

How to Cite

Turoń-Kowalska, A. (2017). Kryzys kultury europejskiej w ujęciu Leszka Kołakowskiego. Studia Politicae Universitatis Silesiensis, 13. Retrieved from https://trrest.vot.pl/ojsus/index.php/SPUS/article/view/5471

Issue

Vol. 13 (2014): Studia Politicae Universitatis Silesiensis

Section

Political Thought

License

The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.

1. License

The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.

2. Author’s Warranties

The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.

If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".

ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).

3. User Rights

Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.

4. Co-Authorship

If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.

I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.