Obrazy wojny w powieści graficznej
Abstract
Abstrakt: Obrazy wojny w powieści graficznej
Niniejszy artykuł poświęcony jest rozważaniom nad znaczeniem i funkcją obrazów wojny w powieści graficznej oraz ich miejsca w budowaniu pamięci zbiorowej i prawdy historycznej. Perspektywa ta jest komplementarna wobec nauk o polityce, bezpieczeństwie oraz nauk prawnych. W tekście przeanalizowano obrazy przedstawiające historię oblężenia Sarajewa oraz wojny w Bośni i Hercegowinie, w powieści graficznej Faks z Sarajewa Joego Kuberta. Badania komiksu przeprowadzone zostały w świetle teorii obrazów wojny Susan Sontag, wyłożonej w Widoku cudzego cierpienia. Okazjonalnie przywoływano pracę Joego Sacco Strefa bezpieczeństwa Goražde, aby wskazać na istotne korelacje w strukturze narracji. Zwrócono również uwagę na miejsce reportera w dyskursie wizualnym związanym z konfliktami zbrojnymi.
Słowa kluczowe: powieść graficzna, komiks, komiksy wojenne, komiks i foto- grafia, Joe Kubert, Joe Sacco, dziennikarstwo komiksowe, reportaż komiksowy, konflikty zbrojne.
Abstract: War pictures in graphic novel
This article is devoted to discussing the meaning and function of the depiction of war in graphic novels and its place in the creation of collective memory and historical truth. This proposed perspective is complementary to the study of armed conflict as conducted by political, security and legal sciences. The paper’s main theme is the history of the siege of Sarajevo and the war in Bosnia and Herzegovina, as portrayed in Joe Kubert’s graphic novel Fax from Sarajevo. The study has been conducted in light of the war image theory, proposed by Susan Sontag in Regarding the Pain of Others. In some instances an additional graphic novel was invoked — Joe Sacco’s Safe Area Goražde: The War in Eastern Bosnia 1992—1995 — to indicate significant correlations in narrative structure. Lastly, the article underlines the place and role of the reporter in visual discourse related to armed conflict.
Key words: graphic novel, comic books, comics and photography, Joe Kubert, Joe Sacco, comic book journalism, comic book reportage, armed conflict.References
Błażejczyk M.: Obrazkowe reportaże. „Zeszyty Komiksowe” 2004, nr 2.
Cigar N., Williams P.: Indictment at the Hague: The Milosevic Regime and Crimes of the Balcan Wars. New York 2002.
Comics behind the Iron Curtain. Red. M. Słomka. Poznań 2009.
Cord S.: Captain Marvel. In: Encyclopedia of Comic Books and Graphic Novels. T. 1. Red. M.K. Booker. Greenwood 2010.
Czaja J.: Historia Polski w komiksowych kadrach. Poznań 2010.
Drozdek M.: Zgwałcone życie Bośni — https://kobieta.wp.pl/zgwalcone-zycie-bosni-te-kobiety-wciaz-zyja-z-trauma-5982315720320129a (dostęp: 15.09.2017).
Frąckiewicz S.: Dziennikarstwo obrazkowe. „Dwutygodnik” 2009, nr 14.
Frąckiewicz S.: Recenzja Comics behind the Iron Curtain. Poznań 2009 — http://centrala.org.uk/pl/sklep/45-89-comics-behind-the-iron-curtain-komiks-za-zelazna-kurtyna/ (dostęp: 15.09.2017).
Hitchens C.: Wstęp. W: J. Sacco: Strefa bezpieczeństwa Goražde. [Przeł. M. Cieślik, M. Chaciński]. Warszawa 2013.
http://www.unic.un.org.pl/jugoslawia/index.php?id=wojna_w_bosni_i_hercegowinie (dostęp: 15.09.2017).
https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=51698 (dostęp: 15.09.2017).
Janicki B.: Dydaktyczny potencjał komiksu historycznego. Poznań 2016.
Janicki B.: Polski komiks historyczny (lata 1910—2010). Opole 2010.
Klawuttke H.: Panorama Sarajewa. 1997 — https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=9567794 [praca własna, CC BY-SA 3.0] (dostęp: 15.09.2017).
Kubert J.: Faks z Sarajewa. Przeł. K. Uliszewski. Warszawa 2017.
Lalewicz J.: Przedstawianie i znaczenie. Próba analizy semiologicznej rysunku. Gdańsk 1995.
Nyberg A.: Theorizing Comics Journalism. „IJOCA” 2006, Vol. 8, No 2.
Oppenheim J., Van Der Wolf W.-J .: Global War Crimes Tribunal Collection. Vol. 2. Part 3. Nijmegen 1999.
Rucińska M.: Małe wielkie historie komiksowe a komiks historyczny. „Zeszyty Komiksowe” 2011, nr 12.
Sacco J.: Strefa bezpieczeństwa Goražde. [Przeł. M. Cieślik, M. Chaciński]. Warszawa 2013.
Sęk M.: Nowe dziennikarstwo — comics journalism. W: Od dziennikarstwa tradycyjnego do mobilnego. Red. M. Gierula, M. Jachimowski. Katowice 2015.
Silber L., Little A.: The Death of Yugoslavia. Londyn 1996.
Simmel G.: Socjologia. Przeł. M. Łukasiewicz. Warszawa 1975.
Sontag S.: Widok cudzego cierpienia. Przeł. S. Magala. Kraków 2010.
Spall O.V.: Comic Books Go to War — A Very Brief History of the War Comic.„Huffpost Entertainement” — http://www.huffingtonpost.co.uk/owen-van-spall/comic-books-go-to-war-a-v_b_933643.html (dostęp: 15.09.2017).
Szyłak J.: Coś więcej czegoś mniej. Poszukiwania formuły powieście graficznej w komiksie. Poznań 2016.
Świdziński J.: Granica świadectwa/świadectwa granicy. „Zeszyty Komiksowe” 2010, nr 10.
Timofiejuk P.: O komiksie historycznym na świecie. „Zeszyty Komiksowe” 2011, nr 12.
Williams K.: The Case for Comics Journalism. „Columbia Journalism Review” 2005 March/April.
Downloads
How to Cite
Issue
Section
License
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
