Modele konkurencji partii politycznych
Abstract
Abstrakt: Modele konkurencji partii politycznych
Rywalizacja polityczna to wielowymiarowe zjawisko, dlatego też często stanowi ona przedmiot badań politologów, którzy poddają analizie jej wybrane obszary. Badacze, którzy chcą zmierzyć się z tym zagadnieniem, muszą jasno określić, jakie płaszczyzny konkurencji chcą badać oraz sprecyzować, czy badają indywidualny, czy też zbiorowy wymiar rywalizacji. Dopiero po ustaleniu podstawowych założeń można rozważyć dobór narzędzi badawczych do poszczególnych prac. Pojedyncze zagadnienia dotyczące rywalizacji politycznej były wielokrotnie eksplorowane przez różnych badaczy, toteż nie brakuje narzędzi badawczych, które umożliwią rozwiązanie wielu problemów badawczych. Problem pojawia się w odniesieniu do prowadzenia całościowej analizy modeli rywalizacji politycznej występujących w poszczególnych państwach. Aby dokonać kompleksowej analizy konkurencyjności partii politycznych (w systemach zarówno rywalizacyjnych, jak i nierywalizacyjnych), należy sięgnąć po bardziej złożone narzędzie badawcze, mianowicie model konkurencji partii politycznych. Pozwala on na dokonanie nie tylko charakterystyki poszczególnych elementów systemu partyjnego, ale również określenie sposobów konkurowania partii między sobą. Za pomocą modeli konkurencji można przeanalizować międzypartyjną rywalizację na poziomie nie tylko wyborczym, parlamentarnym i gabinetowym, ale również komunikacyjnym.
Słowa kluczowe: monopol partyjny, trust partyjny, oligopol partyjny
Abstract: Models of competition between political parties
Political rivalry is a multi-faceted phenomenon, which is why it is often the subject of research by political scientist, who carry out the analysis of its selected areas. The researchers who want to tackle this issue must clearly define which areas of the rivalry they want to explore, and specify whether they are dealing with the individual or collective dimension of the competition. It is only after having determined the basic assumptions that the selection of research tools for individual works may be considered. Individual issues related to political rivalry have been repeatedly explored by various researchers, hence there is no shortage of research tools that make it possible to solve many research problems. The problem arises with regard to performing a comprehensive analysis of the models of political rivalry occurring in individual countries. In order to make a comprehensive analysis of the competitiveness of political parties (in both competitive and non-competitive systems), a more complex research tool, namely the competition model of political parties, should be used. Not only does it allow describing the characteristics of individual elements of the party system, but it also allows specifying the ways political parties compete with each other. By means of competition models, it is possible to analyse cross-party rivalry not only at the electoral, parliamentary and cabinet plane, but also at the communication one.
Key words: party monopoly, party trust, party oligopolyReferences
Ágh A.: The Politics of Central Europe. London 1998.
Antoszewski A.: Rynek wyborczy. W: Encyklopedia politologii. Partie i systemy partyjne. T. 3. Red. A. Antoszewski, R. Herbut. Zakamycze 1999.
Antoszewski A.: Rynek. W: Leksykon politologii wraz z Aneksem o: reformie samorządowej, wyborach do sejmu, prezydenckich oraz gabinetach rządowych. Red. A. Antoszewski, R. Herbut. Wrocław 2004.
Antoszewski A.: Wzorce rywalizacji politycznej we współczesnych demokracjach europejskich. Wrocław 2004.
Czarny B.: Podstawy ekonomii. Warszawa 2000.
Dach Z.: Podstawy mikroekonomii. Kraków 1998.
Dobek‑Ostrowska B.: Podstawy komunikowania społecznego. Wrocław 1999.
Dobek‑Ostrowska B.: Współczesne systemy medialne: zewnętrzne ograniczenia rozwoju. W: Media masowe na świecie. Modele systemów medialnych i ich dynamika rozwojowa. Red. B. Dobek‑Ostrowska. Wrocław 2007.
Hallin D.C., Mancini P.: Systemy medialne. Trzy modele mediów i polityki w ujęciu porównawczym. Przeł. M. Lorek. Kraków 2007.
Herbut R.: Finansowanie partii politycznych. W: Encyklopedia politologii. Partie i systemy partyjne. T. 3. Red. A. Antoszewski, R. Herbut. Zakamycze 1999.
Jabłońska A.: Rynek, popyt, podaż. W: Podstawy ekonomii. Red. R. Milewski, E. Kwiatkowski. Warszawa 2006.
Jurczyk Z.: Kartele w polityce konkurencji Unii Europejskiej. Warszawa 2012.
Matyja R.: Rywalizacja polityczna w Polsce. Kraków—Rzeszów 2013.
Nohlen D.: Prawo wyborcze i system partyjny. O teorii systemów wyborczych. Przeł. R. Alberski, J. Sroka, Z. Wiktor. Warszawa 2004.
Nojszewska E.: Podstawy ekonomii. Warszawa 1995.
Rekowski M.: Wprowadzenie do mikroekonomii. Poznań 2002.
Rzążewski K., Słomczyński W., Życzkowski K.: Każdy głos się liczy! Wędrówka przez krainę wyborów. Warszawa 2014.
Samuelson W.F., Marks S.G.: Ekonomia menedżerska. Przeł. B. Czarny. Warszawa 2009.
Sloman J.: Podstawy ekonomii. Przeł. M. Geldner. Warszawa 2001.
Szczodrowski J.: Kontrola rynków oligopolistycznych w prawie konkurencji. Prawo Unii Europejskiej na tle rozwiązań w wybranych jurysdykcjach. Warszawa 2015.
Waniek D.: Regulacje prawne i polityka medialna w Polsce w latach 1989—2011. W: Polski system medialny 1989—2011. Red. K. Pokorna‑Ignatowicz. Kraków 2013.
Wojtasik W.: System partyjny i partie polityczne w modelu ustrojowym III RP. W: R. Glajcar, J. Okrzesik, W. Wojtasik: Ustrój polityczny RP. Wprowadzenie. Bielsko‑Biała 2006.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
