Polska jako integralna część cywilizacji zachodniej

Autor

DOI:

https://doi.org/10.31261/SPUS.2019.24.02

Słowa kluczowe:

cywilizacja zachodnia, Europa, Polska

Abstrakt

Autor porusza tematykę przynależności państwa polskiego do szeroko rozumianej cywilizacji zachodniej opartej na wartościach i ideach, które na przestrzeni lat stawiały fundamenty pod sposób rozumienia tego, kim jest współczesny Europejczyk. W artykule odniesiono się do teorii i koncepcji najważniejszych klasycznych europejskich myślicieli, zajmujących się zagadnieniami cywilizacji i kultury, jak m.in.: Samuel Huntington, Arnold Toynbee, Oswald Spengler oraz Feliks Koneczny i inni. Autor dokonuje również próby odpowiedzi na pytanie: Czym jest współczesny Zachód i jaką rolę odgrywa w nim Polska? Artykuł będzie miał charakter teoretyczny i może posłużyć jako wprowadzenie do o wiele bardziej szczegółowych aspektów mieszczących się w ramach szeroko rozumianej cywilizacji zachodniej.

Biogram autora

Maciej Guzy - doktorant

Maciej Guzy, mgr politologii, doktorant Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jego zainteresowania badawcze skupiają się na zagadnieniach cywilizacji zachodniej, nacjonalizmu, radykalizmu, ekstremizmu politycznego oraz szeroko rozumianych ugrupowań narodowych. Wybrane publikacje: Profil ideologiczny skrajnej prawicy na podstawie wybranych aspektów programu Ruchu na Rzecz Lepszych Węgier (w: Doświadczenia transformacji systemowej w państwach Europy Środkowej i Wschodniej. Red. M. Barański, N. Rudakiewicz, M. Guzy. Katowice 2015); Trzecia pozycja jako ideowa ewolucja partii radykalnej prawicy w Europie Środkowej i Wschodniej po roku 1989 (w: Ideologiczne i doktrynalne podstawy zmian ustrojowych w krajach Europy Środkowej i Wschodniej po rok 1989. Red. M. Barański, M. Guzy. Katowice 2016); Charakterystyka ideowa i programowa Ruchu Narodowego (w: Badania nad systemem politycznym Rzeczpospolitej Polskiej z uwzględnieniem wyborów prezydenckich i parlamentarnych w 2015 roku. Red. J. Mielewczyk, M. Czaja. Katowice 2016.); Czarny Blok: Incydent polityczny czy nowa jakość na polskiej scenie narodowej? (w: „Studia Politicae Universitatis Silesiensis”. T. 22. Red. J. Iwanek, P. Grzywna, R. Radek. Katowice 2018.).

Bibliografia

Adamczyk M.J.: Cywilizacja Zachodnia. Specyfika rozwoju, tradycje, preferowane wartości. Wrocław 2011.

Ash T.G.: Pomimo i wbrew. Eseje o Europie Środkowej. Przeł. A. Husarska. London 1990.

Bezat P.: Teoria cywilizacji Feliksa Konecznego. Krzeszowice 2006.

Białas-Zielińska K.: Tożsamość narodowa a proces zjednoczenia Europy z perspektywy polskich katolickich środowiska prointegracyjnych. W: „Rodzinna Europa”. Europejska myśl polityczno-prawna u progu XXI wieku. Red. W. Fiktus, H. Malewski, M. Marszał. Wrocław 2015.

Bogucka M.: Kultura, naród, trwanie. Dzieje kultury polskiej od zarania do 1989 roku. Warszawa 2008.

Brague R.: Europa, droga rzymska. Przeł. W. Dłuski. Warszawa 2012.

Brataniec K.: Zachód i Islam. Dylematy relacji. Kraków 2009.

Braudel F.: Gramatyka cywilizacji. Przeł. H. Igalson-Tygielska. Warszawa 2006.

Central Europe Cooperating For Success  http://www.central2013.eu/home/ (dostęp: 17.09.2018).

Chmurski M.: Czy potrzebna nam jeszcze Europa Środkowa? „Nauka” 2014, nr 1.

Chodakiewicz M.J.: Międzymorze. Warszawa 2016.

Cisek J.: Oskar Halecki. Historyk  Szermierz Wolności. Warszawa 2009.

Cobel-Tokarska M.: Europa Środkowa — dawne i nowe znaczenia, 2013  https://www.researchgate.net/profile/Marta_Cobel-Tokarska/publication/320935620_Europa_Srodkowa-dawne_i_nowe_znaczenia/links/5a038af3aca272b06ca3996a/Europa-Srodkowa-dawne-i-nowe-znaczenia.pdf (dostęp: 24.09.2018).

Czarnocki A.: Europa Środkowa. Europa Środkowowschodnia. Geopolityczne a historyczno-kulturowe rozumienie pojęć. „Annales Universitatis Mariae Curie Sklodowska” 1994, Vol. 1, 2, Sectio K.

Czyż A., Kubas S.: Państwa Grupy Wyszehradzkiej. Pomiędzy przeszłością, a teraźniejszością. Wybrane aspekty polityki wewnętrznej. Katowice 2014.

Dawson C.: Religia i powstanie kultury zachodniej. Przeł. S. Ławicki. Warszawa 1959.

Dawson C.: Tworzenie się Europy. Przeł. J.W. Zielińska. Warszawa 2000.

Dębski J.: Kształtowanie cywilizacji europejskiej. T. 1: W: Idem: Europa antyczna i średniowieczna. Białystok 2008.

Golka M.: Dokąd zmierza cywilizacja zachodnia? „Przegląd Zachodni” 2017, Vol. 365, Issue 4.

Gołembski F.: Cywilizacja europejska. Warszawa 2012.

Górska U.: Europa Środkowa jako kategoria artystyczna. Neuroza i wrażliwość. „Porównania” 2011, nr 8.

Huntington S.P.: Zderzenie cywilizacji. Przeł. H. Jankowska. Warszawa 2004.

Kieniewicz J.: Pogranicza i peryferie. O granicach cywilizacji europejskiej. W: Cywilizacja europejska. Różnorodność i podziały. T. 3. Red. M. Koźmiński. Kraków 2014.

Kołakowski A.: Spengler. Warszawa 1981.

Koneczny F.: O wielości cywilizacyj. Warszawa 1935.

Kubis B.: Narodowa tradycja wobec wyzwań współczesnej Europy. W: Człowiek w Europie. Człowiek, przewodnik, mędrzec. Red. M. Franz, P. Semków. Toruń 2011.

Kundera M.: Zasłona. Esej w siedmiu częściach. Przeł. M. Bieńczyk. Warszawa 2006.

Kwilecki A.: Idea zjednoczenia Europy. Polityczno-socjologiczne aspekty integracji zachodnioeuropejskiej. Poznań 1969.

Łastawski K.: Polska racja stanu po wstąpieniu do Unii Europejskiej. Warszawa 2009.

Mazowiecki T.: Przemówienie na forum Rady Europy. W: Tadeusz Mazowiecki. Polityk trudnych czasów. Red. W. Kuczyński, Z. Psota. Warszawa 1997.

Meier C.: Tradycja grecko-rzymska. W: Kulturowe wartości Europy. Red. H. Joas, K. Wiegandt. Przeł. M. Bucholc, M. Kaczmarczyk. Warszawa 2012.

Milewski J.J.: Dwa historyczne podziały Europy. W: Cywilizacja europejska. Wykłady i eseje. Red. M. Koźmiński. Warszawa 2005.

Modzelewski K.: Barbarzyńskie korzenie Europy. W: Cywilizacja europejska. Wykłady i eseje. Red. M. Koźmiński. Warszawa 2005.

Monde Slave, Europe Orientale, Europe Centrale. „Teki Historyczne” Londyn 1965, T. 14.

Nemo P.: Co to jest Zachód? Przeł. P. Kamiński. Warszawa 2006.

Piskozub A.: Polska w cywilizacji zachodniej. Gdańsk 2001.

Podraza A.: Europa Środkowa jako region historyczny  http://jazon.hist.uj.edu.pl/zjazd/materialy/podraza.pdf (dostęp: 12.01.2019).

Prokop J.: Europa/Zachód. Kraków 2012.

Ptaszek R.T.: Zmierzch Europy? Perspektywy przyszłości a chrześcijaństwo. WarszawaRadzymin 2017.

Scruton R.: Kultura jest ważna. Wiara i uczucie w osaczonym świecie. Przeł. T. Bieroń. Poznań 2010.

Spengler O.: Zmierzch Zachodu. Zarys morfologii historii. Przeł. J. Marzęcki. Warszawa 2001.

Stankevic B.: Europa Środkowa wskaźnikiem Europy. Przyczynek do dyskusji. W: „Rodzinna Europa”. Europejska myśl polityczno-prawna u progu XXI wieku. Red. P. Fiktus, H. Malewski, M. Marszał. Wrocław 2015.

Stępień T.: Europa wobec cywilizacji. Antona Hilckmana porównawcza nauka o cywilizacjach. Zasady, metoda, zastosowanie. Toruń 2013.

Tazbir J.: Świadomość Europejska Polaków w XVI—XVII wieku. W: Cywilizacja europejska. Wykłady i eseje. Red. M. Koźmiński. Warszawa 2005.

Wasilewski A.: Wschód, Zachód i Polska. Warszawa 1985.

Wiatr J.: Europa postkomunistyczna, przemiany państw i społeczeństw po 1989 roku. Warszawa 2006.

Wierzbicki A.: Wschód–Zachód w koncepcjach dziejów Polski. Warszawa 1984.

Zamojski A.: Tożsamość cywilizacji europejskiej. Geneza, kompleks konstytuujący i kierunki transformacji. Kielce 2015.

Pobrania

Opublikowane

2019-03-28

Jak cytować

Guzy, M. (2019). Polska jako integralna część cywilizacji zachodniej. Studia Politicae Universitatis Silesiensis, 24, 25–45. https://doi.org/10.31261/SPUS.2019.24.02

Numer

Dział

Teoria polityki i myśl polityczna