Trotz allen Stereotypen Forschungsperspektiven: politische und publizistische Tätigkeit von Karl Okonsky (Karol Okoński) in Oberschlesien
DOI:
https://doi.org/10.31261/spus.9825Słowa kluczowe:
Niemiecki ruch oporu w III Rzeszy, Prasa plebiscytowa, Plebiscyt na Górnym Śląsku, Socjaldemokracja, Wojciech KorfantyAbstrakt
Karol Okoński (Karl Okonsky) niewątpliwie należy do kręgu najbardziej zdumiewających postaci w powojennej historii Górnego Śląska. Jako redaktor naczelny „Volkswille” uchodził w czasie plebiscytu za najlepsze pióro walczące o niemieckie interesy. Aktywny był nie tylko jako dziennikarz, ale również jako polityk. Z pasją wypowiadał się na forum Reichstagu o sytuacji na Górnym Śląsku. Zdumiewał swoich odbiorców niechęcią
do polskich interesów, pomimo swojego polskiego pochodzenia. Szczególnie ostro wypowiadał się o Wojciechu Korfantym. W trakcie II wojny światowej prześladowany przez nazistów. Po przesunięciu granic
pomimo dawnych proniemieckich sympatii pozostał w swoim własnym domu. I chociaż nie znał dostatecznie języka polskiego, mógł nie tylko drukować w polskiej powojennej prasie, a nawet był aktywnym i uznanym działaczem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, za co został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu
Odrodzenia Polski.
Bibliografia
I. Archiven
Archiv der sozialen Demokratie (AdsD)
Digitales Nationalarchiv (nac.gov.pl)
Landesarchiv Berlin
Schlesische Digitale Bibliothek (sbc.org.pl)
Staatsarchiv Kattowitz / Filiae Ratibor
Staatsarchiv Oppeln
II. Publikationen
Czubiński, A. (1988). Komunistyczna Partia Polski (1918—1938) — Zarys historii, Warszawa: WSiP.
Glensk, J. (1981). Bibliografia adnotowana śląskiej prasy plebiscytowej i powstańczej, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”, (20.2) 59—77.
Glensk, J. (1981). Polska i niemiecka prasa plebiscytowa i powstańcza na Śląsku, Studia Śląskie, 39, 87—148.
Hawranek, F. (red). (1982). Encyklopedia Powstań Śląskich. Opole: Wydawnictwo Instytutu Śląskiego.
Jędruszczak, T. (1958). Polityka Polski w sprawie Górnego Śląska 1918—1922. Warszawa: PWN.
Myśliński, J. (1980). Polskie czasopiśmiennictwo socjalistyczne do 1918 r.: instrument towarzyszący powstaniu i rozwojowi ruchu robotniczego, „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”, 2, 21—32.
o. A. (1921). Protokoll über die Verhandlungen des Parteitages der Sozialdemokratischen Partei Deutschlands abgehalten in Görlitz vom 18. bis 24. September 1921. Berlin: J.H.W. Dietz Nachfolger Stuttgart — Buchhandlung Vorwärts.
Okonsky, K. (1921). Die lustige Kohlenkiste — Allzupolnisches aus Oberschlesien, Kattowitz: Buchdruckerei „Volkswille”.
Okonsky, K. (1922). Die oberschlesische Autonomiefrage u. die Sozialdemokratie — Rede von Karl Okonsky, M. d. R. gehalten auf dem Bezirksparteitag in Hindenburg O.-S., Ostern 1922, herausgegeben vom Bezirksvorstand der Sozialdemokratischen Partei Deutschlands, Bezirk Oberschlesien.
Okonsky, K. (1925). Die Belagerung von Kattowitz im dritten Polen-Aufstand, Hindenburg: Heinrich & Co.
Okoński, K. (1962), Widera A. (übers.). Z karabinem na bakier. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”.
Scholtis, A. (1962). Reise nach Polen — Ein Bericht, München: Biederstein.
Scholz, J.J. (1992). August Scholtis — Briefe, Bd. 2, Ratingen: Gebr. Mann Verlag.
III. Journalistische Texten
Ostrowidz (1926, 31. Dezember). Z chwili. „Unschuldiges Würmchen”, „Polska Zachodnia”, (24) 4.
o. A. (1920, 3. Dezember). Okoński przemawia w parlamencie niemieckim, „Gazeta Robotnicza”, (270) 2.
Em. Cas. (1920, 12. Dezember). Okoński und polnischer Senat, „Arbeiterwacht”, (21) 2—3.
Okonsky, K. (1927, 10. Dezember) Zasady albo…?, „Gazeta Robotnicza”, (283) 2.
Gonschior, J. (2016, 6—19. Mai) Verbunden mit der Heimat — Erinnerungen: Dr. Adalbert Kurzeja OSB (1920—2016), „Oberschlesische Stimme”, (9) 4.
o. A. (1928, 3. Januar), Z chwili. Przygoda p. Okonskego, „Polska Zachodnia”, (3) 5.
o. A. (1928, 5. Januar), Cywilna odwaga, „Gazeta Robotnicza”, (4) 3.
o. A. (1921, 13. Januar), Okonsky im Bluf-Koncern, „Gazeta Robotnicza”, (9) 2.
o. A. (1921, 10. Februar). Uczciwy Genosse Okonski, „Gazeta Robotnicza”, (32) 2.
Kosiński, W. (1969, 22. Februar). Portrety śląskie: Towarzysz Karol Okoński, „Trybuna Opolska”, (52), ohne Seitennummerierung — ein Ausschnitt aus dem Staatsarchiv Oppeln, Sign. 45/2579/0/23/3597.
Okoński, K. (1963, 15—28 Februar). List do redakcji: Scholtisowi w odpowiedzi, „Poglądy”, (4) 16.
o. A. (1922, 22. April), Zjazd niemieckich socjalistów Górnego Śląska — Bezczelność blagiera Kowola, „Gazeta Robotnicza”, (91) 2.
o. A. (1920, 26. August). Die Lage in Oberschlesien — Verurteilung eines Reichstagsabgeordneten, „Freiheit — Berliner Organ der Unabhängigen Sozialdemokratie Deutschlands” (351) 2.
o. A. (1929, 8. September), Karl Okońsky znów w Katowicerce, „Robotnik Śląski”, (37) 4.
Okoński, K. (1949, 11. September). Krwawiąca granica, „Odra”, (34) 1.
Em. Cas. (1921, 16. September). Znamienne oświadczenie, „Gazeta Robotnicza”, (209) 1.
o. A. (1925, 29. September). Refleksje. Adam i Ewa Karlika, „Polak”, (223) 3.
o. A. (1936, 17. November), B. felietonista Katowicerki w obozie koncentracyjnym, „Katolik”, (267) 7.
o. A. (1924, 21. November), Wiadomości z bliższych i dalszych stron — Zabrze, „Górnoślązak”, (269) 6.
IV Sonstiges
Fikus, S. (2005). Plebiscyt i Powstania Śląskie w niemieckiej historiografii i publicystyce, unveröffentlichte Dissertation unter der Leitung von Marian Marek Drozdowski (S. 261). Warszawa: Kardinal-Stefan-Wyszyński-Universität.
Kalemba, J. (1982). Szkice z dziejów miasta i gminy Kuźnia Raciborska, Bd. 1. Kuźnia Raciborska: Ein unveröffentlichtes Werk aus der Sammlung der Gesellschaft der Landfreunde des Ratiborer Landes — Filiae in Ratiborhammer (Towarzystwo Miłośników Ziemi Raciborskiej, oddział terenowy w Kuźni Raciborskiej).
Kalemba, J. (red). (1994). Kronika miasta i gminy Kuźnia Raciborska w okresie powojennym (1945—1993) (wycinki z prasy, zdjęcia prasowe, fragmenty opracowań-artykułówsprawozdań itp.). Kuźnia Raciborska: ein unveröffentlichtes Werk aus der Sammlung der Gesellschaft der Landfreunde des Ratiborer Landes — Filiae in Ratiborhammer (Towarzystwo Miłośników Ziemi Raciborskiej, oddział terenowy w Kuźni Raciborskiej).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
