"Punctum" of Absence: An Attempt to Analyse Literary Photographic Experience in the Poetry of Wojciech Wilczyk and Małgorzata Lebda
DOI:
https://doi.org/10.31261/ssp.2023.22.05Keywords:
Lebda, Wilczyk, foto-tekst, brak, polska poezja najnowsza, poetyka doświadczenia fotograficznego, wizualnośćAbstract
Within the analysis of the correspondence between visual media and literature, the author proposes to look at – firstly – how writers who are also photographers combine both of these functions in their work, and secondly – to consider whether it is possible to see this photographic awareness in the poetry written by them. The article presents a particular, photo-literary subjectivity on the example of Małgorzata Lebda’s Sny uckermärkerów and Wojciech Wilczyk’s Realizm in a phenomenological perspective, taking into account research on photo-texts and Marta Koszowy’s inquiries on the mediating role of photography in contemporary Polish prose. The point of departure for the comparative analysis is the eponymous punctum of absence, i.e. the photographically conditioned deficiency that dominates both poetic volumes.
References
Barthes Roland, 2008: Światło obrazu. Uwagi o fotografii. Tłum. Jacek Trznadel. Wydawnictwo Aletheia, Warszawa.
Belting Hans, 2007: Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie. Przekł. Mariusz Bryl. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.
Homer Sean, 2005: Jacques Lacan. Routledge Taylor & Grancis Group, London–New York.
Jaworski Krzysztof, Wilczyk Wojciech, 2002: Kapitał w słowach i obrazach. Zakład Wydawniczy SFS, Kielce.
Koszowy Marta, 2010: Fotografia jako medium doświadczania rzeczywistości we współczesnej literaturze polskiej. W: Sztuka w przestrzeni transmedialnej. Red. Tomasz Załuski. Wydawnictwo Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi, Łódź, s. 200–209.
Koszowy Marta, 2013: W poszukiwaniu rzeczywistości. Mediacyjna rola fotografii we współczesnej prozie polskiej. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.
Lacan Jacques, 1998: The Seminar of Jacques Lacan. Book XI. The Four Fundamental Concepts of Psychoanalysis. Ed. Jacques-Alain Miller. Trans. into English Alan Sheridan. W.W. Norton & Company, London–New York.
Lachman Magdalena, 2019: Fotogeniczność – nowa jakość komunikacji literackiej? W: Eadem: Jak (nie) być pisarzem. Literatura we współczesnej przestrzeni komunikacyjnej. Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa, s. 421–526.
Lebda Małgorzata, 2012: Sojusz literatury i fotografii. „ArtPapier”, nr 200. http://artpapier.com/index.php?page=artykul&wydanie=151&artykul=3236 [dostęp: 26.04.2023].
Lebda Małgorzata, 2014: Utajona mowa obrazu. Rola poetyki w interpretacji fotografii współczesnej. Wybrane przykłady. Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Wydział Filologiczny. Praca doktorska. Komputeropis udostępniony przez autorkę.
Lebda Małgorzata, 2016: Balansuję pomiędzy poezją i fotografią. Rozm. przepr. Łukasz Grzesiczak. Co Jest Grane 24, 16.06.2016.
http://cojestgrane24.wyborcza.pl/cjg24/1,13,20251219,0,Balansuje-pomiedzy-poezja-i-fotografia.html [dostęp: 26.04.2023].
Lebda Małgorzata, 2018a: Małgorzata Lebda: Ćwiczenia z uważności. Rozm. przepr. Agnieszka Budnik. Wielkopolska. Kultura u Podstaw, 9.05.2018. https://kulturaupodstaw.pl/malgorzata-lebda-cwiczenia-z-uwaznosci/ [dostęp: 26.04.2023].
Lebda Małgorzata, 2018b: Sny uckermärkerów. Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu, Poznań.
Lebda Małgorzata 2021: Mer de Glace. Warstwy, Wrocław.
Lebda Małgorzata, 2022: [List elektroniczny z 26.01.2022 do autorki artykułu]. Archiwum prywatne.
Lebda Małgorzata, Siderski Rafał, 2021a: Biegnąc od źródła do ujścia. Czytanie wody: Wisła. Pismo. Magazyn Opinii, 1.09.2021. https://magazynpismo.pl/soczewka/czytanie-wody-wisla/ [dostęp: 5.12.2023].
Lebda Małgorzata, Siderski Rafał, 2021b: Dyskusje o Fotografii vol. 17:
Lebda/Siderski – Czytanie wody. Rozm. przepr. Jakub Dziewit. Facebook, gazeta-fotograficzna.org. https://www.facebook.com/gazetafotograficzna.org/videos/601300491202396 [dostęp: 26.04.2023].
Michałowska Marianna, 2012: Foto-teksty. Związki fotografii z narracją. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Nattier Jan, 1992: The „Heart Sūtra”: A Chinese Apocryphal Text? „The Journal of the International Association of Buddhist Studies”, vol. 15 (2), s. 153–223.
Nycz Ryszard, 2012: Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura. Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa.
Polewczyk Aleksandra, 2017: Na początku był „brulion”. O modelach kultury i poezji roczników sześćdziesiątych. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.
Sikora Stanisław, 2004: Między przezroczystością a nieprzezroczystością: aporia fotografii. W: Antropologia wobec fotografii i filmu. Red. Grzegorz Pełczyński, Ryszard Vorbrich. Biblioteka Telgte, Poznań, s. 9–25.
Sikora Tomasz, 2001: Zamiast wstępu: Nihilologia rediviva. W: Wokół nihilizmu. Red. Grzegorz Sowiński, Wydawnictwo A, Kraków, s. 7–21.
Sowiński Grzegorz, 2001: Zamiast posłowia: Między „nihilizmem” a postnihilizmem. W: Wokół nihilizmu. Red. Grzegorz Sowiński. Wydawnictwo A, Kraków, s. 263–275.
Sztandara Magdalena, 2004: Słów kilka o fotografii. Propozycje badawcze i możliwe interpretacje. W: Antropologia wobec fotografii i filmu. Red. Grzegorz Pełczyński, Ryszard Vorbrich. Biblioteka Telgte, Poznań, s. 27–36.
Wilczyk Wojciech, 2009: Niewinne oko nie istnieje. Galeria Atlas Sztuki i Korporacja Ha!art, Łódź–Kraków.
Wilczyk Wojciech, 2017: Realizm. Wydawnictwo a5, Kraków.
Wilczyk Wojciech, 2019: Słownik polsko-polski. Wydawnictwo Karakter, Kraków.
Wilczyk Wojciech, 2023: Hiperrealizm [blog]. https://hiperrealizm.blogspot.com/ [dostęp: 26.04.2023].
World Press Photo, 2022: Contest Opens for Entries on 1 December 2022. World Press Photo. https://www.worldpressphoto.org/contest/2022 [dostęp: 26.04.2023].
Zalewska Anna, 2020: Trzy przekłady chińskie „Sutry serca doskonałości mądrości” (sanskr. „Prajñā-pāramitāhṛdaya-sūtra”; jap. „Hannya haramitta shingyō”). W: W kręgu literatury i myśli buddyjskiej. Red.
Marek Mejor. Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa, s. 269–275.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
