Crassorum umbrae. Pamięć o Marku Licyniuszu Krassusie w Farsalii Lukana
DOI:
https://doi.org/10.31261/WSN.2020.20.01Słowa kluczowe:
Marek Licyniusz Krassus, Lukan, Farsalia, epika łacińskaAbstrakt
Triumwir Marek Licyniusz Krassus nie należy z pewnością do najważniejszych bohaterów Farsalii Lukana. To jednak on jest pierwszą w utworze postacią wymienioną z nazwiska, a kilkanaście wzmianek na temat jego i jego syna Publiusza (szczególnie wiele jest ich w ks. VIII poematu) tworzy dość spójny obraz, którego najważniejszym punktem jest wyprawa partyjska Krassusa i jego śmierć w bitwie pod Carrhae w 53 roku p.n.e. Z tego powodu Krassus staje się symbolem wojny zewnętrznej przeciwstawionej w poemacie — stanowczo przez Lukana krytykowanej — wojnie domowej. Jednocześnie jednak poeta odwołuje się do politycznej koncepcji zemsty za śmierć Krassusa wypracowanej u schyłku Republiki i często wykorzystywanej także w poezji augustowskiej. Odniesienia do poległego triumwira rzucają światło na inne postacie Farsalii, takie jak Pompejusz,
Lentulus czy Kornelia. Dzięki temu Krassus, choć nie jest postacią autonomiczną, odgrywa pewną rolę w strukturze eposu Lukana.
Bibliografia
Ahl F.: Lucan. An Introduction. Ithaca—London 1976.
Albrecht M. von: A History of Roman Literature. From Livius Andronicus to Boethius. Vol. 2. Leiden—New York—Köln 1997.
Arnaud P.: Frontière et manipulation géographique: Lucain, les Parthes et les Antipodes. W: La Frontière. Séminaire de recherche sous la direction d’Yves Roman. Lyon 1993, s. 45—56.
Babnis T.: Augustan Poets on the Roman -Parthian Treaty of 20 BC. „Classica Cracoviensia” 2017, 20, s. 5—43.
Bartsch S.: Ideology in Cold Blood. A Reading of Lucan’s Civil War. Cambridge—London 1997.
Bernstein N.: The Dead and Their Ghosts in the Bellum Civile. Lucan’s Visions of History. W: Brill’s Companion to Lucan. Ed. P. Asso. Leiden—Boston 2011, s. 257—279.
Brill’s Companion to Lucan. Ed. P. Asso. Leiden—Boston 2011.
Bruère R.T.: Lucan’s Cornelia. „Classical Philology” 1951, 46, 4, s. 221—236.
Caston R.R.: Lucan’s Elegiac Moments. W: Brill’s Companion to Lucan. Ed. P. Asso. Leiden—Boston 2011, s. 133—152.
Hillman T.P.: Pompeius ad Parthos? „Klio” 1996, 78, 2, s. 380—399.
Johnson W.R.: Momentary Monsters. Lucan and His Heroes. Ithaca—New York—London 1987.
Kühnen A.: Die „imitatio Alexandri“ in der römischen Politik. 1. Jh. v. Chr.— 3. Jh. n. Chr. Münster 2008.
Lerouge Ch.: L’image des Parthes dans le monde gréco -romain. Du début du Ier siècle av. J. -C. jusqu’à la fin du Haut -Empire romain. Stuttgart 2007.
McCune B.C.: Lucan’s Militia Amoris: Elegiac Expectations in the Bellum Civile. „The Classical Journal” 2013—2014, 109, 2, s. 171—198.
Myers M.Y.: Lucan’s Poetic Geography. Center and Periphery in Civil War Epic. W: Brill’s Companion to Lucan. Ed. P. Asso. Leiden—Boston 2011, s. 399—415.
Nabel J.: Lucan’s Parthians in Nero’s Rome. „Classical Philology” 2019, 114, s. 604—625.
Nutting H.C.: The Hero of the Pharsalia. „The American Journal of Philology” 1932, 53, 1, s. 41—52.
Overtoom N.L.: The Parthian Rival and Rome’s Failure in the East: Roman Propaganda and the Stain of Crassus. „Acta Antiqua Hungariensia” 2017, 57, s. 1—21.
Pogorzelski R.: Orbis Romanus. Lucan and the Limits of the Roman World. „Transactions of the American Philological Association” 2011, 141, 1, s. 143—170.
Pypłacz J.: Famae petitor. Lucan’s Portrayal of Pompey. „Symbolae Philologorum Posnaniensium” 2014, 24, 2, s. 97—118.
Rawson E.: Crassorum funera. „Latomus” 1982, 41, 3, s. 540—549.
Reed J.D.: The “Bellum Civile” as a Roman Epic. W: Brill’s Companion to Lucan. Ed. P. Asso. Leiden—Boston 2011, s. 21—31.
Seager R.: Neu sinas Medos equitare inultos. Horace, the Parthians and Augustan Foreign Policy. „Athaeneum” 1980, 58, s. 103—118.
Sonnabend H.: Fremdenbild und Politik: Vorstellungen der Römer von Ägypten und dem Partherreich in der späten Republik und frühen Kaiserzeit. Frankfurt am Main—Bern—New York 1986.
Szelest H.: Crassus in Lucans „Pharsalia”. „Eos” 1979, 67, s. 111—116.
Tracy J.: Lucan’s Egyptian Civil War. Cambridge 2014.
Traina G.: La resa di Roma 9 giugno 53 a.C., battaglia a Carre. Roma—Bari 2010.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
