Growing possibilities of using eggs for human needs – scientific and social context
DOI:
https://doi.org/10.31261/ZOOPHILOLOGICA.2023.12.03Keywords:
egg, poultry industry, bioactive factors, anthropocene, animal productionAbstract
The egg is a structure that allows many organisms to reproduce. It is also called one of the forms of animal development. However it is a product intended for human consumption that it is no longer just a food product, but is becoming a super-food. It enables controlled enrichment of its composition with bioactive factors that are conducive to human health and can even have therapeutic and preventive effects against many diseases. Despite the great prospects associated with the design of eggs, consumers show different preferences and do not always trust the new product. This is a key issue because the research so far has shown a huge development in the possibilities of using eggs for humans, and not only those from birds. Sustainable management of all parts of the egg is in line with the trends of contemporary pro-environmental policy and could help solve many global problems, such as hunger. Social conditions have the greatest influence on the use of eggs by humans. They were assessed due to the wide discourse present in the public space related to the exploitation of nature and the acquisition of animal products, in particular
regarding cage breeding and the welfare of laying hens.
References
Aditya, Sanprit, Stephen Jaspin, and Mahendran Radhakrishnan. „Utilization of eggshell waste in calcium – fortified foods and other industrial applications: A review”. Trends in Food Science & Technology, 115 (2021): 422–432.
Al-Bahry, Saif, Mahmoud Ibrahim, Elshafie Abdulkader, Al-Harthy Asila, Al-Ghafri Sanha, Al-Amri Issa, and Alkindi Abdulaziz. „Bacterial flora and antibiotic resistance from eggs of green turtles Chelonia mydas: An indication of polluted effluents”. Marine Pollution Bulletin, 58 (2009): 720–725. Accessed June 7, 2021. https://doi.org/10.1016/j.marpolbul.2008.12.018.
Andersen, Catherine J. „Bioactive Egg Components and Inflammation”. Nutrients, 7(9) (2015): 7889–7913. Accessed February 12, 2021. https://doi.org/10.3390/nu7095372.
Balcerkiewicz, Monika, i Zuzanna Bartz. „Pozostałości substancji aktywnych w produktach spożywczych pochodzenia zwierzęcego”. Farmacja Współczesna, 9 (2016): 136–142. Access July 21, 2021. https://www.akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2017/02/Farmacja_3_2016_05.pdf.
Bestman, Monique. „Lessons Lenart – Agroforestry for organic and free-range egg production in the Netherlands”. Agroforward Agroforestry for Europe (2017): 1–14.
Biernacka, Elżbieta. „Muzea i skanseny rolnicze w służbie turystyki”. Problemy Turystyki i Rekreacji, 3 (2013): 56.
Błaszczyk, Alfred, i Alina Matuszak-Flejszman,. „Możliwości wykorzystania odpadów ze skorupek jaj w gospodarce o obiegu zamkniętym”. W Towaroznawstwo w badaniach i praktyce – Nauki o zarządzaniu i jakości wobec wyzwań zrównoważonego rozwoju, red. Renata Salerno-Kochan, 89–92. Radom: Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Technologii Eksploatacji, 2019.
Buczyłko, Krzysztof. „Nie tylko alergeny. Jajo kurze”. Alergia (2014): 1–11.
Cegielska-Radziejewska, Renata, Tomasz Szablewski, Kamila Bochna, Agata Lasik, i Łukasz Tomczyk. „Preferencje konsumentów jaj w Wielkopolsce i wybranym regionie Holandii”. W Żywność dla świadomego konsumenta, red. Krzysztof Melski, Dorota Walkowiak-Tomczak, 64–65. Poznań: Wydział Nauk o Żywności i Żywieniu Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, 2016.
Christians, Julian K. „Avian egg size: variation within species and inflexibility within individuals”. Biological reviews, 77(1) (2002): 1–26.
Church, Samuel H., Seth Donoughe, Bruno de Medeiros, and Cassandra Extavour. „A data set of egg size and shape from more than 6,700 insect species”. Nature, 6, 104 (2019): 1–11.
Cieślik, Iwona, i Władysław Migdał. „Aminy biogenne w żywności”. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, XLIV, 4 (2011): 1087.
Cortes, Victor A., Dolores Busso, Alberto Maiz, Antonio Arteaga, Flavio Nervi, and Attilio Rigotti. „Physiological and pathological implications of cholesterol”. Frontiers in Bioscience, 19 (2014): 416–428.
Cuthill, Innes, William Allen, Kevin Arbuckle, Barbara Caspers, George Chaplin, Mark Hauber, Geoffrey Hill, Nina Jabłoński, Chris Jiggins, Almut Kelber, Johanna Mappes, Justin Marshall, Richard Merril, Daniel Osorio, Richard Prum, Nicholas Roberts, Alexander Roulin, Hannah Rowland, Thomas Sherratt, John Skelhorn, Michael Speed, Martin Stevens, Mary Caswell Stoddard, Devi Stuart-Fox, Laszlo Talas, Elizabeth Tibbetts, and Tim Caro. „The biology of color”. Science, 357, 6350 (2017).
Donadelli, Renan A., Cassie K. Jones, and Scott Beyer. „The amino acid composition and protein quality of various egg, poultry meal by products, and vegetable proteins used in the production of dog and cat diets”. Poultry Science, 98(3) (2019): 1371–1378.
Dzięcioł, Anna, Beata Sińska, i Hanna Kunachowicz. „Konsumenci a rynek żywności wzbogacanej”. Przemysł Spożywczy, t. 61, nr 6 (2007): 26–27. Accessed April 14, 2021. http://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-article-LOD1-0007-0057.
Elikn, Robert. „Reducing shell egg cholesterol content. I. Overview, genetic approaches, and nutritional strategies”. World’s Poultry Science Journal, 62(4) (2006): 665–687.
Goetting, Valerie, Kathryn Lee, and Lisa Tell. „Pharmacokinetics of veterinary drugs in laying hens and residues in eggs: a review of the literature”. Journal of Veterinary Pharmacology and Therapeutics, 34(6) (2011): 1365–2885. Accessed April 10, 2021. https://doi.org/10.1111/j.1365-2885.2011.01287.x.
Gunia-Krzyżak, Agnieszka, Aleksandra Sowa, Kamil Piska, Dorota Żelaszczyk, i Henryk Marona. „Zaskakujące i niezwykłe składniki współczesnych kosmetyków”. Farmacja Polska, t.77, nr 5 (2021): 287–295.
Hau, Jann, and Coenraad FHendriksen. „Refinement of Polyclonal Antibody Production by Combining Oral Immunization of Chickens with Harvest of Antibodies from the Egg Yolk”. ILAR Journal, 46(3) (2005): 294–299.
Herron, Lissa R., Clare Pridans, Matthew Turnbull, Nikki Smith, Simon Lilico, Adrian Sherman, Hazel Gilhooley, Martin Wear, Dominic Kurian, Grigorios Papadakos, Paul Digard, David Hume, Andrew Gill, and Helen M. Sang. „Chicken bioreactor for efficient production of functional cytokines”. BMC Biotechnology, vol. 18 no. 82 (2018): 82. Accessed May 18, 2021. https://doi.org/10.1186/s12896-018-0495-1.
Høvik Hansen, Geir, and Jan A. Olafsen. „Bacterial Colonization of Cod (Gadus morhua L.) and Halibut (Hippoglossus hippoglossus) Eggs in Marine Aquaculture”. Applied and Environmental Microbiology, 116 (1989): 1435–1446.
Iannotti, Lora, Chessa Lutter, David Bunn, and Christine Stewart. „Eggs: the uncracked potential for improving maternal and young child nutrition among the world’s poor”. Nutrition Reviews, 72(6) (2014): 355–368.
Jachimowicz, Maria, i Teresa Szymczyk. „Biologiczna rola kwasów sialowych”. Postępy Biochemii, t. 17 no. 4 (1971): 551–560. Accessed May 10, 2021. http://rcin.org.pl/Content/24749/PDF/WA488_23850_P939_T17-z4-PB.pdf.
Jarosz, Marta. „Ochrona zwierząt w Polsce na przestrzeni dziejów”. Wiadomości Zootechniczne, LIV, 3 (2016): 110–118.
Johnson, Paul W., John Sieburth, Akella Sastry, C.R. Arnold, and Maxwell S. Doty. „Leucothrix mucor infestation of benthic crustacea, Fish eggs, and tropical alga”. Limnology and Oceanography, 16(6) (1971): 962–968. Accessed May 20, 2021. https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.540.5160&rep=rep1&type=pdf.
Jankowski, Jan. Hodowla i użytkowanie drobiu. Warszawa: Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2012.
Kapusta, Franciszek. „Produkcja i zużycie jaj w Polsce – ocena samowystarczalności”. Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 11(60) (2014): 67.
Karkoszka, Marta, Klaudia Banach, Artur Beberok, i Dorota Wrześniok. „Piękno w tabletce – wiedza społeczeństwa na temat nutraceutyków”. Farmacja Polska, 76(5) (2020): 239–249.
Kijowski, Jacek, Grzegorz Leśnierowski, i Renata Cegielska-Radziejewska. „Jaja cennym źródłem składników bioaktywnych”. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 5(90) (2013): 29–41. Accessed July 7, 2021. http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.ekon-element-000171283353.
Kłos, Jan. „Zjawisko zdrowego stylu życia we współczesnym społeczeństwie polskim” [praca doktorska, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2014].
„Komunikat z badań. Postawy wobec zwierząt”. Centrum Badania Opinii Społecznej. CBOS, 112 (2018): 3–5.
Kondrat, Kazimierz. „Kuchnia jako sztuka przekazywania tradycji kulturowej, idee, wartości, rozwiązania praktyczne. Tradycje kulturowe i kulinarne w Polsce”. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Turystyki i Języków Obcych w Warszawie. Turystyka i Rekreacja, 15(1) (2015): 5–15.
Kościołek, Aneta, Magdalena Hartman, Katarzyna Spiołek, Justyna Kania, i Katarzyna Pawłowska-Góral. „Ocena stanu wiedzy uczniów szkół policealnych na temat dodatków do żywności”. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, XLV, 3 (2012): 1055–1059.
Kowalik, Michał. „Malowane woskiem – tradycyjna i współczesna pisanka krzczonowska”. Zeszyty Wiejskie, 27 (2021): 255–274.
Kowaliszyn, Bogna, Beata Sitkowska, i Sławomir Mroczkowski. „Wiedza i przekonania konsumentów na temat jaj kurzych”. Przegląd Hodowlany, 7 (2012): 28–29.
Kozirok, Witold, Anna Baumgart, i Ewa Babicz-Zielińska. „Postawy i zachowania konsumentów żywności prozdrowotnej”. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, XLV, 3 (2012): 1030–1034.
Kwasek, Mariola. Tendencje w spożyciu żywności w krajach rozwijających się na tle rozwoju społeczno-gospodarczego. Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa (2009): 53.
Lechowska, Jadwiga, i Anna Augustyńska-Prejsnar. „Ocena preferencji zakupu przez młodych konsumentów jaj wzbogaconych kwasami Omega-3”. Inżynieria Żywności. Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego, 2 (2019): 39–41.
Leeming, David A. „Cosmic Egg”. Encyclopedia of Psychology and Religion (2013): 397–398.
Lilico, Simon G., Michael J. McGrew, Adrian Sherman, and Helen M. Sang. „Transgenic chickens as bioreactors for protein-based drugs”. Drug Discovery Today, 10(3) (2005): 191–196.
Lipka, Jan. O jajku prawie wszystko, czyli o wielkim dziele sztuki na małej skorupce. Opole: Wydawnictwo Nowik, 2005.
Litwińczuk, Zygmunt. „Zwierzęta w życiu człowieka”. Przegląd Hodowlany, 5 (2013): 17–18.
Lokaewmanee, Kanda, Koh-en Yamauchi, Tsunomu Komori, and Keiko Saito. „Effects on egg yolk colour of paprika combined with marigold flower extract”. Italian Journal of Animal Science, 9(4) (2010): 356–359. Access February 21, 2021. https://doi,org/10.4081/ijas.2010.e67.
Luo, Jie, Hongyuan Yang, and Bao-Liang Song. „Mechanisms and regulation of cholesterol homeostasis”. Nature Reviews Molecular Cell Biology, 21 (2020): 225–245.
Magnino, Simone, Pierre Colin, Eduardo Dei-Cas, Mogens Madsen, Jim McLauchlin, Karsten Nöckler, Miguel Prieto Maradona, Eirini Tsigarida, Emmanuel Vanopdenbosch, and Carlos Van Peteghem. „Biological risks associated with consumption of reptile products”. International Journal of Food Microbiology, 134 (3) (2009): 164–175. Accessed September 15, 2021. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0168160509003341?via%3Dihub.
Martyka, Rafał, i Ewa Śliwińska. „Różnorodność kształtu ptasich jaj – przyczyny i konsekwencje”. Chrońmy Przyrodę Ojczystą, 77 (2021): 28.
Nerome, Kuniaki, Hideaki Kumihashi, Reiko Nerome, Yasuaki Hiromoto, Yukiko Yokota, Ryuzo Ueda, Katsuhiko Omoe, and Masatoshi Chiba. „Evaluation of immune responses to inactivated influenza vaccines prepared in embryonated chicken eggs and MDCK cells in a Mouse model”. Developments in biological standarization, 73(4) (1999): 53–63.
Nowicki, Bolesław, Stanisław Jasek, Janusz Maciejowski, Piotr Nowakowski, i Edward Pawlina. Rasy zwierząt gospodarskich, 164–170. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011.
Oliveira, Daiana A., Patrícia Benelli, and Edna R. Amante. „A literature review on adding value to solid residues: egg shells”. Journal of Cleaner Production, 46 (2013): 42–47.
Ostrowska, Barbara E., i Marcin M. Chrzanowski. „Nowy, wspaniały i dostępny świat”. Polonistyka. Innowacje, 15 (2022): 159.
Pan, Lang, Lu Chen, Yuanjie Pang, Yu Guo, Pei Pei, Huaidong Du, Ling Yang, Iona Millwood, Robin Walters, Yiping Chen, Weiwei Gong, Junshi Chen, Canqing Yu, Zhengming Chen, and Liming Li. „Association of egg consumption, metabolic markers, and risk of cardiovascular diseases: A nested case-control study”. Biochemical and Chemical biology, Epidemiology and Global Health (2022): 1–14.
Piątkowska, Marta. „Dozwolone, niedozwolone, zakazane… Jak to właściwie jest z lekami dla kur niosek?” Życie Weterynaryjne, 91(12) (2016): 936–938.
Piech, Karolina. „Głupota, amoralność i regres społeczny – czyli o ochronie praw zwierząt w Polsce w stosunku do innych państw Unii Europejskiej”. Przegląd Europejski, 2(6) (2020): 211–216.
Plutzky, Jorge. „Managing Your Cholesterol. Lifestyle habits and medications to Lower your risk of hearth disease”. Special Helath Report. Harvard Medical School (2019): 1–53.
Preston F.W. „The shapes of birds’ eggs: mathematical aspects”. Ornithology, 85(3) (1968): 454–463.
Rainwater, Thomas R., Blakely Adair, Steven Platt, Todd Anderson, George Cobb, and Scott McMurry. „Mercury in Morelet’s Crocodile Eggs from Nothern Belize”. Archives of Enviromental Contamination and Toxicology, 42 (2002): 319–324. Access May 12, 2021. https://doi.org/10.1007/s00244-001-0020-7.
Rewendra, Reynetha D.S., Chang Aisha, Aulanni’am Chi-I, Ho-Hsien Chen, Tzou-Chi Huang, and Jue-Liang Hsu. „A novel angiotensin converting enzyme inhibitory peptide derived from proteolytic digest of Chinese soft-shelled turtle egg white proteins”. Journal of Proteomics, 94 (2013): 359–369. Accessed July 12, 2021. https://doi.org/10.1016/j.jprot.2013.10.006.
Roe, John H., Nathan Sill, Michael Columbia, and Frank Paladino. „Trace metals in eggs and hatchlings of Pacific Latherback Turtles (Dermochelys coriacea) Nesting AT Playa Grande, Costa Rica”. Chelonian Conservation and Biology, 10(1) (2011): 3–9. Accessed October 25, 2021. https://doi.org/10.2744/CCB-0837.1.
Roliński, Zbigniew. Farmakologia i farmakoterapia weterynaryjna, 340–342, 455. Warszawa: Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2008.
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 lutego 2010 r. w sprawie wymagań i sposobu postępowania przy utrzymywaniu gatunków zwierząt gospodarskich, dla których normy ochrony zostały określone w przepisach Unii Europejskiej. Dz.U. Nr 56 poz. 344.
Rudnicki-Sipayłło, Andrzej, i Ewa Rusek. Przewodnik kulinarny: Meksyk. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2008.
Schmidt, Justin O., Richard S. Vetter, and Amanda K. Howe. „Egg toxicity in diverse spider taxa”. Journal of Arachnology, vol. 45, no. 2 (2017): 209–212. Accessed May 12, 2021. https://www.jstor.org/stable/44510401.
Seweryn, Ewa, Emilia Królewicz, Kamila Stach, i Irena Kustrzeba-Wójcicka. „Właściwości odżywcze i alergizujące jaj kurzych”. Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 72 (2018): 205–214.
Skwirowski, Piotr. „Komisja Europejska za zakazem chowu klatkowego od 2027”. Rzeczpospolita (2021) (rp.pl, dostęp: 21.12.2022).
Słowik, Małgorzata, Mariola Paszkowska, i Kamil Hozyasz. „Słoiczkowe dania z żółtkiem dla niemowląt – przyczółek zdrowej diety”. Pediatria Polska, 89(4) (2014): 240–244.
Sobczak, Joanna, i Przemysław Marek. „Wpływ podawania kurom nieśnym zielonki z paciorecznika na intensywność barwy żółtka jaja”. Roczniki Naukowe Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego, t. 8, nr 4 (2012): 65–70.
Spodobalska, Roksana, i Małgorzata Wyrzykowska. „Świadomość marki GMO w świetle badań ankietowych”. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, nr 3(3–4) (2015): 45–47.
Strojny, Jacek. „Badanie preferencji konsumentów artykułów spożywczych na przykładzie jaj”. Prace Naukowe. Akademia Ekonomiczna w Katowicach (1998): 349–359.
Sugano, Michihiro, and Ryosuke Matsuoka. „Nutritonal viewpoints on eggs and cholesterol”. Foods, 10(3) (2021): 494.
Szablewski, Tomasz, Ewa Gornowicz, Kinga Stuper-Szablewska, Anna Kaczmarek, i Renata Cegielska-Radziejewska. „Skład mineralny treści jaj kur ras zachowawczych z chowu ekologicznego”. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 5(90) (2013): 42–51.
Sykut, Maciej. „Ocena towaroznawcza jaj”. Nauki Przyrodnicze, 3(5) (2014): 4–10.
Świerczewska, Ewa. Chów drobiu. Warszawa: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, 2008.
Świerczewska, Ewa, Małgorzata Stępińska, i Jan Niemiec. Chów kur. Warszawa: Fundacja Rozwój Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, 1999.
Theansungnoen, Tinnakorn, Patthana Tastub, Misachon Jangpromma, Nualyai Yaraksa, Theeranan Temsiripong, and Sompong Klaynongsruang. „Antimicrobial Efficacy of a Combination of Crocodile (Crocodylus siamensis) Leukocyte Extract and Hen Egg Lysozyme”. Chiang Mai Journal of Science, 45 (2) (2018): 797–810. Accessed June 6, 2021. https://www.thaiscience.info/Journals/Article/CMJS/10989337.pdf.
The Woodland Trust. „Trees mean better business for egg production”. Case study (2015): 1–2.
Trziszka, Tadeusz, Ewa Łukaszewicz, Łukasz Bobak, Artur Kowalczyk, Marek Adamski, i Zbigniew Dobrzański. „Wpływ wzbogacenia paszy algami morskimi i siemieniem lnianym na skład morfologiczny i cechy fizykochemiczne jaj przepiórek japońskich”. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 6(97) (2014): 138–149. Accessed April 13, 2021. http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.ekon-element-000171353665.
Trziszka, Tadeusz, Marek Nowak, i Małgorzata Kaźmierska. „Preferencje konsumentów jaj na rynku wrocławskim”. ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 3(48) (2006): 107–117.
Twardowski, Tomasz. „Opinia publiczna a GMO”. Biotechnologia, 3(78) (2007): 45–65.
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Dz.U. 2022 poz. 916, 1726, 2185, 2375.
Użarowska, Maria, Magdalena Surman, i Marcelina Janik. „Dwie twarze cholesterolu: znaczenie fizjologiczne i udział w patogenezie wybranych schorzeń”. Kosmos. Problemy Nauk Biologicznych, 67, 2(319) (2018): 375–390.
Weiner, Anna, i Krzysztof Kwiatek. „Przetworzone białka pochodzenia zwierzęcego w żywieniu zwierząt gospodarskich – nowe uwarunkowania”. Życie Weterynaryjne, 97(5) (2022): 343–345.
Wilczyńska, Aleksandra, i Michał Wittbrodt. „Wiedza młodzieży akademickiej o żywności genetycznie modyfikowanej i jej postawy wobec tego zagadnienia”. Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni, 73 (2012): 17–22.
Zieleniewska, Monika. „Czy jajka podnoszą poziom cholesterolu? Ile jajek można zjeść w tygodniu? Oto co mówią eksperci”. Medonet (2023) (żywienie.medonet.pl, dostęp: 21.01.2023).
Złotnik, Izabela. „Poziom wiedzy na temat prawidłowego żywienia a zachowania żywieniowe uczniów szkół średnich” [praca magisterska]. Repozytorium Uniwersytetu Jagiellońskiego (2022).
Published
How to Cite
Issue
Section
License
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
