‘Gady’ i ‘ryby’ z perspektywy akwarium (1)

Autor

DOI:

https://doi.org/10.31261/ZOOPHILOLOGICA.2019.05.03

Słowa kluczowe:

świadomość językowa, semantyka, obraz, percepcja, akwarium, płazy i ryby, reptiles and fish

Abstrakt

Na przykładzie symboliki akwarium zawartej w sennikach wyprowadzane są i określane cechy, właściwe dla odbioru i odczuwania tak zwanych obrazów imaginatywnych, obrazów charakterystycznych dla wyobrażania, odczuwania, przeżywania i uświadamiania, konceptualno-oceniających i sensytywnych w swojej istocie wrażeń. Prezentowane są założenia powiązane z obserwacją obiektu, jak również przebywaniem, znajdowaniem się w nim (dotyczy akwarium). Określane są cechy, które oddzielnie jak i wspólnie charakteryzują omawiane stany. Tytułowe gady i ryby na podstawie przytaczanych interpretacji w sennikach są, z jednej strony, elementem zapełniającym akwarium i projekcją jego pozytywu (negatywu w aspekcie ich braku). Z drugiej strony, w sposób niewidoczny, lecz odczuwalny, wchodzą w relacje z obserwującym je w akwarium podmiotem, a następnie znajdującym się w nim człowiekiem, po części w pewnym stopniu utożsamianym z owym podmiotem. Wszystko to razem, charakteryzując semantykę omawianych obrazów (akwarium oraz gadów i ryb w nim), stanowi klucz do zrozumienia i wyjaśnienia zdolności ludzkiej świadomości do przeniesienia samego siebie na inny byt, z interpretacją świata widzialnego, jak i niewidzialnego, i przez siebie przeżywanego.

Biogram autora

Piotr Czerwiński - Uniwersytet Śląski

Piotr Czerwiński – prof. zw. dr hab., kierownik Zakładu Języka Rosyjskiego w Instytucie Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Specjalista w dziedzinie semazjologii, etnosemantyki, etymologii, onomastyki, języka semantycznego tradycji folklorystycznej. Autor podręczników, słowników, monografii, kursów komputerowych. Jego zainteresowania naukowe obejmują szeroko rozumiany obszar powiązań języka i świadomości, w tym również w aspekcie etnologicznym, lingwokulturowym, lingwopsychologicznym, konfrontatywnym. Dotyczy to problematyki leksykologicznej, słowotwórczej, onomazjologicznej, języka polityki, ideologii, środków masowego przekazu, poezji, literatury pięknej, współczesnego uzusu językowego, mówienia, myślenia, metodyki nauczania. W publikacjach poruszających tematy zwierzęce przedmiotem jego rozważań są – oprócz opisów encyklopedycznych (dydaktyko-ekologicznych), etymologicznych, mitologicznych, historyczno-kulturowych, folklorystycznych – przede wszystkim: 1) sposób „zwierzęcej” egzystencjonalności w człowieku, 2) wyobrażenie i wyrażenie konceptualnego oraz emocjonalnego człowieka przez obrazowość, mentalność i kod, który może cechować i nierzadko cechuje zwierzęta, 3) animalistyczna (lecz nie bestiarna) stała, rozumiana czasem jako μεταμόρφωσις i transcendencja, z reguły będąca sposobem percepcji, bytowania i orientacji w rzeczywistości.

Bibliografia

BAUMGARTEN A.: Wielki sennik. Tłum. z niem. (Das große Buch der Traumdeutung). M. Antkowiak. Warszawa 2005.

GOSTEV A.A., RUBAHIN, V.F.: Klassifikaciâ obraznyh âvlenij v svete sistemnogo podhoda [Èlektronnyj resurs]. Režim dostupa: http://www.voppsy.ru/issues/1985/851/851033.htm [data obraŝeniâ: 15.02.2015].

Inny słownik języka polskiego. T. I. Red. M. BAŃKO. Warszawa 2000.

ČERVINSKIJ, Pëtr, 2015. Prostranstva v snah. Semantika orientacionnyh motivov. Ternopolʹ, Krok.

Słownik wyrazów obcych. Zebrała: L. WIŚNIAKOWSKА (na podstawie: Wielki słownik wyrazów obcych. Red. M. BAŃKO). Warszawa 2004.

Opublikowane

2019-12-25

Jak cytować

Czerwiński, P. (2019). ‘Gady’ i ‘ryby’ z perspektywy akwarium (1). Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies, (5), 15–33. https://doi.org/10.31261/ZOOPHILOLOGICA.2019.05.03