Konieczność zrewidowania relacji określanych przez prawo pracy: pandemia, rynek pracy, społeczna innowacja
DOI:
https://doi.org/10.31261/zpppips.2021.19.05Słowa kluczowe:
COVID-19, rynek pracy, dystans społeczny, automatyzacja, prawo pracyAbstrakt
Zmiana stosunków w zakresie prawa pracy uległa przyspieszeniu w wyniku ostatnich wydarzeń. Nagły wybuch pandemii wymusił rewizję procesów zachodzących na rynku pracy. Zmagamy się z licznymi problemami podczas wychodzenia z kryzysu; musimy również postawić zasadnicze pytania i szukać na nie odpowiedzi. Jedno jest pewne: świat nie będzie już taki jak wcześniej. Sytuacja wywołana przez COVID-19 jest katastrofą, lecz jednocześnie jest ona szansą na stworzenie innego, być może sprawiedliwszego, rynku pracy. Nasuwa się szereg pytań, na które nie odpowiemy od razu, ale które mimo to powinniśmy odważnie zadać. Analizując początkowe etapy epidemii, naświetlamy zaistniałe problemy, nie usiłując udzielić konkretnych odpowiedzi na każdy z nich. Wersja artykułu przedłożona do publikacji powstała w kwietniu 2020 roku, więc do czasu jego opublikowania zapewne pojawiły się odpowiedzi na niektóre z postawionych przez nas pytań; zapewne jednak wiele z nich pozostaje otwartych.
Bibliografia
AI at work: It’s time to Embrace AI. http://www.oracle.com/us/products/applications/oracle-ai-at-work-report-5037501.pdf, (17/ 02/ 2020).
Bales R.: “COVID-19 and Labour Law: U.S.” Italian Labour Law Journal 2020/1 (DOI: https://doi.org/10.6092/issn.1561-8048/10807).
Bello J., Collins S., Dreischmeier R., Libarikian A.: Innovating from necessity: The business-building imperative in the current crisis. https://www.mckinsey.com/business-functions/mckinsey-digital/our-insights/innovating-fromnecessity-the-business-building-imperative-in-the-current-crisis?cid=othereml-alt-mip-mck&hlkid=5b915457a2bd482296d3599f394b76c3&hctky=11535124&hdpid=3363065a-4a26-4da5-a605-b6868bf6781c, (19/ 04/ 2020).
Deloitte press release: A vállalati IT kihívásai COVID19 kapcsán. https://www2.deloitte.com/hu/hu/pages/technologia/articles/a-vallalati-it-szerepe-azuzletmenet-folytonossag-fenntartasaban.html#, (28/ 03/ 2020).
Di Stefano V.: Labour and social protection in times of COVID-19. https://www.youtube.com/watch?v=UQPzbdP0kEY&feature=youtu.be&fbclid=IwAR0Qn3V9TvfoaUV55sGD5gih661U9rABtLr-labduq3-itlye0yrWdGwLEw, (19/04/ 2020).
Dzieza J.: How hard will the robots make us work?, https://www.theverge.com/2020/2/27/21155254/automation-robots-unemployment-jobs-vs-humangoogle-amazon, (21/03/2020).
Frequently asked questions: The impact of the coronavirus (COVID-19) pandemic on The Employment Situation for March 2020. https://www.bls.gov/cps/employment-situation-covid19-faq-march-2020.pdf, (19/04/ 2020).
Fülöp Gy., Szegedi K., Illés B., Kerchner: A vállalati társadalmi felelősségvállalás és a társadalami innováció kapcsolata. 2015. http://t-modell.uni-miskolc.hu/files/8608/F%C3%BCl%C3%B6p+Gyula-Szegedi+Krisztina-Ill%C3%A9s+Bal%C3%A1zs-Kerchner+Andr%C3%A1s.pdf (27 January 2020).
Graeber D.: “On the Phenomenon of Bullshit Jobs: A Work Rant.” Strike Magazine, http://www.strike.coop/bullshit-jobs/, (04/ 04/ 2020).
Graeber D.: Bullshit Jobs, New York, 2018.
Horwitz J.: Robots rising: Coronavirus drives up demand for non-human labour in China. https://www.thestar.com.my/tech/tech-news/2020/03/23/robots-rising-coronavirus-drives-up-demand-for-non-human-labour-in-china, (27/ 03/2020).
https://www.facebook.com/fordulatfolyoirat/posts/3587921061280126, (19/04/2020).
Hurley J.: Coronavirus: A labour market earthquake. https://www.eurofound.europa.eu/publications/blog/coronavirus-a-labour-market-earthquake, (19/04/ 2020).
ILO Monitor: COVID-19 and the world of work. Second edition - Updated estimates and analysis. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/----dcomm/documents/briefingnote/wcms_740877.pdf, (19/04/ 2020).
ILO: COVID-19 causes devastating losses in working hours and employment, https://www.ilo.org/global/about-the-ilo/newsroom/news/WCMS_740893/lang--en/index.htm?fbclid=IwAR2DZB8znFirijfyNKsFkTT9gYd332LJoIANeWaGlVy4q1vikJZLBfs8IZI, (19/04/2020).
Innováció, az innováció jelentése. https://innovacio-menedzsment.hu/innovacio, (16/01/2020).
Kocziszky Gy., Veresné Somos M., Balaton K.: “A társadalmi innováció vizsgálatának tapasztalatai és fejlesztési lehetőségei”, Vezetéstudomány, vol. XLVIII. No. 6–7, 2017.
Köhler M.: Arbeitsnehmerbegriff im Sport, Hamburg, 2008.
Kravchenko A.: The Future of Tourism Post-COVID-19. https://www.unescap.org/blog/future-tourism-post-covid-19, (19/04/ 2020).
Kurzarbeit könnte Wirtschaftseinbruch fast halbieren, https://www.zeit.de/wirtschaft/2020-04/kurzarbeit-coronavirus-pandemie-wirtschaftseinbruch, (20/04/ 2020).
Martinez M.R.: Universal basic income: Will it become a reality after lockdown is lifted?, https://www.euronews.com/2020/04/17/universal-basic-incomewill-it-become-a-reality-after-lockdown-is-lifted, (20/ 04/ 2020).
McKinsey Global Institute: A Future that Works: Automation, Employment, and Productivity. https://www.mckinsey.com/~/media/mckinsey/featured%20insights/Digital%20Disruption/Harnessing%20automation%20for%20a%20future%20that%20works/MGI-A-future-that-works-Full-report.ashx, (12/01/2020).
Mélypataki G.: “Az új foglalkoztatási formák és a társadalmi innováció hatása a szociális biztonságra”, Magyar Munkajog E-folyóirat 2019/1.
Mélypataki G.: “Dematerialisation of Workplace in Non-Classical Labour Law Relations.” Zbornik Radova Pravni Fakultet (NOVI SAD) LII : 2 pp. 2019.
Michael R.: Die Arbeitsaufgabe und der Arbeitnehmerbegriff. Frankfurt am Main, Bern, New York, 1985.
Mohr W.: Der Arbeitnehmerbegriff im Arbeits und Steuerrecht, Frankfurt am Main, 1994.
Morath E.: “The 5-Hour Workday Gets Put to the Test - To be more efficient, consulting firm tries limiting office email use and banning social media on the job”, The Wall Street Journal, https://www.wsj.com/articles/the-5-hourworkday-gets-put-to-the-test-11571876563, (02/11/2019).
Nagy Sz.: “A digitális társadalmi innováció”, Észak-magyarországi Stratégiai Füzetek, vol. XVI. 1, 2019.
Nikisch A.: Die Grundformen des Arbeitsvertrags und der Anstellungsvertrag, Berlin, 1926.
O’Shea L.: “We Keep You Alive - Unskilled labor does not exist.” Baffler Issue 50, 2020 March, https://thebaffler.com/salvos/we-keep-you-alive-oshea, (19/ 04/ 2020).
Osborne H.: Coronavirus Outbreak May Have Started as Early as September, Scientists Say. https://www.newsweek.com/coronavirus-outbreak-september-not-wuhan-1498566?fbclid=IwAR3zDl2ecmJMaBuizRlSxh0XsKfDwFz83Ty-6cRzvXwhwA71kP2xfj23TqA, (20/04/ 2020).
Osburg T., Schmidpeter R.: Social Innovation, Solutions for a sustainable future, Heidelberg, 2013.
Paba S, Solinas G.: “In Favour of Machines (But Not Forgetting the Workers): Some Considerations on the Fourth Industrial Revolution”, in: Working in Digital and Smart Organizations, E. Alles (ed.) et al.:, 2018 (https://doi.org/10.1007/978-3-319-77329-2).
Pallash U: Arbeitsrecht–Ein Lehrbuch für Wirtschaftwissenschaftler, München, 2010.
Paulovics A., Cseh G.: “Állam és társadalmi innováció.” Közjogi Szemle, 2018/4.
Piskóti I.: Az innováció fogalmi, tartalmi meghatározása. http://www.piskotiistvan.hu/attachments/article/40/innovaciomarketing-megalapozas-az_innovacio_fogalmi_tartalmi_meghatarozasa.pdf, (10/01/2020).
Pullinger M.: “Working time reduction policy in a sustainable economy: Criteria and options for its design”, Ecological Economics Volume 103, 2014, 11–19. (doi: https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2014.04.009).
Purves M.: You’re Not Just Imagining It. Your Job Is Absolute BS, https://www.bloomberg.com/news/articles/2018-05-15/bullshit-jobs-by-david-graeberreview, (05/ 04/ 2020).
Rácz Z.: Innováció és munkajog. VII. IRI Társadalomtudományi Konferencia Stúrovo 2019. június 19–20.
Richardi R.: Münchener Handbuch Arbeitsrecht, München, 2009.
Riso S.: Technology is our ally against the Coronavirus, https://www.eurofound.europa.eu/publications/blog/technology-is-our-ally-against-the-coronavirus, (19/ 04/ 2020).
Szalai E.: Koronavírus és a jövő alternatívái. https://merce.hu/2020/04/01/szalaierzsebet-koronavirus-es-a-jovo-alternativai/?fbclid=IwAR1LwRtpTVT9AO4-nsFBTx-8sR_CF1F5zdf-VsEbb3yTznZfCHBtPHp3TN4, (19/04/ 2020).
UNWTO Statement on the Novel Coronavirus Outbreak. https://webunwto.s3.eu-west-1.amazonaws.com/s3fs-public/2020-02/31012020%20Coronavirus%20EN.pdf, (19/04/ 2020).
Varga K.: “Társadalmi innováció az önkormányzatok működésében” in: Társadalmi innováció és felelősségvállalás Észak-Magyarországon. Lipták K. (ed.), Miskolc, 2017.
Wank R.: Arbeitnehmerbegriff und Selbstständige. München, 1988.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
