Pojęcie wydobywania kopalin ze złóż w kontekście prawa wodnego

Abstrakt

W ostatnim numerze „Prawnych Problemów Górnictwa i Ochrony Środowiska” Sebastian Wójcik-Jackowski w interesujący sposób zajął się problematyką podwójnej reglamentacji przez przepisy ustaw z dnia 9 czerwca 2011 r. — Prawo geologiczne i górnicze oraz z dnia 20 lipca 2017 r. — Prawo wodne działalności polegającej na wydobywaniu z wód powierzchniowych kamieni, żwiru, piasku i innych materiałów, dalej dla uproszczenia określanych także jako kruszywa. Działalność ta może być mianowicie postrzegana zarówno jako wydobywanie kopalin ze złóż w rozumieniu pierwszej z powołanych ustaw, która podlega przewidzianym przez nią wymogom, m.in. łączącym się z obowiązkiem uzyskania
koncesji, jak i jako korzystanie z wód, mogące wymagać pozwolenia wodnoprawnego. S. Wójcik-Jackowski już w punkcie wyjścia swoich rozważań nawiązał zarazem do wcześniejszego artykułu, jaki ukazał się na ten temat na łamach PPGiOŚ, podając w wątpliwość przyjęte w nim założenie, że kruszywa stanowią złoże kopaliny. Podsumowując natomiast swój wywód, przyznał, że zagadnienie pozostaje nadal otwarte, co można potraktować jako zaproszenie do dalszej dyskusji i do jej kontynuacji w kolejnym opracowaniu, składającym się już przez to na cykl publikacji naświetlających zagadnienie z różnych perspektyw i wyodrębniających się w zwarty wątek tematyczny, jaki Czytelnik PPGiOŚ mógłby prześledzić. Stanowisko S. Wójcika-Jackowskiego, które nie budzi zastrzeżeń, zwłaszcza jeśli chodzi o analizę przepisów Prawa wodnego i specjalistycznych
kwestii hydrologicznych, skłania zaś do dalszych refleksji, szczególnie z punktu widzenia Prawa geologicznego i górniczego. Refleksje te, ze względu na przedstawioną tezę wyjściową, negującą — jak się okaże, w przeważającym stopniu słusznie — uznanie materiałów wydobytych z wód za złoża kopalin, muszą mieć charakter głównie terminologiczny i koncentrować się na wyjaśnieniu treści i zakresu pojęć, które w istocie mają zasadnicze znaczenie dla zastosowania do określonej działalności przepisów Prawa geologicznego i górniczego regulujących wydobycie kopalin ze złóż. Zależy to bowiem od ustalenia po pierwsze, że przedmiotem działalności jest kopalina, po drugie że kopalina znajduje się w złożu i po trzecie — że działalność polega na wydobyciu. Dopiero wówczas można też rozstrzygać ewentualną kolizję pomiędzy Prawem geologicznym i górniczym a Prawem wodnym, która wchodzi przecież w rachubę jedynie wtedy, gdy dany stan faktyczny wyczerpuje hipotezy przepisów zamieszczonych
w obu tych aktach prawnych. Problem zbiegu tych przepisów w rozpatrywanej materii powstaje wszak, gdy jedna działalność może być kwalifikowana jednocześnie jako korzystanie z wód i wydobywanie kopalin ze złóż. W opracowaniu zostaną omówione trzy przywołane wyżej pojęcia, z niezbędnym uwzględnieniem Prawa wodnego. Wcześniej jednak, tytułem krótkiego wprowadzenia merytorycznego, przedstawienia wymaga problem, który S. Wójcik-Jackowski zamierzał rozstrzygnąć, i wcześniejsze próby podejmowane w doktrynie w tym zakresie. Pozwoli to ocenić, czy i w jakim stopniu problem ten został rozwiązany.