Refiguracje męskości w „narracjach prostatycznych”
DOI:
https://doi.org/10.31261/Rana.2021.3.01Słowa kluczowe:
prostata, nowotwór, męskość, starzenie się, gender, patografiaAbstrakt
Jednym z najbardziej rozpowszechnionych rodzajów nowotworu jest dotykający wielu mężczyzn nowotwór prostaty. Jako dotykający nie tylko cielesności, ale także społecznej i kulturowej tożsamości mężczyzny długo pozostawał w sferze tabu, choć od czasu eseju Susan Sontag Choroba jako metafora dokonuje się w kulturze Zachodu stopniowa detabuizacja raka. W ostatnich latach obserwujemy uobecnianie się „dyskursu prostatycznego” przez jego literackie zapisy, kulturowe reprezentacje, akcje świadomościowe czy wreszcie publiczne debaty. Ten moment jest interesujący dla badacza‑literaturoznawcy: „dyskurs prostatyczny” analizować trzeba na przecięciu kilku relatywnie nowych subdyscyplin nauk humanistycznych i społecznych: krytycznych studiów nad mężczyznami i męskościami, age studies i dyskursu maladycznego.
Sięgając do tych trzech obszarów, autor poddaje lekturze powieść Duch wychodzi Philipa Rotha, powieść L’ablation Tahara Ben Jellouna (I wyd. 2014, nietłumaczona), esej/dziennik Philippe’a Petita: Philosophie de la prostate (wyd. 2018, nietłumaczona).
Na podstawie przeprowadzonych analiz autor formułuje wniosek, że dokonujące się na naszych oczach rozpoznanie prostaty jako ważnego obszaru męskiej cielesności może przyczynić się do znaczących przesunięć w rozumieniu kulturowych i społecznych konwencji męskości.
Bibliografia
Armengol J.M.: Aging as Emasculation? Rethinking Aging Masculinities in Contemporary U.S. Fiction. „Critique: Studies in Contemporary Fiction” 2018, vol. 59, issue 3, s. 355–367.
Ben Jelloun T.: L’ablation. Paris 2018.
Bettelheim B.: Rany symboliczne. Rytuały inicjacji i zazdrość męska. Tłum. D. Danek. Warszawa 1989.
Casper M.J., Moore L.J.: Missing Bodies. The Politics of Visibility. New York 2009.
Cultural Encyclopedia of the Penis. Eds. M. Kimmel, A. Kennedy, Ch. Milrod. New York–London 2014.
Driel M. van: Manhood. The Rise and Fall of the Penis. Trowbrigde 2010.
Dryer R.: The Matter of Images: Essays on Representations. London–New York 1993.
Flannigan‑Saint‑Aubin A.: The Male Body and Literary Metaphors for Masculinity. In: Theorizing Masculinities. Eds. H. Brod, M. Kaufmann. London 1994, s. 239–258.
Gray R.E., Fitch M.I., Fergus K.D., Mykhalovskiy E., Church K.: Hegemonic Masculinity and the Experience of Prostate Cancer. „Journal of Aging & Identity” 2002, no 1, s. 43–63.
Hegel G.W.F.: Fenomenologia ducha. Przeł. Ś.F. Nowicki. Warszawa 2010.
Leverenz D.: Aging beyond Masculinities, Or, the Penis as Failed Synecdoche. In: Alternative Masculinities for a Changing World. Eds. À. Carabí, J.M. Armengol. London–New York 2014, s. 63–91.
Littell J.: Łaskawe. Przeł. M. Kamińska‑Maurugeon. Kraków 2008.
Ładoń M.: Chłopaki nie płaczą. Figury męskiego chorowania („Do szpiku kości” Krzysztofa Jaworskiego). W: Biopolityka męskości. Red. T. Kaliściak, W. Śmieja, przy współpracy P. Mosaka. Warszawa 2020, s. 165–183.
Ładoń M.: Choroba jako literatura. Studia maladyczne. Katowice 2019.
Masculinities and Literary Studies. Intersections and New Directions. Eds. J. Armengol [et al.]. New York–London 2017.
Men’s Health and Illness. Gender, Power and the Body. Eds. D. Sabo, D.F. Gordon. New York 1995.
Petit Ph.: Philosophie de la prostate. Paris 2018.
Reeseer T.W.: Masculinities in Theory. An Introduction. Oxford 2010.
Roth Ph.: Duch wychodzi. Przeł. J. Kozak. Warszawa 2010.
Segal L.: Out of Time: The Pleasures and the Perils of Ageing. London 2013.
Spector‑Mersel G.: Never‑Aging Stories: Western Masculinity Hegemonic Masculinity Scripts. „Journal of Gender Studies” 2006, vol. 15, no 1, s. 67–82.
Śmieja W.: Biopolityka i pole teoretyczne studiów nad męskościami. W: Biopolityka męskości. Red. T. Kaliściak, W. Śmieja, przy współpracy P. Mosaka. Warszawa 2020, s. 15–36.
Śmieja W.: Hegemonia i trauma. Literatura wobec dominujących fikcji męskości. Warszawa 2017.
Thomas C.: Male Matters: Masculinity, Anxiety and the Male Body on the Line. Chicago 1996.
Thorwald J.: Męska plaga. Seks, pożądanie i kłopoty z prostatą. Przeł. M. Borowski. Kraków 2011.
Žižek S.: Less than Nothing: Hegel and the Shadow of Dialectical Materialism. London 2012.
https://www.bbc.co.uk/sounds/play/b00803hy [dostęp: 16.07.2020].
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
