Blizna po solidarności. Polski ruch antyłowiecki w świetle tradycji XIX‑wiecznej ekologii i praktyki nieposłuszeństwa obywatelskiego

Autor

DOI:

https://doi.org/10.31261/Rana.2021.3.11

Słowa kluczowe:

myślistwo, tradycja, ekologia, sumienie, nieposłuszeństwo obywatelskie

Abstrakt

Spór pomiędzy zwolennikami myślistwa oraz jego przeciwnikami z jesieni 2019 i zimy 2020 roku dotyczył zarządzania dobrami publicznymi. Jego rozwój przybrał kształt swego rodzaju manewrów wojennych, które wraz z kumulowaniem się kolejnych zakazów mogły przekształcić się w replikę wojny domowej. Przeszkodził temu rozwój pandemii. Tym samym ruch antyłowiecki, zdobywający sobie coraz większą popularność wśród ludzi, dla których leśne spacery stały się pierwszym w życiu doświadczeniem aktywizmu, praktycznie przestał istnieć. Czy był zatem obcym implantem, jak sugerowały głosy mu przeciwne? Autorka tego eseju zakłada, że ruch antymyśliwski był projektem zarówno altruistycznym, jak i edukacyjnym, który za podstawę postawił sobie solidarność i empatię oraz gotowość do poświęceń na rzecz innych, w tym wypadku – leśnych zwierząt, do których strzela się metonimicznie, w zastępstwie obywateli praktykujących nieposłuszeństwo obywatelskie, z którymi wciąż nie wypada prowadzić otwartej wojny.

Bibliografia

A38% Polaków czyta książki. https://www.bn.org.pl/w-bibliotece/3413-38%25-polakow-czyta-ksiazki.html [dostęp: 15.07.2020].

American Conservationism Timeline. https://www.nps.gov/mabi/learn/historyculture/conservation-timeline-1801-1900.htm [dostęp: 24.09.2020].

Andrzejczak T.: Wypadki na polowaniach. To nie musiało się zdarzyć. Warszawa 2010.

Arendt H.: O przemocy. Nieposłuszeństwo obywatelskie. Przeł. A. Łagodzka, W. Madej. Warszawa 1999.

Czuchnowski W.: PiS i Konfederacja za dopuszczeniem dzieci do polowań. „Gazeta Wyborcza”, 15 kwietnia 2020. https://wyborcza.pl/7,75398,25872338,dzieci-napolowaniach-pis-jest-za.html [dostęp: 10.07.2020].

Duda A.: List do wszystkich tych, którzy są przyjaciółmi zwierząt. https://www.facebook.com/RuchAntylowieckiWielkopolska/photos/a.251191325807683/477511779842302/?type=3&theater [dostęp: 10.07.2020].

Dutton K.: Mądrość psychopatów. Lekcja życia pobrana od świętych, szpiegów i seryjnych morderców. Przeł. M. Wyrwas‑Wiśniewska. Warszawa 2014.

„Ekologizm is very dangerous and contrary to the Bible”, warns Polish archbishop. „Notes from Poland”, 27 grudnia 2019. https://notesfrompoland.com/2019/12/27/ecologism-is-very-dangerous-and-contrary-to-the-bible-saysarchbishop-

of-krakow/?fbclid=IwAR1HEFGnV3pngWq1qBP7z2kC5YbyAXvsq7kD7oBzOWoHP2asUzulRIc5Lv8 [dostęp: 10.07.2020].

Elżanowski A.: Motywacja i moralność łowiecka. „Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies” 2018, nr 4, s. 121–191.

Etyczne potępienie myślistwa. Red. D. Probucka. Kraków 2020.

Historia kultury materialnej Polski. T. 5: Od 1795 do 1870 roku. Red. W. Hensel, J. Pazdura. Wrocław 1978.

Jurszo R.: Dzieci na polowaniach i łowy z łukiem w miastach. Ministerstwo ukrywa prace nad zmianą prawa łowieckiego. https://oko.press/dzieci-na-polowaniach-ilowy-z-lukiem-w-miastach-ministerstwo-ukrywa-prace-nad-zmiana-prawalowieckiego/?fbclid=IwAR3IzUT6Yq5WmUPV3U8Qzj_L7GFgRAsdkGUjmpDYN5aEOUhUdlnlil5e5BM [dostęp: 10.07.2020].

Kojzar K.: Prezydent podpisał ustawę „lex Adranowski”. Koniec z bezpiecznymi spacerami po lesie. „SmogLab”, 29 stycznia 2020. https://smoglab.pl/prezydent-podpisal-ustawe-lex-adranowski-koniec-z-bezpiecznymi-spacerami-w-lesie/ [dostęp: 10.07.2020].

Kolbuszewski J.: Ochrona przyrody a kultura. Warszawa 1990.

Koonz C.: How the Nazis Made Anti‑Semitism Respectable. https://www.youtube.com/watch?v=usL9bmrnQRk [dostęp: 12.07.2020].

Koonz C.: The Nazi Conscience. Cambridge 2003.

Kossak S.: Saga Puszczy Białowieskiej. Warszawa 2016.

Kulisiewicz B.: Prawne, psychologiczne i etyczne konteksty udziału dzieci w polowaniach. W: Etyczne potępienie myślistwa. Red. D. Probucka. Kraków 2020, s. 163–178.

Kurzyp A., Chyż B.: Śmierć na polowaniach. Giną nie tylko zwierzęta, ale również ludzie. https://biqdata.wyborcza.pl/biqdata/7,159116,25425445,mapa-wypadkowna-polowaniach-gina-nie-tylko-na-zwierzeta.html [dostęp: 10.07.2020].

Leszczyński A.: Ludowa historia Polski. Warszawa 2020.

Łobodziński F.: Obłudni z piórkiem. „Newsweek”, 3 listopada 2018. https://www.newsweek.pl/polska/odrazajacy-obludni-z-piorkiem/hm7ezxe?fbclid=IwAR3w6GZvgnW8IBDmxJsvS_YyQiIqrSSD0NtRAYjySycOvvZfS9JLGiDKkME [dostęp: 10.07.2020]

Magdalena Biejat odwołana z funkcji przewodniczącej sejmowej komisji rodziny. TVP Info, 16 stycznia 2020. https://www.tvp.info/46223507/magdalena-biejat-odwolana-z-funkcji-przewodniczacej-sejmowej-komisji-rodziny [dostęp: 10.07.2020].

Minister Środowiska pod dyktando myśliwych wysyła dzieci na polowanie. Pracownia na rzecz Wszystkich Istot. Aktualności, 25 września 2019. https://pracownia.org.pl/pracownia-aktualnosci/476-minister-srodowiska-pod-dyktando-mysliwych-wysyla-dzieci-na-polowanie [dostęp: 10.07.2020].

Mytych B.: Poetyka i łowy. O idei dawnego polowania w literaturze polskiej XIX wieku. Katowice 2004.

Nyczka T.: „Łowiectwo może stać się pasją dziecka”. Posłowie Lewicy zagłosowali tak jak PiS. „Gazeta Wyborcza”, 17 kwietnia 2020. https://poznan.wyborcza.pl/poznan/7,36001,25877188,lowiectwo-moze-stac-sie-pasja-dziecka-poslowie-zlewicy-zaglosowali.html [dostęp: 10.07.2020].

Podgórski J.: Zwierzęta futerkowe, a sprawa polska – czyli dlaczego minister Ardanowski ma rację? „Świat Rolnika”, 19 lipca 2018. https://swiatrolnika.info/zwierzeta-futerkowe-a-sprawa-polska-czyli-dlaczego-minister-ardanowskima-racje [dostęp: 10.07.2020].

Polowanie z dziećmi – lekcja życia czy okrutna tradycja? Kontrowersyjna akcja promocyjna [ankieta]. https://esopot.pl/pl/11_wiadomosci/4453_polowanie-z-dziecmi---lekcja-zycia-czy-okrutna-tradycja-kontrowersyjna-akcja-promocyjnaankieta-.html [dostęp: 10.07.2020].

Posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniach 15 i 16 kwietnia 2020 roku oraz 10. posiedzenie Sejmu IX kadencji. https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/transmisje.xsp?unid=02AB509B398A0463C12584C6004EAD98&fbclid=IwAR2Ovu0jyjAx56akVaW941K61rSF2gp4ZzwB1AfhzR10wEZXg taO0CXe8A [dostęp: 10.07.2020].

Praktyka – utopia ‒ metafora. Wynalazek w XIX wieku. Red. J. Kubicka, M. Litwinowicz-Droździel. Warszawa 2016.

Prof. Simon: Nie rozumiem prześladowania ludzi za bieganie czy rower. Niech założą maski i się ruszają. „Wprost”, 9 kwietnia 2020. https://www.wprost.pl/kraj/10313688/prof-simon-nie-rozumiem-przesladowania-ludzi-za-bieganieczy-rower-niech-zaloza-maski-i-sie-ruszaja.html?fbclid=IwAR2GOZeXEP-JpifDb19piZeDcUYJkJJ6vJjO6mYC6q3Bl2TMbLmaSJodOoU [dostęp: 10.07.2020].

Rogowska B.: Łódzcy myśliwi: „Zieloni chcą nam narzucić, jak mamy wychowywać dzieci”. https://lodz.wyborcza.pl/lodz/7,35136,25867258,sejm-zaglosuje-w-sprawie-udzialu-dzieci-w-polowaniach-lodzcy.html?fbclid=IwAR1_jQlkrrLJ2Zye-lC6A8To1wrLXaI8IsyA0CH1FHyIq-vh18sh97741Y [dostęp: 10.07.2020].

Rok 1939 w dzienniku Hansa Franka. Przeł. W. Grotowicz. Wstęp i oprac. P. Kosiński. Warszawa 2019.

Skibińska R.: Walka o ziemię bez strzałów i myśliwych. „Polityka”, 29 czerwca 2019. https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/spoleczenstwo/1797954,1,walka-oziemie-bez-strzalow-i-mysliwych.read [dostęp: 10.07.2020].

Stoczewska B.: Jeszcze raz o obywatelskim nieposłuszeństwie – interpretacje. Spory wokół pojęcia. „Krakowskie Studia Międzynarodowe” 2017, nr 3, s. 83–99.

Szafer W.: Tatrzański Park Narodowy. Kraków 1962.

Szczęśniak A.: Zieloni: Nie wiedzieliśmy, kim jest przewodnicząca komisji środowiska. OKO.press, 18 listopada 2019. https://oko.press/zieloni-nie-wiedzielismy-kimjest-przewodniczaca-komisji-srodowiska/ [dostęp: 10.07.2020].

Thoreau H.D.: Obywatelskie nieposłuszeństwo. W: Idem: Życie bez zasad: eseje. Wybrała, przeł., przedmową i przypisami opatrzyła H. Cieplińska. Warszawa 1983, s. 197–229.

Tokarz W.: Dzieje Polski: 1816–1831. Warszawa 1930.

Torat Chowot ha‑Lewawot (Nauka obowiązków serca). https://www.jhi.pl/psj/Bachia_ben_Josef_ibn_Pakuda_(Bakoda) [dostęp: 12.07.2020].

[Tylko u nas] ks. prof. A. Maryniarczyk: Ideologia ekologizmu, na którą słusznie zwrócił uwagę ks. abp Marek Jędraszewski, wyrasta przede wszystkim z negacji natury. Radio Maryja, 27 grudnia 2019. https://www.radiomaryja.pl/informacje/tylko-u-nas-ks-prof-a-maryniarczyk-ideologia-ekologizmu-na-ktora-slusznie-zwrocil-uwage-ks-abp-marek-jedraszewski-wyrasta-‑przede-wszystkim-z-negacji-natury/?fbclid=IwAR1h1o8w7sQkwaD1rmF946KbKNeffaPTm7AF_3goRfRAocDAL1WZ8m4f9Nk [dostęp: 10.07.2020].

Uhlig D.: Sejm za specustawą ws. ASF z zakazem utrudniania polowań. Część opozycji głosowała jak PiS. „Gazeta Wyborcza”, 20 grudnia 2019. https://sonar.wyborcza.pl/sonar/7,156422,25534894,specustawa-ws-asf-przyjeta-bedzie-zakaz-utrudniania-polowan.html?utm_source=facebook.com&utm_medium=SM&utm_campaign=FB_Gazeta_Wyborcza&fbclid=IwAR0sXK

dTZEMmyuu95EjbDa7cTYwOPWMy9kfkIwmm_E-m80JbaE7p9EWqMjw[dostęp: 10.07.2020].

Urbańczyk M.: Przeciw segregacji rasowej. Idea nonviolence i jej filozoficzne korzenie w myśli społecznej Martina Luthera Kinga. „Filo‑Sofija” 2015, nr 29, s. 177–191.

Wajrak A.: „Polska rżnie lasy, aż wióry lecą”. „Gazeta Wyborcza”, 7 lipca 2020. https://wyborcza.pl/7,75400,26104840,polska-rznie-lasy-az-wiory-leca.html [dostęp: 10.07.2020].

Włodek L.: „Wynocha z lasu!” Stoimy, bo kiedy tu jesteśmy, oni nie mogą strzelić. „Magazyn TVN24”, 20 stycznia 2018.

Pobrania

Opublikowane

2021-05-11

Jak cytować

Morska, I. (2021) „Blizna po solidarności. Polski ruch antyłowiecki w świetle tradycji XIX‑wiecznej ekologii i praktyki nieposłuszeństwa obywatelskiego”, Rana. Literatura - Doświadczenie - Tożsamość, (1 (3), s. 1–24. doi: 10.31261/Rana.2021.3.11.

Numer

Dział

Lektury i diagnozy