Small and Fragile: Svetlana Alexievich’s "Last Witnesses: An Oral History of the Children of World War II" as a History of War from a Child’s Perspective
DOI:
https://doi.org/10.31261/Rana.2022.5.05Keywords:
Svetlana Alexievich, Last Witnesses: An Oral History of the Children of World War II, child’s perspective, World War II, private/publicAbstract
The article offers an analysis of Svetlana Alexievich’s Last Witnesses: An Oral History of the Children of World War II as a history of war from a child’s perspective. Giving the voice to those whose childhood fell on wartime and occupation is a step towards discovering children’s wartime experience as well as a gesture against its ideologisation and politicisation. The protagonists’ memories assembled in the reportage allow us to recreate the children’s point of view about the aforementioned events, which usually remains omitted from the official historical discourse shaped in the USSR.
References
Adamowicz A., Bryl J., Koleśnik W.: Ja ze spalonej wsi…: świadectwa ocalonych. Tłum. M.J. Kononowicz, J. Litwiniuk. Wstęp F. Sielicki. Pax, Warszawa 1978.
Aleksijewicz S.: Ostatni świadkowie. Utwory solowe na głos dziecięcy. Przeł. J. Czech. Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2013.
Aleksijewicz S.: Wojna nie ma w sobie nic z kobiety. Przeł. J. Czech. Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2015.
Ariès Ph.: Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach. Przekł. M. Ochab. Marabut, Gdańsk 1995.
Benjamin W.: O pojęciu historii. Tłum. T. Krzemieniowa. W: W. Benjamin: Anioł historii: eseje, szkice, fragmenty. Wybór i oprac. H. Orłowski. Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1996, s. 413–425.
Brzóstowicz-Klajn M.: Dziecko w kleszczach propagandy (casus realizmu socjalistycznego). W: Zobaczyć dziecko. Literackie i filmowe portrety dziecka w Polsce w XX wieku. Red. A. Ossowska-Zwierzchowska. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2012, s. 49–71.
Chakrabarty D.: Historie mniejszości, przeszłości podrzędne. Tłum. E. Domańska. W: Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Antologia. Red. E. Domańska. Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2010, s. 391–414.
Dostojewski F.: Bracia Karamazow. Tłum. A. Wat. T. 1. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1994.
Gittins D.: Historia konstruktów dzieciństwa. W: Wprowadzenie do badań nad dzieciństwem. Oprac. M.J. Kehily. Przekł. M. Kościelniak. Wydawnictwo WAM, Kraków 2008, s. 43–60.
Gosk H.: Zamiast końca historii. Rozumienie oraz prezentacja procesu historycznego w polskiej prozie XX i XXI wieku podejmującej tematy współczesne. Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2005.
Heller A.: Pamięć i zapominanie. O sensie i braku sensu. Tłum. A. Kopacki. „Przegląd Polityczny” 2001, nr 52/53, s. 21–27.
Jagodzińska M.: Rozwój pamięci w dzieciństwie. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003.
Katajew W.: Syn pułku. Tłum. J. Dmochowska. Wydawnictwo Prasa Wojskowa, Warszawa 1950.
Kowalska-Leder J.: Czy dzieci kłamią? W: Eadem: Doświadczenie Zagłady z perspektywy dziecka w polskiej literaturze dokumentu osobistego. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2009, s. 271–291.
Krupa B.: Opowiedzieć Zagładę. Polska proza i historiografia wobec Holocaustu (1987–2003). Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków 2013.
Kurkowska-Budzan M.: Historia zwykłych ludzi. Współczesna angielska historiografia dziejów społecznych. Historia Iagiellonica, Kraków 2003.
Leociak J.: Doświadczenia graniczne. Studia o dwudziestowiecznych formach reprezentacji. Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Wydawnictwo, Fundacja Akademia Humanistyczna, Warszawa 2009.
Leszczyński G.: Kulturowy obraz dziecka i dzieciństwa w literaturze drugiej połowy XIX i XX w. Wybrane problemy. Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2006.
Mielhorski R.: Topos dzieciństwa w świetle historii (ogólny zarys problemu w poezji nowoczesnej 1939–1989). „Tematy i Konteksty” 2012, nr 2(7), s. 344–371.
Ricoeur P.: Maurice Halbachs: pamięć roztrzaskana przez historię. W: Idem: Pamięć, historia, zapomnienie. Tłum. J. Margański. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków 2012, s. 523–528.
Vice S.: The Holocaust „From Below”: Child’s-eye perspectives. “The Jewish Quarterly” 2001, vol. 48, issue 2, s. 38–42.
Witek-Malicka W.: Z Auschwitz do życia. Historie obozowych dzieci. W: Zdeptane dzieciństwo. II wojna światowa i jej wpływ na sytuację dzieci. Red. A. Bartuś, P. Trojański. Fundacja na rzecz MDSM, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Oświęcim 2017, s. 183–206.
Wójcik-Dudek M.: W(y)czytać Zagładę. Praktyki postpamięci w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2016.
Wróblewski M.: Doświadczenie dzieciństwa. Studium z antropologii literatury. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2019.
Алексиевич C.: Последние свидетели. Книга недетских рассказов. Молодая гвардия, Москва 1985.
Никоноров А.В.: Маленькие герои большой войны. T. 1–3. Благотворительный фонд Оксаны Федоровой, Москва 2015–2016. https://detigeroi.ru/index2018.php#book [dostęp: 20.02.2021].
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
The Copyright Owners of the submitted texts grant the Reader the right to use the pdf documents under the provisions of the Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA). The user can copy and redistribute the material in any medium or format and remix, transform, and build upon the material for any purpose.
1. License
The University of Silesia Press provides immediate open access to journal’s content under the Creative Commons BY-SA 4.0 license (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Authors who publish with this journal retain all copyrights and agree to the terms of the above-mentioned CC BY-SA 4.0 license.
2. Author’s Warranties
The author warrants that the article is original, written by stated author/s, has not been published before, contains no unlawful statements, does not infringe the rights of others, is subject to copyright that is vested exclusively in the author and free of any third party rights, and that any necessary written permissions to quote from other sources have been obtained by the author/s.
If the article contains illustrative material (drawings, photos, graphs, maps), the author declares that the said works are of his authorship, they do not infringe the rights of the third party (including personal rights, i.a. the authorization to reproduce physical likeness) and the author holds exclusive proprietary copyrights. The author publishes the above works as part of the article under the licence "Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International".
ATTENTION! When the legal situation of the illustrative material has not been determined and the necessary consent has not been granted by the proprietary copyrights holders, the submitted material will not be accepted for editorial process. At the same time the author takes full responsibility for providing false data (this also regards covering the costs incurred by the University of Silesia Press and financial claims of the third party).
3. User Rights
Under the CC BY-SA 4.0 license, the users are free to share (copy, distribute and transmit the contribution) and adapt (remix, transform, and build upon the material) the article for any purpose, provided they attribute the contribution in the manner specified by the author or licensor.
4. Co-Authorship
If the article was prepared jointly with other authors, the signatory of this form warrants that he/she has been authorized by all co-authors to sign this agreement on their behalf, and agrees to inform his/her co-authors of the terms of this agreement.
I hereby declare that in the event of withdrawal of the text from the publishing process or submitting it to another publisher without agreement from the editorial office, I agree to cover all costs incurred by the University of Silesia in connection with my application.
