Schöne Polin in lyrischer Verkleidung. Zu zwei Gedichten von Arthur Silbergleit

Autor/innen

DOI:

https://doi.org/10.31261/WSS.2017.01.02

Schlagworte:

Arthur Silbergleit, Lyrik, schöne Polin, Stereotyp

Abstract

In dem Artikel wird dem Motiv der schönen Polin in zwei Gedichten des oberschlesischen Dichters Arthur Silbergleit nachgegangen. Die Gedichte werden einer eingehenden textnahen Analyse unterzogen, wobei der leitende Gedanke die Frage nach dem stereotypen Gehalt der von Silbergleit kreierten Frauenbilder ist. Die angestellten Überlegungen führen zu dem Fazit, dass der Dichter sich um ein jenseits bloß nationaler Kategorien liegendes Bild der Polinnen bemüht und sie in erster Linie als realitätsentrückte, in einem Zwischenreich beheimatete Wesen imaginiert.

Literaturhinweise

Braun Brigitte (2015): Die deutsche Lösung der polnischen Frage. Deutsche Filme im Kampf um polnische Herzen im Ersten Weltkrieg. In: Braun Brigitte/Dębski Andrzej/Gwóźdź Andrzej (Hg.): Unterwegs zum Nachbarn. Deutschpolnische Filmbegegnungen. Trier: Wissenschaftlicher Verlag Trier: 207–222.

Degen Andreas (2007): Patria und Peitsche. Weiblichkeitsentwürfe in der deutschen Wanda-Figur des 19. Jahrhunderts. In: Convivium – Germanistisches Jahrbuch Polen: 57–78.

Heine Heinrich (2016): Reisebilder. In: http://gutenberg.spiegel.de/buch/reisebilder-393/129 (25.07.).

Jaworski Rudolf (2000): Zwischen Polenliebe und Polenschelte. Zu den Wandlungen des deutschen Polenbildes im 19. und 20. Jahrhundert. In: Aschmann Birgit/Salewski Michael (Hg.): Das Bild des „Anderen”. Politische Wahrnehmung im 19. und 20. Jahrhundert. Stuttgart: Franz Steiner Verlag: 80–89.

Kochanowska-Nieborak Anna (2016): Piękna Polka. In: Interakcje. Leksykon komunikowania polsko-niemieckiego. In: http://www.polska-niemcy-interakcje.pl/articles/show/66 (25.07.).

Krupińska Grażyna (2007): Das Motiv der „schönen Polin“ in der neuesten deutschen Literatur. In: Schmitz Walther in Verbindung mit Joachimsthaler Joachim (Hg.): Zwischeneuropa/Mitteleuropa. Sprache und Literatur in interkultureller Konstellation. Akten des Gründungskongresses des Mitteleuropäischen Germanistenverbandes. Dresden: Thelem.

Levi-Mühsam Else (1994): Arthur Silbergleit und Paul Mühsam. Zeugnisse einer Dichterfreundschaft. Ein Zeitbild. Eine Publikation der Stiftung Kulturwerk Schlesien. Würzburg: Bergstadtverlag Korn.

Nowara-Matusik Nina (2015): „Ein Haus schwankt aus dem Nebelrauch“. Die Darstellung des Ersten Weltkriegs im Werk von Arthur Silbergleit. In: Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis Vol. 10, Issue 1: 15–25.

Orłowski Hubert (1998): Polnische Wirtschaft. Nowoczesny niemiecki dyskurs o Polsce. Przekł. Izabela Sellmer, Sven Sellmer. Olsztyn: Wspólnota Kulturowa BORUSSIA.

Sebesta Jadwiga/Szymik Eugeniusz (2014): Na zachód od Edenu… czyli mit Górnego Śląska oczyma niemieckojęzycznych pisarzy i poetów – emigrantów (Max Tau – Bruno Arndt – Arthur Silbergleit). Cieszyn: Oficyna Drukarsko--Wydawnicza AKANT S.C.

Silbergleit Arthur (o. J.): Die Balalaika. Berlin: Eigenbrödlerverlag.

Szyrocki Marian (1975): Das Bild des Polen in der deutschen Literatur und das Bild des Deutschen in der Literatur der VR Polen. Düsseldorf: Fraternité Mondiale.

Will Arno (1983): Kobieta polska w wyobraźni społeczeństw niemieckiego obszaru językowego od XIV w. do lat trzydziestych XX w. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.

Downloads

Veröffentlicht

2017-12-28

Zitationsvorschlag

Nowara-Matusik, N. (2017). Schöne Polin in lyrischer Verkleidung. Zu zwei Gedichten von Arthur Silbergleit. Wortfolge. Szyk Słów, (1), 25–38. https://doi.org/10.31261/WSS.2017.01.02

Ausgabe

Nr. 1 (2017)

Rubrik

Aufsätze

Lizenz

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).