Tandemübersetzung. Kommentar zur Übersetzung der Gedichte von Wacław Rolicz-Lieder ins Deutsche
DOI:
https://doi.org/10.31261/WSS.2018.02.03Schlagworte:
Wacław Rolicz-Lieder, Stefan George, Lyrikübersetzung, deutsch-polnische LiteraturkontakteAbstract
Der Autor präsentiert Übersetzungen der Gedichte von Wacław Rolicz-Lieder ins Deutsche als Beispiel einer Tandem-Übersetzung. Mit Hilfe von Archivmaterialien weist er nach, dass Rolicz-Lieder als Koautor der Übersetzungen zu betrachten ist. Die Autorschaft der Übersetzungen wurde bisher ausschließlich Stefan George zugeschrieben.
Literaturhinweise
Barańczak Stanisław (1992): Amerykanizacja Wisławy albo: O tym, jak wraz z pewną młodą Kalifornijką tłumaczyłem „Głos w sprawie pornografii”. W: Tenże: Ocalone w tłumaczeniu. Szkice o warsztacie tłumacza poezji z dołączeniem małej antologii przekładów. Poznań: a5: 135–147.
Bazar Kazimierz (1935): Stefan George i Wacław Rolicz-Lieder. W: Skamander nr 9: 540–549.
Boehringer Robert (1967): Mein Bild von Stefan George. Bd. 1. Düsseldorf, München: Küpper.
Ciechanowska Zofia (1937): Notatki do życia i twórczości Wacława Rolicza-Liedera. W: Pamiętnik Literacki nr 34: 110–114.
Ciechanowska Zofia (1965): Stefan George i Wacław Rolicz-Lieder – ich translatorska wzajemność. W: Roczniki Humanistyczne XIII: 47–80.
Dedecius Karl (1986): Zwang und Freiheit. In: Ders.: Vom Übersetzten. Frankfurt am Main: Suhrkamp: 151–159.
George Stefan (1929): Gesamt-Ausgabe der Werke. Teil 16. Zeitgenössische Dichter: Übertragungen – T. 2: Verlaine, Mallarmé, Rimbaud, De Regni, D‘Annunzio, Rolicz-Lieder. Berlin: Bondi.
George Stefan (1962): Stefan George, Friedrich Gundolf: Briefwechsel. München, Düsseldorf: Küpper.
George Stefan/Rolicz-Lieder Wacław (1968): Gedichte und Übertragungen. Polnisch-deutsch, deutsch-polnisch. Zusammengestellt v. Anette Landmann. Düsseldorf, München: Küpper.
Gomulicki Juliusz Wiktor (1938): Wacław Rolicz-Lieder. Sylweta biograficznoliteracka. W: Ateneum nr 1: 59–90.
Kelletat Andreas F. (2011): Lyrikübersetzung. In: Lamping Dieter (Hg.): Handbuch Lyrik. Theorie, Analyse, Geschichte. Stuttgart, Weimar: Metzler: 229–239.
Kerr Alfred (1905): Stefan Georges Vettern. W: Der Tag, 25.10.
Landmann Georg Peter (1996): Eine Chronik der Freundschaft zwischen Stefan George und Wacława Rolicz-Lieder. W: Rolicz-Lieder Wacław/George Stefan (1996): Gedichte. Briefe. Stuttgart: Klett-Cotta: 138–147.
Nutt-Kofoth Rüdiger (2000): Autor oder Übersetzer oder Autor als Übersetzer? Überlegungen zur editorischen Präsentation von ‚Übertragungen‘ am Beispiel Stefan George. In: editio. Internationales Jahrbuch für Editionswissenschaft Nr. 14: 88–103.
Podraza-Kwiatkowska Maria (1996): Wacław Rolicz-Lieder und Stefan George. Literarische Freundschaft, literarische Verwandtschaft. In: Rolicz-Lieder Wacław/George Stefan: Gedichte. Briefe. Stuttgart: Klett-Cotta: 127–137.
Rduch Robert (2017): Übertragungen aus dem Polnischen. In: Egyptien Jürgen (Hg.): Stefan George – Werkkommentar. Berlin, Boston: Walter de Gruyter: 786–796.
Rolicz-Lieder Wacław/George Stefan (1996): Gedichte. Briefe. Stuttgart: Klett-Cotta.
Rolicz-Lieder Wacław (2003): Poezje wybrane. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Schroeder Hildegard (1967): Eine literarische Freundschaft. Stefan George und Wacław Lieder. In: Brang Peter (Hg.): Festschrift für Margarete Woltner zum 70. Geburtstag. Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag: 228–250.
Szewczyk Grażyna Barbara (2005): Wacław Rolicz-Lieder und Stefan George. Geschichte einer Freundschaft und der literarischen Zusammenarbeit. In: Ressel Gerhard (Hg.): Deutschland, Italien und die slavische Kultur der Jahrhundertwende. Phänomene europäischer Identität und Alterität. Frankfurt am Main: Peter Lang: 409–416.
Werberger Anette (2002): Stefan George und Wacław Rolicz-Lieder. Anmerkungen zu einer exemplarischen Freundschaft um 1900. W: Knysz-Tomaszewska Danuta/Zacharska Jadwiga (red.): Polonistyczne spotkania Tybinga. Studia o literaturze polskiej i polsko-niemieckich związkach literackich przełomu XIX i XX wieku. Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego: 73–80.
Werberger Anette (2004): Inszenierung des Unheimlichen. Ein Gedicht Wacław Rolicz-Lieders in der Übersetzung Stefan Georges. In: Castrum Peregrini Nr. 261/262: 70–86.
Wolters Friedrich (1930): Stefan George und die Blätter für die Kunst. Deutsche Geistesgeschichte seit 1890. Berlin: Georg Bondi.
Źródła archiwalne
Stefan George Archiv (Württembergische Landesbibliothek) Stuttgart: [tłumaczenia pomocnicze Wacława Rolicza-Liedera] George. I 1501; III 0307a.
Downloads
Veröffentlicht
Zitationsvorschlag
Ausgabe
Rubrik
Lizenz
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
