Krisen und Nebenkrisen in österreichischen Corona-Romanen
DOI:
https://doi.org/10.31261/WSS.2022.06.01Schlagworte:
Krise, Covid-19, Pandemie, Gegenwartsliteratur, Einschränkungen, Marlene Streeruwitz, Maria Jelenko, Peter ZimmermannAbstract
In Reaktion auf die gegenwärtige Pandemie entstehen in der österreichischen Gegenwartsliteratur Romane mit einer Pandemie-Krisen-Thematik. Der Beitrag analysiert, auf welche Weise die aktuelle Pandemie und der Umgang mit den daraus entstandenen Krisen in Marlene Streeruwitz‘ Roman So ist die Welt geworden, Maria Jelenkos Roman Quarantäne und Peter Zimmermanns Roman Corona 2021. Beginn einer neuen Welt literarästhetisch verhandelt werden. Er sucht Antworten auf die Fragen, wie Einschränkungen im öffentlichen Leben empfunden werden und inwiefern literarische Krisendarstellungen transformierende Potenziale bieten können.
Literaturhinweise
G. Bartels: Seuchen in der Literatur. Krankheit als Zeitraffer. http://www.tagesspie gel.de/kultur/seuchen-in-der-litera-tur-als-zeitraffer/25594584.html [Zugriff am 10.11.2021].
R. Böhm, S. Grimaldi: Krisenumschreibungen in der Romania. Zur Einführung. In: Krisenumschreibungen Strategien und Narrative in der Romania des 19. bis 21. Jahrhunderts. Hg. R. Böhm, S. Grimaldi. Berlin: Neofelis Verlag, 2020, S. 7–23.
F. Bösch, N. Deitelhoff, S. Kroll, T. Thiel: Für eine reflexive Krisenforschung – zur Einführung. In: Handbuch Krisenforschung. Hg. F. Bösch, N. Deitelhoff, S. Kroll. Wiesbaden: Springer VS, 2020, S. 3–16.
A. Camus: Die Pest. Übersetzt von U. Aumüller, Hamburg: Rowohlt Taschenbuch Verlag, 1997.
U. Di Fabio: An den Grenzen der Verfassung. „Frankfurter Allgemeine Zeitung“, 06.04.2020, S. 7.
T. Enseleit: ‚Krisen‘ in der mittelhochdeutschen Lyrik. Überlegungen zur Reichweite eines Begriffs. „Frühmittelalterliche Studien“ 2018, Nr. 1, S. 283–324.
S. Fasthuber: Maske runter, Zunge raus, doch kein Happy End. „Falter“ 2020, Nr. 43, S. 32.
U. Greiner: Das Leben im Ausnahmezustand. Was die Literatur über Epidemien zu erzählen hat. http://www.zeit.de/2020/13/epidemien-literatur-thomas-mann -giovanni-boccaccio-albert-camus [Zugriff am 10.11.2021].
J. Habermas: Legitimationsprobleme im Spätkapitalismus. Frankfurt / M.: Suhrkamp Verlag, 1973.
A. Hörmann: Literatur in Zeiten der Krise. Pest Reset. https://www.deutsch landfunkkultur.de/literatur-in-zeiten-der-krise-pest-reset-100.html [Zugriff am 09.02.2022].
M. Jelenko: Quarantäne. Wien: Echomedia Buchverlag, 2020.
R. Koselleck: (Art.) ‚Krise‘. In: Geschichtliche Grundbegriffe. Historisches Lexikon zur politisch-sozialen Sprache in Deutschland. Hg. O. Brunner, W. Conze, R. Koselleck. Stuttgart: Klett-Cotta, 1982, S. 617–650.
C. Meyer, K. Patzel-Mattern, G. J. Schenk: Krisengeschichte(n). „Krise“ als Leitbegriff und Erzählmuster in kulturwissenschaftlicher Perspektive. „Vierteljahrschrift für Sozial- und Wirtschaftsgeschichte – Beihefte“ 2013, Nr. 210.
A. Nünning, V. Nünning: Von der strukturalistischen zur ’postklassischen’ Erzähltheorie. In: Neue Ansätze in der Erzähltheorie. Hg. Ansgar Nünning / Vera Nünning. Trier: WVT, 2002, S. 1–35.
C. Pausackl: Ich muss ganz neu anfangen. https://www.zeit.de/2020/53/marlene-steeruwitz-schriftstellerin-corona-krise-neuanfang/komplettansicht#print [Zugriff am 10.02.2022].
M. Schröder: Die Corona-Pandemie im Rückblick literarischer Darstellungen von Epidemien. „Journal der Juristischen Zeitgeschichte“ 2021, Nr. 2, S. 47–53.
M. Streeruwitz: So ist die Welt geworden. Der Covid-19-Roman. Wien: Bahoe Books, 2020.
P. Zimmermann: Corona 2021. Beginn einer neuen Welt. Norderstedt: BoD, 2020.
Downloads
Veröffentlicht
Zitationsvorschlag
Ausgabe
Rubrik
Lizenz
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
