Interlinguale und intralinguale Einflüsse beim Leseverstehen in Deutsch als Drittsprache
DOI:
https://doi.org/10.31261/WSS.2024.08.06Schlagworte:
Mehrsprachigkeit, mentales Lexikon, Leseverstehen, interlinguale EinflüsseAbstract
Die Studie analysiert interlinguale, aber auch intralinguale Einflüsse im Leseverstehen in Deutsch als Drittsprache in vier Sprachkonstellationen. Wie die Ergebnisse zeigen, wurden verschiedene Verständnisfehler beobachtet, die sich auf die L1, die L2, die L3, auf zwei Sprachen gleichzeitig, sowie auf das Erschließen aus dem Kontext zurückzuführen lassen. Das bestätigt, dass die Sprachen im mehrsprachigen mentalen Lexikon miteinander verbunden sind, und dass die Interaktionen zwischen ihnen das Leseverstehen beeinflussen.
Literaturhinweise
Jana Behrend: Germanische Interkomprehension im universitären Bereich als Möglichkeit zur Förderung rezeptiver Mehrsprachigkeit in der EU Subjektive Theorien von Studierenden zum Erschließen fremdsprachlicher Lesetexte nach dem EuroComGerm-Ansatz, eine genehmigte Dissertation zur Erlangung der Grades Doktor der Philosophie, Darmstadt: Technische Universität Darmstadt, 2016. https://tuprints.ulb.tu-darmstadt.de/5457/7/Dissertation_Jana%20Behrend.pdf [Zugriff am 03.05.2024].
Claire Blanche-Benveniste, Mireille Bilger, Christine Rouget, Karel van den Eynde: Le français parlé : études grammaticales. Paris: Centre National de la Recherche Scientifique, 1990.
Kees de Bot, Tahereh Sima Paribakht, Marjorie Bingham Wesche: Towards a Lexical Processing Model for the Study of Second Language Vocabulary Acquisition: Evidence from ESL Reading. „Studies in Second Language Acquisition”, 1997, Nr. 19, S. 309–329.
David W. Green: Language control in the context of L3 acquisition: The centrality of individual differences. In: L3 Syntactic Transfer. Models, new developments and implications. Hg. T. Angelovska, A. Hahn. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company, 2017, S. 13–34.
Philipp Herdina, Ulrike Jessner: A Dynamic Model of Multilingualism. Perspectives of Change in Psycholinguistics. Clevedon: Multilingual Matters Ltd., 2002.
Anna Herwig: Plurilingual Lexical Organisation : Evidence from Lexical Processing in L1-L2-L3-L4 Translation. In: Cross-Linguistic Influence in Third Language Acquisition: Psycholinguistic Perspectives. Hg. Jasone Cenoz, Britta Hufeisen, Ulrike Jessner. Clevedon: Multilingual Matters, Ltd., 2001, S. 115–137.
Batia Laufer: The lexical plight in second language learning: Words you don’t know, words you think you know and words you can’t guess. In: Second Language Vocabulary Acquisition. Hg. James Coady, Thomas Huckin. Cambridge: Cambridge University Press, 1997, S. 20–34.
Willem J.M. Levelt: Accessing words in speech production: Stages, processes and representations. In: Lexical Access in Speech Production. Hg. Willem J.M. Levelt. Cambridge MA und Oxford UK: Blackwell, 1993, S. 1–15.
Ping Li, Roy B. Clariana: Reading comprehension in L1 and L2: An integrative approach. “Journal of Neurolinguistics”, Nr. 50, 2019, S. 94–105.
Franz-.Josef Meissner: La didáctica de la intercomprensión y sus repercusiones en la enseñanza de lenguas: el ejemplo alemán. „Synergies Chili,“ 2010, Nr. 6, S. 59–70.
Johannes Müller-Lancé: Der Wortschatz romanischer Sprachen im Tertiärsprachenerwerb. Lernerstrategien am Beispiel des Spanischen, Italienischen und Katalanischen. Tübingen: Stauffenburg Verlag, 2003.
Anton Näf, Doris Pfander: a with an elastic – Deutsches im Englischen von französischsprachigen Schülern. „Zeitschrift für Angewandte Linguistik“, 2001, Nr. 35, S. 5–37.
Christiane Neveling: Wörternetze als Abbilder mentaler Lexikonstrukturen – Untersuchungen zur Güte eines neuen Forschungsverfahrens. „Fremdsprachen Lehren und Lernen“ 2004, Nr. 33, S. 128–146.
Terence Odlin: Language Transfer. Cross-linguistic Influence in Language Learning. Cambridge/New York/Port Chester/Melbourne/Sydney: Cambridge University Press, 1989.
Charles Perfetti, Joseph Stafura: Word Knowledge in a Theory of Reading Comprehension. „Scientific Studies of Reading“, 2014, Nr. 18, S. 22–37.
Gerhard Röhr: Bedeutungserschließung aus dem Kontext – Lehren, Lernen und Trainieren. „Deutsch als Fremdsprache“ 1991, Nr. 28 (4), S. 226–232.
Teresa Maria Wlosowicz: Les influences interlinguales sur la compréhension des textes dans la troisième langue: Une approche cognitivo-pragmatique. Villeneuve d’Ascq: Atelier National de Reproduction des Thèses, 2011.
M. Xu, D. Li, P. Li: Brain decoding in multiple languages: Can cross-language brain decoding work? „Brain and Language“ Nr. 215, 2021, S. 1–10, https://doi.org/10.1016/j.bandl.2021.104922.
Downloads
Veröffentlicht
Zitationsvorschlag
Ausgabe
Rubrik
Lizenz
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
