Na granicy światów – tożsamość kulturowa słyszących dzieci głuchych rodziców (CODA)

Abstract

Tożsamość słyszących dzieci głuchych rodziców (CODA) kształtuje się na styku Głuchego i słyszącego kontekstu kulturowego. Tym samym, wskutek unikalnych doświadczeń może zostać opisana jako trzecia kultura, będąca nową jakością w stosunku do wspomnianych kontekstów. Rodzi to pytanie o kształt tożsamości CODA oraz różnice wobec głuchych i słyszących. Interesujące jest też zagadnienie, czy i w jaki sposób sytuacja rodzinna wiąże się z powstawaniem tego rodzaju tożsamości kulturowej. Doświadczenia osób CODA były jak dotąd prezentowane w pracach opisowych i jakościowych, istniała jednak luka w podejściu ilościowym. Prezentowane opracowanie stanowi próbę jej wypełnienia, wykorzystując do opisu tożsamości kulturowej Głuchych paradygmat akulturacji. Porównanie CODA z osobami słyszącymi i głuchymi umożliwiło umiejscowienie grupy w szerszym kontekście. Analiza wykazała istnienie różnic międzygrupowych w tożsamości kulturowej, potwierdzając postawioną hipotezę. U CODA najczęściej występowała tożsamość dwukulturowa, umiejscawiając ich pod względem akulturacji do kultury Głuchych między słyszącymi a niesłyszącymi. Wykazano również istotne związki między tożsamością kulturową a znajomością języka migowego, jak również częściowe powiązania ze stylem rodziny pochodzenia. Uzyskane rezultaty wskazują dalsze możliwe kierunki badań.