Deklaracje matek na temat sposobów chwalenia małych dzieci

Abstrakt

Treść pochwał stosowanych wobec dzieci współdeterminuje ich skuteczność. Pewne sposoby chwalenia mogą być dla dzieci nie tylko nieskuteczne, ale wręcz szkodliwe. Celem badań było określenie, które sposoby chwalenia, kategoryzowane ze względu na treść, są najczęściej deklarowane przez matki małych dzieci i czy ich częstość wchodzi w relacje z wiekiem i płcią dzieci. Za pomocą autorskiego Kwestionariusza Sposobów Chwalenia przebadano 465 matek dzieci w wieku 1–7 lat. Uczestniczki badania najczęściej chwaliły efekt aktywności dzieci, następnie sposób wykonania danej czynności przez dziecko, nieco rzadziej opisywały to, co uważały za warte pochwały, formułowały pochwały zdawkowe i podkreślały znaczenie zachowania dziecka dla innych osób. Najrzadziej deklarowały stosowanie pochwał poprzez porównania dziecka z innymi dziećmi. Starsze dzieci częściej były pytane przy okazji chwalenia o to, co same sądzą o przedmiocie pochwały, częściej porównywane z innymi dziećmi i stawiane za wzór, młodsze – częściej chwalono osobowo. Płeć i wiek dzieci miały znaczenie dla stosowania pochwał niezależnych od ich zachowania.