Sukces integracyjny a zasoby oferowane w interakcjach. Możliwości zastosowania teorii wymiany w konstruowaniu projektów badawczych pedagogiki specjalnej

Abstrakt

Analizy zawarte w artykule dotyczą możliwości i barier sukcesu integracyjnego w edukacji uczniów z niepełnosprawnością. Opierają się na założeniu, że jest on dostępny dla każdej jednostki i w każdym środowisku szkolnym, chociaż stopień tej dostępności może się znacząco różnić w zależności od wielu czynników: biologiczno-medycznych, psycho-emocjonalnych, zaawansowania procesu edukacyjnego, środowiskowych wzorów kulturowych. Niezależnie jednak od nasilenia tych zmiennych różnicujących dostępność sukcesu integracyjnego, droga do jego osiągania prowadzi poprzez interakcje. Szczególne miejsce zajmują wśród nich takie, które oparte są na wzajemnych korzyściach różnej natury: fizycznych, ekonomicznych, ale przede wszystkim kulturowych, poznawczych, duchowych, psychicznych. Ogół tych wartości tworzy potencjał danej osoby, który we wzajemnych interakcjach zwiększa szanse osiągania sukcesu integracyjnego. Weryfikację tej tezy umożliwia konstruowanie projektów badawczych opartych na mikropoziomowej teorii wymiany, która dotychczas w pedagogice specjalnej była niemal zupełnie pomijana. Dyskurs zawarty w artykule wykazuje, że warto włączyć ją w zakres teorii socjologicznych wzbogacających teorię i badania empiryczne pedagogiki specjalnej.