Modus operandi wybranych seryjnych sprawców zabójstw. Czynniki ryzyka i możliwości oddziaływań resocjalizacyjnych i profilaktycznych

Daniela Dzienniak-Pulina; Klaudia Wolska

doi:10.31261/CHOWANNA.2021.57.05

Published: 2022-01-27
Language: PL

No. 2(57) (2021)

Modus operandi wybranych seryjnych sprawców zabójstw. Czynniki ryzyka i możliwości oddziaływań resocjalizacyjnych i profilaktycznych

Tytuły alternatywne

Modus operandi of Selected Perpetrators of Serial Homicide Risk: Factors and Possibilities of Rehabilitation and Prevention Interventions (EN)

Daniela Dzienniak-Pulina

, Klaudia Wolska

Section: Studia i eseje

https://doi.org/10.31261/CHOWANNA.2021.57.05

Abstract

Artykuł ma charakter przeglądowy i jego celem jest poprzez zrekonstruowanie portretu seryjnego zabójcy wskazanie głównych czynników, które powodują, że dziecko w życiu dorosłym przekształca się w psychopatycznego mordercę. Nie wszystko zostało zbadane i udowodnione odnośnie czynnika, który powoduje, że niektórzy się nimi stają. Artykuł ten wskazuje na czynniki środowiskowe i wychowawcze, które zwiększają szansę na uruchomienie tego mechanizmu, które często doprowadzają do wybierania przez ludzi drogi zła i stawania poza społecznymi normami. Analiza wybranej w artykule literatury ukazała, że ani narodowość ani rasa nie są tutaj determinujące.

(PL)

The aim of the article is to identify the main factors that may shape the development of the psychopathic killer personality. In order to unveil these factors, a “composite drawing” needed to have been created depicting the characteristics of serial killer. What has been indicated in particular are environmental and educational factors which, by triggering a certain mechanism, contribute to the probability of a given individual’s entering the path of evil and breaking social norms. Based on the analysis of selected subject literature, the article propounds a thesis that neither ethnicity nor race influence the development of the psychopathic killer personality features.

(EN)

Keywords:

Seryjni mordercy , socjalizacja , dysfunkcje środowiskowe , zaburzenia seksualne , psychopatia (PL)

serial killers , socialization , dysfunctional environment , sexual dysfunctions , psychopathy (EN)

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Dzienniak-Pulina, D., & Wolska, K. (2022). Modus operandi of Selected Perpetrators of Serial Homicide Risk: Factors and Possibilities of Rehabilitation and Prevention Interventions. Chowanna, (2(57), 1–21. https://doi.org/10.31261/CHOWANNA.2021.57.05

Cited by / Share

References

Aggrawal A.: Necrophilia. Forensic and Medico-legal Aspects. CRS Press, Boca Raton 2011.
Google Scholar

Bandura A.: Teoria społecznego uczenia się. [Przetłum. J. Kowalczewska, J. Radzicki. Red. nauk. wykonał i przedm. do pol. wyd. napisał M. Kofta]. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2017.
Google Scholar

Błachut J., Gaberle K., Krajewski K.: Kryminologia. Wydawnictwo Arche, Gdańsk 2004.
Google Scholar

Cader B. et al.: Anna. Cz. 1: Zabójstwo seksualne – problemy teoretyczne. Departament Szkolenia i Doskonalenia Zawodowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Warszawa 1980.
Google Scholar

Całkiewicz M.: Modus operandi sprawców zabójstw. Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2010.
Google Scholar

Czerwiński A., Gradoń K.: Seryjni mordercy. Muza, Warszawa 2001.
Google Scholar

Dreszer R.: Zarys psychiatrii sądowej dla medyków i prawników. Wyd. 2. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1964.
Google Scholar

Giannangelo S.J.: Psychopatologia seryjnego morderstwa. Teoria przemocy. Przekł. J. Groth. „Jeżeli P To Q” Wydawnictwo, Poznań 2007.
Google Scholar

Gierowski J.: Motywacja zabójstw. Akademia Medyczna im. Mikołaja Kopernika w Krakowie. 1989. Rozprawa habilitacyjna. Maszynopis.
Google Scholar

Gołębiowski J.: Profilowanie kryminalne. Wprowadzenie do sporządzania charakterystyki psychologicznej nieznanych sprawców przestępstw. Wyd. 2., poszerz. i popr. Centrum Psychologii Kryminalnej, Łomianki 2017.
Google Scholar

Gradoń K.: Zabójstwo wielokrotne. Profilowanie kryminalne. Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa 2010.
Google Scholar

Hanausek T., Leszczyński J.: Kryminologiczne i kryminalistyczne problemy zabójstw z lubieżności. Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 1995.
Google Scholar

Hicks S.J., Sales B.D.: Profilowanie kryminalne. Przekł. A. Sawicka-Chrapkowicz. Red. nauk. polskiego wyd. B. Lach. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2015.
Google Scholar

Holmes R.M., Holmes S.T.: Profiling Violent Crimes: An Investigative Tool. 4th ed. Sage Publications, Los Angeles 2008.
Google Scholar

Hołyst B.: Psychologia kryminalistyczna. LexisNexis, Warszawa 2004.
Google Scholar

Jastrzębski J.M.: Bestie. Zbrodnie i kary. Wyd. 2. Wydawnictwo Aktywa, Frampol 2017.
Google Scholar

Kępiński A.: Z psychopatologii życia seksualnego. Wyd. 2. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1982.
Google Scholar

Korzeniowski L., Pużyński S.: Encyklopedyczny słownik psychiatrii. Wydawnictwo PZWL, Warszawa 1978.
Google Scholar

Kowalczyk M.H.: Przestępcy seksualni. Zabójcy, gwałciciele, pedofile i ich resocjalizacja. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2014.
Google Scholar

Kowalczyk M.H.: Zabójcy i mordercy. Czynniki ryzyka i możliwości oddziaływań resocjalizacyjnych. Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2010.
Google Scholar

Kowalczyk-Jamnicka M.: Zabójcy seryjni i wielokrotni. Studium kryminologiczno-wiktymologiczne. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2021.
Google Scholar

Kubik A.: Specyficzne zaburzenia życia seksualnego. Wydawnictwo First Book, Warszawa 2011.
Google Scholar

Lach B.: Profilowanie kryminalistyczne. [Stan prawny na 1 grudnia 2013]. Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa 2014.
Google Scholar

Leistedt S. et al.: Psychopathologie du tueur en serie. „Annales Médico-psychologiques, revue psychiatrique” 2008, vol. 166 (8), s. 677–685. https://doi.org/10.1016/j.amp.2008.07.003.
Google Scholar

Leyton E.: Polowanie na ludzi. Przeł. M. Otto. „Al fine”, Warszawa 1986.
Google Scholar

Levin L.: Serial Killers and Sadistic Murderers. Up Close and Personal. Prometheus Books, New York 2008.
Google Scholar

Lew-Starowicz Z.: Leczenie zaburzeń seksualnych. Wydawnictwa Lekarskie PZWL, Warszawa 1997.
Google Scholar

Lew-Starowicz Z.: Przemoc seksualna. Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza, Warszawa 1992.
Google Scholar

Lew-Starowicz Z.: Seksuologia sądowa. Wydawnictwo Prawnicze, Kraków 1988.
Google Scholar

Majchrzyk Z.: Zabójcy i zabójczynie. Osobowość, motywy, uwarunkowania sytuacyjne. Analiza z perspektywy psychologicznego orzecznictwa sądowego. Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2008.
Google Scholar

Marcinek A.: Bite dzieci. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Tomaszowie Lubelskim. http://www.ppp-tomaszow.pl/page/293/bitedzieci.html [dostęp: 18.06.2022].
Google Scholar

Meyer M.: Hierarchie wartości jako wyznacznik zachowań sprzecznych z prawem. Polsko-niemieckie studium porównawcze. Impuls, Kraków 2003.
Google Scholar

Palicka I., Klecka M., Przybyło J.: Zaburzenia neurorozwojowe i ich wpływ na kształtowanie się przywiązania, na przykładzie dzieci z FAS/FASD – teoretyczne implikacje w praktyce klinicznej pracowników Fundacji Fastryga. W: Przywiązanie. Związki intymne, osobowość oraz problematyka kliniczno-terapeutyczna. Red. K. Lubiewska. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2017, s. 164–181.
Google Scholar

„Pedagogika Rodziny” 2012, nr 2 (3). Pobrano z: http://pedagogika.rodziny.spoleczna.pl/attachments/article/PR_2_3.pdf [17.06.2022].
Google Scholar

Piwowarczyk M.: Kontrowersje wokół seryjnych morderców na przykładzie Zdzisława Marchwickiego. Prometeusz, [Zdzieszowice] 2010.
Google Scholar

Podstawy psychiatrii. Podręcznik dla studentów. Red. S. Cwynar, M. Jarosz. Wyd. 2. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1978.
Google Scholar

Podstawy psychologii sądowej. Red. M.J. Ackerman. Przekł. O. Waśkiewicz. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Sopot 2005.
Google Scholar

Poppek A.: Seryjni mordercy. Prawdziwe historie XX wieku. G+J Gruner + Jahr Polska, Warszawa 2013.
Google Scholar

Pospiszyl K.: Psychopatia. Istota, przyczyny i sposoby resocjalizacji antysocjalności. Wyd. 2. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.
Google Scholar

Profilowanie kryminalne. Red. J. Konieczny, M. Szostak. Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa 2011.
Google Scholar

Seryjni mordercy – jaki wpływ na ich „karierę” ma dzieciństwo? Ośrodki Terapii. https://osrodkiterapii.pl/seryjni-mordercy-jaki-wplyw-na-ich-kariere-ma-dziecinstwo/ [dostęp: 18.06.2022].
Google Scholar

Siemienkowicz K.: Neurobiologiczne podłoże osobowości psychopatycznej. „Przegląd Policyjny” 2017, nr 3 (127), s. 154–166. http://dx.doi.org/10.5604/01.3001.0013.6110.
Google Scholar

Stukan J.: Polscy seryjni mordercy. Prometeusz, Kraków 2009.
Google Scholar

Stukan J.: Seksualni seryjni mordercy. Psyche, [Opole] 2015.
Google Scholar

Stukan J.: Seryjni mordercy. Wyd. 3. popr. Wydawnictwo Aktywa, Frampol 2017.
Google Scholar

Szczęch U.: Seryjni mordercy. Suma wszystkich lęków. Wydawnictwo Psychoskok, Konin 2018.
Google Scholar

Szczęsny M.: Morderstwo a zabójstwo – czym się różnią? Kruczek. 30.08.2019. https://kruczek.pl/morderstwo-a-zabojstwo-roznice/ [dostęp: 17.06.2022].
Google Scholar

Szmigielska J.: Wybrane zagadnienia z zakresu etiologii zjawiska seryjnych morderstw. I-BiS, Wrocław 2007.
Google Scholar

Uszkiewicz L.: Zarys psychiatrii sądowej. Wyd. 3. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1979.
Google Scholar

Wolska A.: Wybrane warunki socjalizacji zabójców. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 1999.
Google Scholar

Wolska K.: Profil seryjnego mordercy. Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach. Katowice. 2019. Praca dyplomowa. Wydruk komputerowy.
Google Scholar

Wroński Ł.: Seryjni i wielokrotni mordercy. Profilowanie psychologiczne i psychogeograficzne. Wyd. 2. Centrum Psychologii Kryminalnej, Łomianki 2016.
Google Scholar

Zimbardo F.: Efekt Lucyfera Dlaczego dobrzy ludzie czynią zło? Przeł. A. Cybulko et al. Red. nauk. M. Materska. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
Google Scholar

No. 2(57) (2021)
Published: 2023-02-01

ISSN: 0137-706X

eISSN: 2353-9682

Publisher

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Submit